8 dingen die je wil weten

Defensie- en luchtmachtnieuws

Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk

Leestijd: 8 minuten

Boek en expositie over meidagen 1940

In deze rubriek een mini-uitvoering van de Leeswijzer vanwege de presentatie van het boek ‘En ineens was het oorlog’ van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). Daarmee is er dit jaar niet alleen aandacht voor 80 jaar bevrijding, maar evenzo voor 85 jaar na de Duitse inval in ons land.

De strijd van die Meidagen in 1940 heeft veel gezichten. Soms gaven Nederlandse militairen zich zonder slag of stoot over. Op andere plekken boden zij fel weerstand zoals op Grebbeberg bij Rhenen en op Vliegveld Ypenburg bij Den Haag. Het bombardement op Rotterdam op 14 mei was het kantelpunt in de strijd, waardoor de opperbevelhebber van het Nederlandse leger generaal Henri Winkelman besloot die dag te capituleren. Alleen in Zeeland, waar zich ook veel Franse troepen bevonden, werd nog enkele dagen doorgevochten. Ondanks de korte strijd vielen er veel slachtoffers: bijna 2.200 Nederlandse militairen en 2.500 burgers.

Het boek geeft een zeer ‘mooi’ beeld van wat er die dagen in Nederland plaatsvond. Mooi in de zin van uitgebreid geïllustreerd met zeer goed bewerkt fotomateriaal, afbeeldingen en kaarten. Hierin komt de strijd van zowel landmacht, (voorloper van de) luchtmacht en marine duidelijk in beeld. Het boek neemt de lezer mee terug naar de traumatische meidagen van 1940. Aan de hand van uniek beeld- en kaartmateriaal wordt de strijd op begrijpelijke en toegankelijke wijze verteld. Veel komt aan bod: de mobilisatietijd, strijd in alle delen van het land, de oorlog op zee en in de lucht en ten slotte de capitulatie en de eerste bezettingsweken.

De presentatie van het boek vond plaats op 9 mei in het atrium van het stadhuis van Den Haag. Daar nam de commandant van de Nederlandse Defensie Academie, generaal-majoor Roy Sillen het eerste exemplaar in ontvangst. Burgemeester van de Hofstad Jan van Zanen opende daarna een tentoonstelling waarin ‘De Slag om de Residentie’ – en daarbij de vliegvelden Ockenburg, Valkenburg en Ypenburg – centraal stond. Deze was tot 9 juni in het atrium te zien. Foto’s: Mediacentrum Defensie

Afgebroken landingsgestel Chinook succesvol gerepareerd

Een onderhoudsteam van 980 Squadron van Logistiek Centrum Woensdrecht vloog eind maart een in Amerika gestrande Chinook te hulp. Het toestel had twee afgebroken poten van het landingsgestel als gevolg van een harde landing. Er moest een reparatie aan te pas komen die nooit eerder was uitgevoerd.

Twee vliegtuigplaatwerkers, een vliegtuigmonteur, een schilder, een werkvoorbereider en een coördinator van Bureau Productie Engineering 980 Squadron vlogen als zogeheten ‘repair party’ naar 302 Squadron op het Texaanse Fort Cavazos. “De ophangpunten waaraan de poten van het landingsgestel normaliter vastzitten, moesten worden vervangen”, vertelt coördinator eerste-luitenant Bart Schlössels. “Het was op voorhand nog niet duidelijk wat we precies weg moesten halen en wat kon blijven zitten, omdat deze reparatie nog nooit was uitgevoerd. Dat maakte het ingewikkeld, maar zeker ook uniek.” De optie om een Amerikaans onderhoudsbedrijf in te schakelen was overigens géén optie; die had pas in 2026 tijd.

De reparatie vond plaats in twee fasen. Eerst twee weken demontage, waarna in twee weken de installatie werd geklaard. Schlössels is trots op zijn team: “Door de flexibiliteit van het 980 Squadron konden we een belangrijke bijdrage leveren aan de operationele inzetbaarheid en daarmee het voortzettingsvermogen van de Koninklijke Luchtmacht.” Foto: KLu

Nederlandse C-390’s krijgen aeromedisch evacuatiesysteem

Defensie koopt een geavanceerd aeromedisch evacuatiesysteem voor de C-390 Millennium-vloot. Daarvoor tekenden Defensie en Embraer op 17 juni een contract tijdens de Paris Air Show. De aankoop betreft een medische container, medische pallets en dragers voor medische apparatuur.

