Tekst Ritmeester Jessica Bode
Foto Mediacentrum Defensie

De impact van COVID-19 op de krijgsmacht

De trainingsmissie in Irak is stilgelegd, de oefening Cold Response is gestopt, er gaat een streep door de internationale oefening Frisian Flag en militaire sportkampioenschappen worden gecanceld. De impact van COVID-19 wordt steeds groter. Uiteraard is Defensie zich bewust van de risico’s en worden maatregelen genomen die passen bij de situatie.

In 4 vragen probeert de Defensiekrant antwoord te geven op de meest prangende vragen.

1. Is de krijgsmacht kwetsbaar voor een virus als COVID-19?

Ja en nee. Onze organisatie bouwt op mensen en mensen kunnen ziek worden. Maar een groot deel van de medewerkers, zeker de militairen, zijn jong en fit. Dat maakt de risico’s kleiner. Toch wordt iedereen opgeroepen om de voorgeschreven voorzorgsmaatregelen strikt in acht te nemen en het hygiëneprotocol zorgvuldig na te leven. Ondanks het groeiend aantal besmettingen en maatregelen is de krijgsmacht nog steeds volledig inzetbaar. Het ministerie is op eventualiteiten voorbereid.

2. Wat voor invloed heeft COVID-19 op militaire inzet en oefeningen?

Militaire organisaties van over de hele wereld hebben oefeningen en missies tijdelijk stilgelegd, gecanceld of het aantal deelnemers verlaagd.

Nederland heeft de trainingsmissie in Noord-Irak gepauzeerd, als preventieve maatregel op verzoek van de Iraakse en Koerdische autoriteiten. De NAVO-winteroefening Cold Response is door de Noren gestopt. Dus ook de Nederlandse bijdrage vanaf Zr.Ms. Johan de Witt. Door Frisian Flag, een van de grootste luchtverdedigingsoefeningen in Europa, gaat een streep. Voor Resolute Support in Afghanistan geldt dat er in Mazar-e-Sharif en Kabul op last van de missieleiding preventieve hygiënische maatregelen van kracht zijn. Op last van de Palestijnse autoriteiten worden er deze week geen trainingen verzorgd bij de missie United Security Coordinator.

De internationale oefening Defender Europe is in ons land aangepast. De geplande verplaatsing van Amerikaanse eenheden door Nederland gaat niet door. "De circa 300 militairen die hier al gearriveerd waren zullen binnenkort vertrekken. Zij verblijven momenteel op een apart gedeelte van Vliegbasis Woensdrecht", reageert de commandant van het Territoriaal Operatiecentrum (TOC) in Amersfoort kolonel Piet Hagenaars.

Zijn eenheid richt zich nu op bijstand die mogelijk verleend moet worden in relatie tot COVID-19. “Dat is precies waarvoor het TOC is opgericht, voor zogenoemde bovenregionale ondersteuning. Als het verzoek komt, dan krijgen wij dat  van het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC, red.) dat vanuit Driebergen de civiele hulpverlening coördineert. Daar hadden we voor Defender al een vertegenwoordiger van ons zitten en dat blijft zo tot nader order."

Voor overige militaire uitzendingen geldt dat er preventieve hygiënische maatregelen van kracht zijn. Reguliere werkzaamheden in ons land gaan door, al zal een en ander aangepast moeten worden. Van dag tot dag wordt bekeken hoe de situatie zich ontwikkelt.

Het kabinet verwacht dat de maatregelen geruime tijd van kracht kunnen zijn.

3. Welke maatregelen zijn er binnen de krijgsmacht genomen?

Naast de door de overheid gestelde maatregelen, kunnen militairen voorlopig niet deelnemen aan trainingen. De meeste militaire oefeningen zullen niet doorgaan. Kleinschalig zal er nog steeds worden getraind, maar militairen wordt gevraagd sociaal terughoudend te zijn. Commandanten komen maandag met specifieke maatregelen voor hun eenheden.

4. Kan Defensie de Nederlandse samenleving helpen?

Eén van de hoofdtaken van de krijgsmacht is het leveren van bijstand aan de burgerautoriteiten bij rampen en crisis. Er is dagelijks intensief overleg tussen verschillende ministeries over de situatie en de krijgsmacht komt alleen in actie als ze daarvoor wordt gevraagd of als het wordt opgedragen. Defensie kan dan militairen, middelen of locaties leveren. Zo werden Nederlanders die uit China terugkwamen opgevangen op een defensielocatie in Huis ter Heide.