Aangehaakt bij missie Agenor

Defensieredacteur Djenna Perreijn ging met een fotograaf en cameraman van het Mediacentrum Defensie 2 weken mee met Zr.Ms. De Ruyter. Dit schip vaart tijdens missie Agenor tussen de Perzische Golf en de Golf van Oman. Doel is bijdragen aan een veilige doorvaart door de Straat van Hormuz. Als opstapper kreeg ze, ook letterlijk, een kijkje in de keuken bij het reilen en zeilen aan boord. In dit verhaal beschrijft ze haar belevenissen. 

Groeten
Zaterdag 22 februari

Zr.Ms. De Ruyter vaart de haven van Abu Dhabi binnen, bij het hoofdkwartier van European-led Maritime Awareness in the Strait of Hormuz (EMASOH). Het schip wordt verwelkomd door de Fransen, die de leiding over de missie hebben. Ik complimenteer de commandant van de basis over zijn mooie haven. "We bestaan 10 jaar en vandaag is een historisch moment. Voor het eerst ligt er een Nederlands schip bij onze base", vertelt hij trots. Als de loopbrug aan het schip gemonteerd is, sjouwt ons team (2 luchtmachters en ik van de landmacht) de bagage aan boord. Op de valreep even groeten naar de Nederlandse vlag en de officier van de wacht; dat is traditie. 

Fair winds
Maandag 24 februari

Vlak voor vertrek bezoeken minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok en Commandant Zeestrijdkrachten vice-admiraal Rob Kramer het schip. De admiraal spreekt de bemanning toe en vertelt dat hij zich kan voorstellen dat de missie, die voornamelijk bestaat uit beeldopbouw, voor de bemanning soms best saai kan zijn. "Als je er in de komende 5 maanden even doorheen zit, houd je dan vast aan het feit dat onze aanwezigheid hier alleen al ontzettend belangrijk is.” Hij wenst ons: fair winds and following seas. 

Corona
Dinsdag 25 februari

Terwijl de torens van Abu Dhabi uit het zicht verdwijnen, neemt de sea state iets toe (de conditie van de zee). Nog steeds een 'rustig zeetje hoor', oordelen een aantal ervaren vlootsoldaten. Toch merk ik dat mijn evenwichtsorgaan zich niet zo gemakkelijk aanpast. Het advies over pillen tegen misselijkheid sla ik in de wind: het is gewoon even wennen. 's Avonds klopt arts Abel op de deuren van hutten van een aantal opstappers. Ik zie inmiddels lichtgroen en neem dankbaar de medicijnen aan. Note to myself: wees niet zo eigenwijs.

De volgende dag ben ik 'ingeslingerd' en loop langs bij de ziekenboeg. De role-1 is vergelijkbaar met een huisartspraktijk en spoedeisende hulp. De arts heeft het gelukkig niet druk, want het schip is vertrokken met een fitte bemanning. Wel komen er veel vragen over het coronavirus. Vooralsnog heeft dat geen invloed op havenbezoeken en ook aan boord zijn er geen klachten die op COVID-19 duiden. Toch geeft de arts een paar dagen later voorlichtingen. Goede hygiëne, handen wassen en hoesten en niezen in de elleboog is net als in Nederland het belangrijkste advies. 

Adrenaline
Woensdag 26 februari

"We worden op dit moment snel genaderd door 4 patrouilleboten van de Iraanse Revolutionaire Garde, het is quick draw op post," klinkt het luid en duidelijk door het scheepsomroepsysteem. Scherfvesten gaan om, helmen op en binnen enkele minuten staat iedereen op post. Op de brug houdt de uitkijk de Iraanse marine nauwlettend in de gaten.

Op het seindek staat het Fire Support Team een meter achter de boordwapens om te laten zien dat het schip zich kan verdedigen, maar niet wil aanvallen. Onder hen ook matroos-1 Berend (19), die is opgeleid op het .50 machinegeweer. Na anderhalf uur buigen de bootjes af en keert de bemanning terug naar hun normale werk. Berend neemt weer plaats in de commandocentrale waar hij het zeebeeld monitort. "Als vanaf de brug door het scheepsomroepsysteem wordt gepraaid, sta ik meteen op scherp. Ook al gaat het 9 van de 10 keer over iets anders en hoeven wij niet in actie te komen. Maar als we wel op post gaan, voel ik altijd een korte adrenalinestoot."

Verjaardagstaart
Vrijdag 28 februari

De geur van vers gebakken brood verspreidt zich over het G-dek. Toevallig het dek waar ik slaap. Korporaal Pieter is als bakker verantwoordelijk voor de lekkernijen. Naast brood, bakt hij ook koekjes en verjaardagstaarten. “Meestal slagroom, maar als een jarige speciale wensen heeft heb ik genoeg spullen mee om bijvoorbeeld mokkataart te maken.” Een man naar mijn hart. 

Volle vaart
Zaterdag 29 februari

Ons mediateam is inmiddels een week aan boord en maakte talloze foto's en video's in het schip. Maar de buitenkant van 'de parel', zoals commandant Klootwijk zijn fregat noemt, is voor het team ook belangrijk om vast te leggen. Daarom varen we mee met de Rhib, een kleine, snelle motorboot. Ik stap in op het hoogste dek. Het schuitje wordt langs het schip met kabels naar beneden gevierd. Ik houd mijn pokerface in stand als op het dek wordt gegrapt: 'houd je vast, hij wil nog weleens losraken'. Ik laat me als pleun op het water niet kennen (landmachters worden door militairen van andere krijgsmachtdelen pleunen genoemd, red.). In ruil mag ik de marinelui 'vissticks' noemen, maar dat doe ik nog even niet. Mijn leven 'hangt' immers in hun handen.