De kern van het aeromedische systeem wordt gevormd door een roll-on/roll-off medische module. Dit is een zelfstandige eenheid die functioneert als een miniziekenhuis. Het ondersteunt de behandeling en het transport van patiënten, inclusief zij die volledige levensondersteuning nodig hebben. Het ontwerp maakt ook het transport van geïnfecteerde patiënten mogelijk, waardoor het medisch personeel en bemanning worden beschermd. Alle componenten van het aeromedische systeem zijn volledig compatibel met het Cargo Handling System van de C-390 en kunnen snel via de achterklep van het vliegtuig worden geïnstalleerd. Dit zorgt voor een naadloze integratie en inzet.

De aankoop is tevens een waardevolle aanwinst voor NAVO-partners en het European Air Transport Command, dat een groot deel van het Europese luchttransport coördineert. Aeromedical Evacuation-capaciteiten zijn schaars. Hierover kunnen beschikken is dus niet alleen gunstig voor Nederland, maar ook voor partnerlanden. Bovendien is de medische capaciteit in te zetten tijdens crisissituaties.

Ook de helikopters van het Defensie Helikopter Commando worden voorzien van de dragers voor medische apparatuur. Dit biedt voordelen door een groter volume en standaardisatie van het materieel, en daarmee ook voor de training en inzetbaarheid van medisch personeel. Daarnaast zorgt dit ervoor dat de certificering makkelijker gaat, waardoor snellere invoering mogelijk is.

Bekijk via YouTube de productvideo van het aeromedisch evacuatiesysteem van Embraer met de volgende zoekopdracht: ‘Netherlands advances C-390 capabilities with innovative aeromedical system’. Foto: Embraer

Nederlandse industrie ontwikkelt satelliet voor Defensie

Nederlandse bedrijven presenteerden op 12 juni aan Defensie hun bijdragen aan de zogeheten PAMI-1-satelliet. Die wordt naar verwachting begin 2028 gelanceerd en moet voor Defensie vanuit de ruimte informatie vergaren. De inlichtingen zijn niet alleen bedoeld voor eigen land, maar ook voor bondgenoten. De satelliet is de eerste van een serie.

De bedrijven kregen de gelegenheid de technologische bijdrage aan de PAMI-satelliet en het ruimtedomein toe te lichten. Ook werd de onderlinge samenwerking tussen kennisinstellingen, industrie en overheid duidelijk. Onder meer minister Ruben Brekelmans en staatssecretaris Gijs Tuinman bezochten de pitches. Deze vonden plaats bij Cosine in Sassenheim, een leverancier van meetinstrumenten en de primaire sensor van de PAMI-1 satelliet.

De productielijn wordt ingericht door het industriële bedrijf VDL. Dit gebruikt daarbij kennis die de Amerikanen overdragen. Dat zorgt ervoor dat Nederland zelfvoorzienend wordt. Dit tot tevredenheid van Tuinman. “Afhankelijk blijven van het Starlink-netwerk van Elon Musk is geen optie”, licht hij toe. “We willen dat Nederland ook in de ruimte een soevereine positie heeft. De Nederlandse PAMI-1-satelliet wordt uitgerust met lasercommunicatie. Dat is een enorme stap vooruit ten opzichte van de traditionele radioverbindingen. De komende jaren bouwen we tientallen eigen satellieten. Zo kunnen we zelfstandig informatie en beelden verzamelen.” Foto: sergeant Jasper Verolme

De Kooy voldoet aan nieuwste regelgeving

Maritiem Vliegkamp De Kooy werd op 16 juni opnieuw door de Militaire Luchtvaart Autoriteit gecertificeerd. Het vliegkamp voldoet namelijk aan de nieuwe Military Aviation Regulations for Military Aerodromes (MAR-ADR). Het is de tweede goedgekeurde luchthaven van de Koninklijke Luchtmacht.

De certificatie betekent een grote stap vooruit in de verdere professionalisering en veiligheid van de luchthaven. De MAR-ADR is een set van regels en voorschriften om de veiligheid en efficiëntie van militaire luchtvaartoperaties te waarborgen en zijn specifiek gericht op militaire vliegvelden (aerodromes). Ze zijn bedoeld om risico’s te minimaliseren, efficiëntie te verbeteren en internationale samenwerking gemakkelijker te maken.

De MAR-ADR is een grote verbetering ten opzichte van de oude situatie. Het Luchthavenhandboek – dat voorheen werd gebruikt – richtte zich vooral op de inrichting van het vliegveld, brandweer en zogenoemd ‘wild life management’. Andere partijen en interacties met de vliegende squadrons ontbraken hierin. Met de komst van de MAR-ADR is een handleiding ontstaan die alle afdelingen, betrokken bij vliegveldondersteuning, met elkaar verbindt tot een gezamenlijk product: de luchthaven. Foto: sergeant-majoor Aaron Zwaal

Quick Response Drone Facility opgericht

Snel, praktisch en doelgericht innoveren als het gaat om drones. Dat is het doel van de op 22 mei opgerichte Quick Response Drone Facility (QRDF). Vanuit deze organisatie wil Defensie samen met kennispartners elke paar weken nieuwe innovaties testen en toepassen.

