Tekst tweede luitenant Bianca Brasser
Foto Studio 38c
Veldrantsoen op een mooi bordje
Piet Thielen werkt al 40 jaar als Defensiekok. Hij kookte voor vele generaals en sleepte 19 culinaire prijzen in de wacht met militaire en civiele kookwedstrijden.
Hoe het er uit ziet, dat doet er niet toe. Veldrantsoen moet vullen, de honger stillen en energie geven, daar gaat het om in tijden van oorlog. Maar in tijden van vrede is het wel eens leuk om te kijken hoe de ‘24-uurs-prut’ die militairen in het veld eten er op een mooi bordje uit ziet. Defensiekok Piet Thielen ging voor de Defensiekrant aan de slag. Een tomaatje hier, een gegrild plakje courgette daar, en voilà: zo tover je veldrantsoen om in een sterrenwaardig ogend maaltje.
Het ‘avondeten’ van een Nederlandse militair op oefening of tijdens een missie zit vaak in pouches, een plastic zak. Dit wordt ook wel de ‘natte maaltijd’ genoemd. Pasta rundvlees-bolognese (foto) is een van de 8 ‘natte maaltijden’ die er op dit moment zijn. Het streven is dat er in 2019 16 verschillende smaken zijn. De militair warmt de maaltijd zelf op, bijvoorbeeld door de zak in een warm laagje water in zijn veldmok te leggen. De mok staat op een esbit-brandertje. Eet smakelijk! Een ham-prei-stampotje, speciaal voor het Korps Mariniers, het Korps Commandotroepen of 11 Luchtmobiel. Want naast de pouches, oftewel de natte maaltijd, bestaat er ook een droge variant. Ook nu weer in een zak, maar dit keer bestaat de inhoud uit droge vlokjes eten. De militair giet hier zelf warm water bij en zo ontstaat dit stampotje. De droge maaltijden zijn een stuk lichter om mee te nemen en daarom ideaal voor de special forces. Noedels in kruidige crème, een vegetarische maaltijd. De Nederlandse militair heeft keuze uit vlees of vegetarisch. Vis behoort niet tot de opties. Een aantal jaar geleden was dit anders. Maar de zalmpasta was niet erg populair en dus verdween deze weer. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Scandinavische landen waar vis juist veelvuldig in de rantsoenen is verwerkt. Goulash met Parijse aardappelen. NAVO-landen hoeven niet allemaal hetzelfde veldrantsoen te hebben, maar er zijn wel NAVO-richtlijnen. Zo moet er genoeg variatie zijn. Een militair heeft recht op 2 verschillende warme maaltijden per dag, bijvoorbeeld 2 pouches van ieder 300 gram. Pas na 7 dagen mag de militair weer dezelfde combinatie eten als een week ervoor. Om die reden werkt Nederland nu aan meer smaken ‘natte maaltijden’. Rijst met rundvlees en paprika. Als een militair beide ‘natte’ of ‘droge’ maaltijden opeet, krijgt hij bijna 800 kilocalorieën binnen. In zijn totale WOL-pakket (warm, ontbijt, lunch) zitten 4.000 kilocalorieën. Ruim genoeg om aan de NAVO-eis van 3.700 kilocalorieën te voldoen. Pittig kipgerecht met rijst. Dit is een natte maaltijd uit een van de pouches. Deze zakken met eten zijn zo’n 2 jaar houdbaar. Bij temperaturen vanaf 25 graden, gaat het verouderingsproces sneller. De militair moet zijn eten dan binnen 3 weken hebben genuttigd. Aardappelstamppot met rundvlees. Goed voor 329 kilocalorieën. Gaat een militair op missie of op oefening in barre omstandigheden dan kan de basis-maaltijdmodule worden aangevuld. Zo is er een aanvulmodule warm weer, waar meer zout en limonadepoeder in zit. En een aanvulmodule energie. Dit is een populair pakket, mede omdat hier gedroogd vlees en nootjes inzitten. Ideaal voor bijvoorbeeld het Korps Mariniers op oefening in Noorwegen. Beef stroganoff met rijst. In veel veldrantsoenen zit rijst. Defensiekok Piet Thielen weet wel waarom: “Rijst is het makkelijkste wat er is. Het kan bijna niet kapot. Je kunt het warm maken, weer koelen, dat maakt niks uit.” Kiprisotto met groenten. Uit de zak, op het bord, en het er dan smakelijk doen uitzien, dat was de taak van Defensiekok Piet Thielen. “Ik heb het eerlijk gespeeld. Aan het veldrantsoen heb ik niks veranderd, ik heb alleen geknutseld met de presentatie. Zicht is een belangrijk zintuig als het gaat om eten. Zwarte vla eet niemand. Stoeien met voedsel, dat is het leukste wat er is.” Pasta bolognese met rundvlees. Eerder zagen we al de natte variant uit een pouch. Dit is de droge maaltijdvariant. Met een scheut water werd het pasta. En de smaak, hoe zit het daarmee? “Een vlakke smaak”, zegt Thielen. “Als je dit als product in de supermarkt zou kopen, moet je er veel bij doen om het smaakvoller te maken. Maar hé: het is eten dat al een tijd bij elkaar in een zak zit. Als je het zo bekijkt is het niet slecht hoor.”