Een half uur lang scheuren we over het water. De zee is rustig, toch maken we een aantal stevige klappen op het wateroppervlak. De foto- en videograaf houden zichzelf en hun apparatuur zo stabiel mogelijk. “Dit is het mooiste om te doen. Lekker er op uit”, stelt de bestuurder enthousiast. Via zijn porto vraagt hij de roerganger op de brug van het schip om in de bocht volle vaart te maken. “Zodat ze mooi door het water snijdt”. Ik houd mijn hart vast voor het servies aan boord.

Kaarsje
Zondag 1 maart

Op zondagen organiseert de Geestelijk Verzorger aan boord een bezinningsmoment. Iedereen die tijd kan vrij maken, schuift aan. Aalmoezenier Marcel weet dat het goed is om even tot jezelf te komen als je in de 'missiebubbel' zit. Het thema vandaag is 'geduld'. “We zijn hier om even alleen met je gedachten te zijn”, zo opent hij de dienst. “Reflecteren en stil staan bij ons thuisfront.” 

Over geduld gesproken; de echtgenote van de aalmoezenier weet dat het vandaag nog precies 137 dagen duurt voor Zr.Ms. de Ruyter weer aanmeert in Den Helder. Het thuisfront telt de dagen af. Van veel bemanningsleden daarentegen hoor ik dat de tijd vliegt, omdat ze dag in dag uit hard werken. We branden een kaarsje. Speciaal om even bij geliefden stil te staan. Misschien wel de belangrijkste ondersteunende dienst benoemd in dit blog. Want zonder een sterk thuisfront geen militaire missie. Thuisfront, bedankt!

Grote wasjes
Maandag 2 maart

Het is wasdag. Matroos Mireille is de wasser aan boord. Ze heeft een functie waar niet vaak bij stil wordt gestaan, maar als er een wasdag zou worden overgeslagen weet ik zeker dat de reacties aan boord niet mals zijn. Ten midden van ontelbare stapels schoon beddengoed, ongewassen volle wasnetten en ronkend witgoed werkt ze klokje rond om kleine, maar vooral grote wasjes weg te werken. 

Feestmaal
Woensdag 4 maart

Woensdag betekent blauwe hap; de marine nasi-maaltijd. Mijn favoriete maaltijd aan boord en dat geldt volgens chef hofmeester Michael voor het grootste deel van de bemanning. Om 06.00 uur 's ochtends staan de koks al achter enorme pannen in het kombuis, zodat er een warme lunch is. "Vanmorgen waren de babi ketjap en pindasaus al klaar", vertelt chefkok Martin, terwijl hij een paar kilo gesneden uien in een pan laat glijden.

Elke dag koken voor 200 man vraagt om een goede voorbereiding. Michael: “We hebben een vast eetschema. Maandag pasta, dinsdag Hollandse pot en ga zo maar door. We staan met 3 vaste koks in de keuken en hebben altijd hulp van een paar matrozen. Het ziet er druk uit, maar iedereen kent zijn taak en weet zijn plek.” Het resultaat mag er zijn. De rijsttafel smaakt nog beter dan die van mijn vaste toko in Den Haag.

Roestig
Donderdag 5 maart

Zo af en toe haal ik een frisse neus en vitamine D op de bak (voorste deel van het schip, red.). Daar 'tjetten' (schilderen) matrozen Mees (20) en Tyler (19) van de Nautische Dienst het schip fregatgrijs. Voor vertrek kwam er nogal wat commentaar op de roestige buitenkant van Zr.Ms. De Ruyter. 'Ziet er niet uit', schreven kritische topfans op social media. Maar, zo weten de nauten te vertellen, het kan helemaal geen kwaad. Het schilderen is puur cosmetisch. De roest komt er vanzelf weer doorheen. Bovendien kon er in de winter in de haven van Den Helder niet geschilderd worden, dus het was niet anders. "We hebben in ieder geval genoeg grijze verf bij ons."

Vaste grond
Dinsdag 10 maart

Na ruim 2 weken varen, legt Zr.Ms. De Ruyter aan in de haven van Dubai. Eerst worden 27 zakken met post van thuis aan boord gebracht. In de longroom (het ontspanningsverblijf van de officieren, red.) help ik met sorteren. Dankbaar worden stapels met pakjes, sommigen door kinderen versierd met glitters en stickers, naar de slaaphutten gebracht. Daarna is het tijd om voedsel te laden. De bemanning vormt een trein van loopbrug naar keuken om pakketten fruit, groente, yoghurt en frietjes klaar te zetten voor de komende weken.

Die feestmaaltijden zullen wij moeten missen, want ik vlieg terug naar Nederland. Aan de bemanning van Zr.Ms. De Ruyter: behouden vaart en dank voor de gastvrijheid. Deze pleun is blij weer vaste grond onder de voeten te voelen, maar schuwt een volgende reis aan boord van 1 van Zijner Majesteits schepen zeker niet!