‘Ik ben als een ander mens uit Duitsland teruggekeerd’
Met aan de riem zijn trouwe hulphond Laslo deed oud-luchtmachtmilitair Robert Ghielen eerder deze maand mee aan de Invictus Games. In Düsseldorf kwam hij uit op de onderdelen boogschieten en indoor-roeien. Dat hij zonder medaille thuiskwam, laat hem koud, simpelweg omdat de ‘games’ daar niet om gaan. Wél om fysiek en mentaal grenzen verleggen en om saamhorigheid. Dat is wat Robert betreft goed gelukt. “Het lidmaatschap van de Invictusploeg voelt al als een gouden medaille.”
Tekst: Jack Oosthoek | Foto’s: sergeant Gregory Fréni | Foto boven: sergeant-majoor Aaron Zwaal
De met een stressstoornis kampende Robert (48) is sinds begin 2021 lid van de ploeg. “Mensen in mijn omgeving zeiden: ‘dit kun jij ook’. Via trainingen in indoor-roeien en schieten probeerde ik het, maar vroeg me wel af waaraan ik begonnen was. Al die herrie tijdens de trainingen... Maar ik prijs de dag dat ik ‘ja’ zei. In Düsseldorf maakte ik fysiek en mentaal stappen. Ik zat bijvoorbeeld alleen in een tram. Voor mij in Nederland een ‘no go’ vanwege de drukte. Ik ben als een ander mens uit Duitsland teruggekeerd.”
‘Ik zag het niet meer zitten om op uitzending te gaan’
Welletjes
Het is 2009 wanneer het leven van Robert op zijn kop komt te staan. Het Beroeps Bepaalde Tijd-contract van de dan korporaal 1 brandweerman op Vliegbasis Soesterberg loopt af. In verlenging heeft hij geen trek. Negen jaar brandweerman, twee missies in Afghanistan: hij vindt het welletjes. “Ik kon als militair terugkeren, sergeant worden en op den duur doorstromen naar de rang van sergeant-majoor. Dan zou ik meer verantwoordelijkheid krijgen en vaak vanuit een kantoor moeten werken. Terwijl ik juist actie wil…. Ook zag ik het niet meer zitten om op uitzending te gaan. Dan zou ik mijn kinderen te lang moeten missen.”
‘Het ging me voor de wind’
Robert vindt emplooi bij de Ambulancedienst Hollands Midden waar, evenals bij de luchtmacht, soms mensen met zware verwondingen door zijn handen gaan. Het werk gaat hem op den duur tegenstaan. “Enerzijds was het spannend, anderzijds greep het werk me emotioneel teveel aan. Het was niets voor mij.” In 2010 stapt Robert over naar het bedrijf Inspectrum dat wegen beheert. “Ik volgde opleidingen, verdiende goed en had een dito toekomstperspectief. Het ging me voor de wind.”
‘Ik hing snel op voordat de telefoon werd opgenomen’
Steeds sneller geïrriteerd
Op een kwade dag valt Robert echter ten prooi aan, zoals hij het uitdrukt, vreemde gevoelens. “Wanneer ik tijdens een inspectie in de buurt kwam van een school met gillende kinderen, kon ik daar niet tegen. Terwijl kinderen juist herrie horen te maken... En als ik met mijn auto op een drukke kruising reed, voelde ik me benauwd en wilde ik snel doorrijden. Daarnaast raakte ik steeds sneller geïrriteerd. Al met al begon ik me af te vragen wat er met me aan de hand was. Hulp zoeken wilde ik niet, omdat ik volgens mezelf geen psychische problemen had. Toch dacht ik op een gegeven moment: ‘waarom het Veteraneninstituut niet bellen?’ De eerste paar keer hing ik op nog voordat de telefoon werd opgenomen. Dat er iets niet goed zat, wilde ik voor mezelf niet toegeven. Bij mijn derde belletje waren ze me voor en na wat doorzetten kwam ik uiteindelijk terecht bij een psycholoog van het Sinaï Instituut dat mensen met trauma’s behandelt.”
‘Ze bleek een arm te missen, wat ik niet wist’
Afghanistan
De behandeling duurt van 2014 tot 2016. “We praatten veel over werk en privéaangelegenheden. Zo kwamen mijn twee uitzendingen naar Afghanistan naar boven waarin ik nare dingen meemaakte. Zoals de beschieting van de Black Hawk transporthelikopter waarin ik meevloog. Ook begeleidde ik ooit in Tarin Kowt een gewond meisje vanuit een Nederlandse Chinook naar het Role 2 hospitaal. Ze bleek een arm te missen, wat ik niet wist. Die zat in een tas die ze bij zich droeg. Ondertussen zat mijn jas onder het bloed. Wanneer ik tijdens weginspecties kinderen zag, kwam dit allemaal naar boven. Hetzelfde gebeurde tijdens de verjaardag van mijn kinderen.”
‘Laslo betekent alles voor me, vooral vrijheid’
Zelfmoordactie
Alsof het allemaal niet genoeg is, maakt Robert op Kamp Holland ‘op afstand’ een zelfmoordactie van een Afghaan mee. Aan hem en zijn brandweercollega’s de taak om de rommel op te ruimen. Daarbij stuit hij op een schoen met daarin een enkel. “Dat deed me op dat moment niet veel, behalve dat ik de man een sukkel vond. Achteraf blijkt de zelfmoordactie wel degelijk wat met me te hebben gedaan. Zie ik in Nederland een zwerver zonder schoenen? Dan ril ik.”
Op advies van de psycholoog schaft Robert een hulphond aan. “Ik heb Laslo nu vier jaar. Hij betekent alles voor me, vooral vrijheid. Door hem kom ik buiten; hij laat míj als het ware uit. In tegenstelling tot vroeger durf ik met hem overal naartoe. Laslo voelt zo goed… Dankzij hem boek ik overwinningen.”
‘De Invictusploeg is mijn tweede thuis geworden’
Duidelijk: het gaat bergopwaarts met Robert, behalve dat hij in 2019 is afgekeurd voor werk. “Enerzijds een opluchting, anderzijds een mokerslag omdat ik ben afgeschreven voor de maatschappij. Maar ik heb me erbij neergelegd en probeer van het leven te genieten. Dat lukt goed, ook vanwege mijn lidmaatschap van de Invictusploeg. Die is mijn tweede thuis geworden.”
