Tekst LTZ 2OC (SD) Joost Margés
Foto Frank van Beek

‘Mooie uitdaging voor onze mensen’

Een kanon dat dankzij een geautomatiseerd munitie-handling-systeem sneller laadt en verder en nauwkeuriger schiet, terwijl de bemanning minder met zware munitie hoeft te sjouwen. Dat is de gedachte achter het nieuwe 127 millimeter-scheepsgeschut van het Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF). De Italiaanse firma Leonardo levert het wapen en de medewerkers van de Directie Materiële Instandhouding (DMI) van de Koninklijke Marine bouwen het in. Na veel hakken en zagen zijn ze nu in de opbouwfase beland. “... mooi en spannend dat wij deze prestigeklus mogen doen.”

‘Onze sectie is van tekentafel tot plaatsing kanon betrokken’

Matthijs Gerssen is hoofd Sectie Productie van de Instandhoudingsgroep Fregatten en OPV’s van DMI. Voorzien van helm en veiligheidsschoenen beweegt hij zich over het opengewerkte voordek van Zr.Ms. Evertsen, het eerste LCF dat het nieuwe kanon krijgt. Zijn taak: het op peil houden van de kwaliteit van de medewerkers en hun werk. “Om te beginnen moeten we voldoende technici in huis hebben”, stipt hij meteen een gevoelig punt aan, want goede technici zijn schaars. Toch prijst hij zich gelukkig met 80 medewerkers en 30 ingehuurde krachten. De modificatie van een kanon vindt hij typisch een opdracht om ‘in huis’ uit te voeren en niet uit te besteden aan een civiele partner. “Een strategische keuze: dit is een mooie uitdaging voor onze mensen; hiervoor willen ze bij ons werken.”

Dit gapende gat biedt straks plaats aan het kanon met geautomatiseerd munitie-handling-systeem.
Matthijs Gerssen: “Zorgen dat krachten goed verdeeld worden, zowel bij het schieten als het varen.”

Spanten onder spanning

“Onze sectie is van de tekentafel tot aan de plaatsing van het kanon aan boord betrokken”, vervolgt Gerssen. Alle specialismes worden aangesproken. “Scheepsbouw, werktuigbouw, elektrotechniek, conservering – het schilderen van binnen en van buiten; wat doen we eigenlijk niet? Binnen DMI beschikken we in feite over veel kleine bedrijfjes die integraal werken en zeer veel kennis en kunde in huis hebben. Puur scheepsbouwtechnisch kijken we bijvoorbeeld naar de benodigde verstevigingen. Zorgen dat de krachten straks goed verdeeld worden, zowel bij het schieten als tijdens het varen.”

Wat dat laatste betreft: een scheepsconstructie beweegt in het water – het zogeheten torderen. “Bij de Evertsen merkte je tijdens demontagewerkzaamheden dat bepaalde spanten onder grote spanning losschoten; het resultaat van jaren varen”, verklaart Gerssen.

Op meerdere niveaus in het schip worden aanpassingen gedaan voor de inpassing van de nieuwe geschutstoren.

Mooi en spannend

Technicus plaat- en scheepsbouw Leon Schouten kent de uitdagingen van het plaatsen van nieuwe constructiedelen op bestaande dekken, waar zich vervormingen vertonen door het varen. “Maar eigenlijk is dat vooral voor de engineers ingewikkeld; voor ons valt het wel mee, omdat wij meer op hun aangeven zorgen voor de uitvoering. Ons werk bestaat vooral uit het wegslijpen van oude delen en het lassen van fundaties voor de nieuwe dekken of verstevigingen in bijvoorbeeld de trimtank. Ik vind het mooi en spannend dat wij met een relatief jonge ploeg deze prestigeklus mogen doen. De doelstelling is uiteraard dat we volgend jaar een werkend eindproduct afleveren.”

Farley Meijer en Leon Schouten aan het werk.
“Alle specialismes worden aangesproken. Scheepsbouw, werktuigbouw, elektrotechniek, conservering – het schilderen van binnen en van buiten.”

Opbouwende fase

“Daar gaan we vanuit!”, vervolgt systeemtechnicus en meewerkend voorman Farley Meijer vol vertrouwen. Wel geeft hij aan dat het om een ‘complexe modificatie’ gaat. “Omdat de Evertsen als eerste schip een nieuw kanon krijgt, kom je tijdens de werkzaamheden zaken tegen die je niet van te voren zag aankomen, hoe goed je je ook voorbereidt. Inmiddels zitten we weer in de opbouwende fase. Nu zijn we druk met de gunseat, waar het kanon straks op staat, en het aanbrengen van de nieuwe dekdelen. Dit vergt veel pas- en meetwerk. Kom ik er zelf niet uit, dan overleg ik met engineering. Wat Leon ook zegt: het is voor ons echt een prestigeproject.”

“Ons werk bestaat vooral uit het wegslijpen van oude delen en het lassen van fundaties voor de nieuwe dekken”.

Omvangrijk en complex

De ‘retrofit’ Oto Breda-kanons op de LCF’en zijn na 50 jaar aan vervanging toe. De Italiaanse Leverancier Leonardo SPA leverde het huidige geschut en ook de nieuwe kanons. Door toepassing van moderne technieken is de scheepsartillerie nauwkeuriger geworden. De Vulcano-munitie combineert een groot bereik met een hoge precisie. Nieuwe opslag- en transportsystemen verbeteren de arbeidsomstandigheden aan boord en verhogen de snelheid waarmee een kanon geladen kan worden. Het Project 127 millimeter-kanon is omvangrijk, complex en gaat drie dekken diep. Vooral de inbouw van het munitie-transportsysteem vraagt op het onderste dek om een forse aanpassing van de draagconstructie. Na de plaatsing van het kanon volgt de integratie met alle systemen aan boord. Het duurt naar verwachting nog tot eind 2024 voordat het kanon op Zr.Ms. Evertsen in bedrijf is.

“Omdat de Evertsen als eerste een nieuw kanon krijgt, kom je zaken tegen die je niet zag aankomen.” (Foto: SMJRBDAV Ruud Mol)