De faciliteit komt binnen het dronecentrum van het Royal Netherlands Aerospace Centre (NLR). Verder zijn TNO, Marin en MIND (Military Innovation by Doing) erbij betrokken. “Onze kennisinstellingen en ondernemers zijn toonaangevend, onze krijgsmacht weet wat er nodig is in het veld”, geeft minister van Defensie Ruben Brekelmans aan. “En juist die samenwerking, in wat we de ‘Gouden Driehoek’ noemen, komt binnen de QRDF tot zijn recht.”

Het idee voor de faciliteit kwam voort uit de lessen vanuit Oekraïne. Nederland is een van de drijvende krachten in de internationale levering van drones aan Oekraïne. Ook in Nederland wordt de ontwikkeling en productie van drones gestimuleerd voor onze eigen krijgsmacht. Dat gebeurt onder andere via het Actieplan Productiezekerheid Onbemenste Systemen.

Brekelmans gaf ook een concrete uitdaging mee aan het NLR en de andere partners. “Ontwikkel – samen met uw partners – een goedkoop en effectief detectiesysteem voor onze drones tegen ‘interceptor drones’. Want als wij drones inzetten, moeten we ze ook kunnen beschermen: tegen verstoring, onderschepping, en technologische tegenmaatregelen.” Zo kunnen de eigen middelen effectiever worden ingezet en is het risico op verlies van mensen en materieel kleiner. Foto: NLR

Nieuwe onderhoudshangaar NH90 op Woensdrecht

Vanaf volgend jaar zal de NH90-maritieme gevechtshelikopter worden onderhouden in een spiksplinternieuwe hangaar op het terrein van Business Park Aviolanda, gelegen naast Vliegbasis Woensdrecht. Op 24 juni werd de start van de bouw officieel en feestelijk ingeluid.

De nieuwe onderhoudsfaciliteit wordt uitgerust met vier helikopter docks in een hangaar en een bijbehorend multifunctioneel campusgebouw. Defensie gaat, op één dock na, de faciliteit voor in ieder geval tien jaar huren van Business Park Aviolanda. Het vierde dock wordt door Fokker gehuurd. Monteurs van de luchtmacht en Fokker gaan er samen het fase-onderhoud en mogelijk ook de mid-life update van de NH90 uitvoeren.

“Een groot voordeel van zelf het onderhoud uitvoeren, is dat verkregen kennis en regie in handen van de luchtmacht blijft. Dit levert direct een bijdrage aan de inzetgereedheid”, volgens Gerard Mooiman van de Sectie Business Development Air Support Command. Overheid en bedrijfsleven richten zich samen op innovaties op het gebied van onderhoud, reparaties en modificatie van vliegtuigen en helikopters. Zo wordt een groter aandeel in de Europese en wereldmarkt van civiele en militaire luchtvaart verworven.

De hangaar krijgt de naam Fellowshiphangaar. Dit verwijst naar het passagiersvliegtuig Fokker F28 Fellowship, maar ook naar de (vriendschappelijke) samenwerking tussen het Logistiek Centrum Woensdrecht en de Fokker Services Group. Artist impression: Brisck Real Estate

Fokker geaccrediteerd partner voor Embraer C-390M

Fokker Services Group gaat een rol spelen bij het onderhoud van en aanpassingen aan de Embraer C-390 Millennium. Dat werd bekendgemaakt tijdens de 55ste editie van de internationale Paris Air Show medio juni.

De Militaire Luchtvaart Autoriteit (MLA) heeft na een grondige audit Fokker Services Group (FSG) geaccrediteerd als Military Design Organisation (MDOA). Deze status stelt het bedrijf in staat om zelfstandig militaire vliegtuigen, in dit geval specifiek de Embraer C-390 Millennium, te mogen aanpassen.

De accreditatie sluit aan op de eerdere keuze van Embraer om FSG eind 2024 aan te wijzen als partner voor toekomstige modificaties aan het C-390-platform. Deze ontwikkeling markeert een verdere uitbreiding van FSG’s militaire activiteiten, waaronder ook het recent afgeronde Gulfstream G550 Special Mission Aircraft-programma. Foto: sergeant Jasper Verolme