06

Dit artikel hoort bij: Materieelgezien 01

M-fregatten opgeknapt

Tekst Jack Oosthoek
Foto Korporaal Jasper Verolme/John van Helvert

De 2 Multipurpose fregatten van de Koninklijke Marine kunnen er weer tegenaan. Als onderdeel van een instandhoudingsprogamma M-fregatten (IPM) ondergingen ze de afgelopen jaren een ingrijpende opknapbeurt. Die werd uitgevoerd door de Defensie Materieel Organisatie (DMO), Defensie Materiële Instandhouding (DMI), Damen Shipyards en tal van andere bedrijven.

Een belangrijke verandering betreft het helikopterdek. De middelzware transporthelikopter NH90 kan er nu op landen. Verder is de mast vervangen door een exemplaar met een Seastarradar. Ook hebben de fregatten een nieuwe Low Frequency Active and Passive Sonar (LFAPS) gekregen. 

De M-fregatten die België van de Koninklijke Marine heeft overgenomen - de Leopold 1 (ex-Karel Doorman) en de Louise-Marie (ex-Willem van der Zaan) - zijn ook gemoderniseerd. Dat is het resultaat van de BENESAM-samenwerking tussen de marines van beide landen. Nederland en België kijken gezamenlijk verder naar mogelijkheden de schepen in de toekomst te vervangen.

Overeenkomst

Een andere deelnemer aan het moderniseringsprogramma voor de M-fregatten is Portugal. In een in 2016 getekend Memorandum of Understanding (MOU) met België en ons land is afgesproken om de 2 exemplaren van de Portugese marine – de ex-Van Nes en ex-Van Galen - deels te vernieuwen. Ook is overeengekomen om het groot onderhoud daaraan door Nederland te laten uitvoeren, en dat de Portugezen delen van het IPM overnemen. 

De ex-Zr.Ms. Van Nes heeft in Portugal een nieuw leven gekregen als NRP Bartholomeu Dias.

Paradepaardjes

De Koninklijke Marine had ooit 8 M-fregatten, waarvan de eerste in 1991 in de vaart kwam. Ze vormden de Karel Doormanklasse en golden als de paradepaardjes van de oppervlaktevloot. De fregatten beschikten over onder meer hypermoderne sensor-, wapen en commandosystemen tegen de dreiging van vijandelijke onderzeeboten, en over luchtverdedigingscapaciteit.

Stationsschip

Na de val van de Berlijnse Muur en de ontspanning tussen Oost en West, kregen de M-fregatten nieuwe taken. Ze kwamen in NAVO-eskaders te varen, in het Belgisch-Nederlands vlootverband en fungeerden als stationsschip in de Nederlandse Antillen. Door de herstructurering en verkleining van de krijgsmacht zag Defensie zich genoodzaakt om 6 schepen te verkopen, aan België, Portugal en Chili (de ex-Tjerk Hiddes en ex-Abraham van der Hulst). De 2 fregatten die nu nog bij de marine varen zijn Zr.Ms. Van Speijk en Zr.Ms. Van Amstel (zie foto onder, in de haven van La Valetta, Malta).