01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 02

Schuilen voor raketten

Tekst Leo de Rooij

Nederlandse militairen Irak over de Iraanse raketaanvallen

Na de Amerikaanse aanval op generaal Qassem Soleimani, liepen de spanningen in de regio snel op. Er volgden ondermeer Iraanse raketaanvallen op Erbil en Bagdad. Op het moment dat de ballistische raketten daadwerkelijk vanuit Iran op weg waren naar Erbil Air Base (EAB), zaten de Nederlanders daar in de bunkers. Hoe kijken zij terug op die periode?

Iedereen had verwacht dat Iran zou reageren, maar dat dit met ballistische raketten gebeurde en Erbil onder vuur werd genomen, hadden de mariniers van het Mobile Training Team niet ververwacht. De Nederlanders verzorgen daar de lessen en training aan de Koerdische Peshmerga op Menila Training Center in de Koerdische Autonome Regio, ongeveer 3 uur rijden van Erbil. Op het moment van de Iraanse wraakactie was hun missie al tijdelijk stopgezet.  

Veel scenario's

Sergeant-majoor Jasper en marinier Clint: “In de nacht werden we vanuit Erbil op de hoogte gebracht. Pas de volgende ochtend werd duidelijk wat er echt gebeurd was. Wij wisten direct dat er geen Nederlandse gewonden waren gevallen, wat wel heel prettig was. Waar eerst de missie duidelijk was, gaan er dan opeens veel scenario’s door je hoofd. Vooral de eerste dagen na de Iraanse aanval was de vraag of het zou de-escaleren of dat er meer aanvallen te verwachten waren. Gelukkig bleek al gauw dat de situatie de-escaleerde.”
Beide militairen konden vrij snel na de raketaanval contact opnemen met het thuisfront om te vertellen dat ze ongedeerd waren. Jasper: “Mijn thuisfront weet: geen bericht is goed bericht. Maar ze waren toch wel geschrokken en reageerden emotioneel toen ik ze belde.” En Clint: “Doordat ik direct kon reageren, bleef mijn thuisfront rustig. Maar ook het thuisfront is onzeker door de huidige situatie.”
Beiden zijn in afwachting van verbetering van de situatie om dan snel de trainingen weer te kunnen oppakken. Intussen werken ze aan het verbeteren van de lesprogramma's en de voorbereidingen van de overdracht aan de opvolgers, CBMI-16 (capacity building mission Iraq).

Volgens minister Blok is hulp van buitenlandse troepen belangrijk voor de stabiliteit in Irak (archieffoto: sergeant-majoor Hille Hillinga).

Goed voorbereid

De sergeant-majoors Jeroen en Kevin zijn werkzaam voor het National Support Element (NSE) in Bagdad. “De afgelopen periode was het al onrustig geweest, zodat de regels voor de veiligheid reeds waren aangescherpt. We hadden al diverse voorbereidingen getroffen, zoals het gereed hebben staan van een zogenaamde 'bail out bag' (tas voor noodgevallen) en de wapens op de man tijdens een alarm.
Thuis wordt de situatie natuurlijk op de voet gevolgd. Helaas zijn het vaak de uitlatingen in de media die het voor het thuisfront onzeker maken. Gelukkig is er goed contact met het thuisfront en kan er gelijk gereageerd worden over de situatie ter plaatse. Voor ons als NSE gaat alles gewoon door, we blijven hier lekker druk en dat zal voorlopig wel zo blijven.”

Archieffoto van een Nederlandse marinier die Iraakse collega’s onderwijst (foto: sergeant-majoor Gerben van Es)

Zelfs gelachen

Luitenant der mariniers Wouter van het NSE te Erbil kijkt ook terug: “De afgelopen week was niet helemaal wat ik voor ogen had bij deze uitzending: voor het eerst naar de bunkers en dit keer niet voor oefening.... Dat gebeurde overigens verassend snel en stil. Gedurende de periode dat we in de bunker zaten, konden we rustig praten en werd er zo nu en dan zelfs ook gelachen. Na het einde alarm heb ik een kort berichtje naar huis gestuurd dat ik OK was en nog even ging proberen te slapen. Dat bericht is erg goed ontvangen en mede hierdoor maakte mijn thuisfront zich geen zorgen. Het werk binnen het NSE gaat onverminderd door hoewel er uiteraard wel wat onduidelijkheid heerst over hoe het nu verder moet met de missie.” 

Andere verwachting

Luitenant-ter-zee 2 Eline ging met een bepaald verwachtingspatroon op uitzending. “Aan het thuisfront vertel je dat het allemaal veilig is in de Koerdische Regio en niemand zich zorgen hoeft te maken. Tot het moment dat er daadwerkelijk sprake is van 'Indirect Fire incoming' (militair jargon voor neerploffende raketten). Het personeel in Erbil verplaatste zich snel en gecontroleerd naar de bunkers, waarna het afwachten was op verdere instructies. Na het 'all clear' werd geadviseerd om het thuisfront te informeren. Dat was uiteraard geschrokken en de vraag 'wat nu?' werd vaak gesteld.”

Professioneel gehandeld

De Nederlandse Senior National Representative (SNR, zeg maar de hoogste militair in de missie) in Irak, luitenant-kolonel der mariniers Eric, blikt terug op een spannende periode. “Onze mensen hebben snel gehandeld tijdens de alarmering van de raketaanval. Mijn complimenten voor de professionele reactie van alle Nederlandse militairen in Irak. In mijn beleving was het van belang dat iedereen het thuisfront snel op de hoogte stelde over de feiten nadat het 'sein veilig' was afgekondigd, om in ieder geval te vertellen dat iedereen OK was. Dit was enorm geruststellend voor het thuisfront. Momenteel wordt van dag tot dag bekeken wat de ontwikkelingen zijn.”

Hoe verder?

De Nederlandse militairen hervatten hun activiteiten in Erbil en Bagdad zo snel mogelijk. De commandant van de anti-ISIS-coalitie in Irak heeft laten weten dat de veiligheidssituatie geen obstakel meer vormt.