Tekst KAP Saminna van den Bulk
Foto Phil Nijhuis, korporaal Wessel Zuijderduin, sergeant-majoor Aaron Zwaal, Rob Gieling, archief Mediacentrum Defensie
Defensienota: investeringen in gevechtskracht, ondersteuning en innovatie
De NAVO wordt aangevallen, de vijand ontwricht de maatschappij met een cyberaanval of de onrust aan de randen van Europa escaleert. Scenario’s die zomaar realiteit kunnen worden. Reden voor het kabinet om flink te investeren in de krijgsmacht én de landmacht in het bijzonder.
Structureel gaat er 2.4 miljard extra naar Defensie, waarmee het budget stijgt naar 24 miljard per jaar. De boodschap van de nota is kraakhelder. Vrijheid is niet langer vanzelfsprekend. De focus van de krijgsmacht ligt op hoofdtaak 1: het beschermen van het eigen grondgebied en dat van onze bondgenoten. Sterk, slim en samen is daarbij het devies. Wat de Defensienota betekent voor de landmacht volgt hieronder in vogelvlucht.
Sterk
“We kampen met de concrete dreiging van een grootschalig conflict. Aan ons de verantwoordelijkheid de vijand af te schrikken en, als het nodig is, ons land en dat van onze bondgenoten te beschermen”, vertelt kolonel Laurens van Leussen van Staf CLAS, die vanuit de landmacht betrokken was bij het opstellen van de nota. “De NAVO liet vorig jaar duidelijk zien waar de landmacht versterkt moet worden. En dat gaat gebeuren. Deze Defensienota voorziet in investeringen in de volle breedte.”
‘Investeringen in de volle breedte’
Wat meteen opvalt? De KL krijgt weer een volwaardig tankbataljon. “De tank is een essentieel middel in zowel de verdediging als de aanval. Vorig jaar schonk Nederland tanks aan Oekraïne. Zij geven al sinds het uitbreken van de oorlog aan dat het gevechtsvoertuig een onmisbaar middel is in de strijd. Binnen het grotere plaatje van ons optreden biedt de tank de gevechtskracht die we nodig hebben.” Natuurlijk is er gekeken naar alternatieven, zegt Van Leussen: “Maar nergens vind je zo’n combinatie van slagkracht, bescherming en beweeglijkheid.”
Bij de middelzware infanterie worden Boxer-pantserwielvoertuigen voorzien van zwaardere kanonnen en anti-tankmiddelen. Goed nieuws, aldus luitenant-kolonel Rutger Saathof, bataljonscommandant van 42 Pantserinfanteriebataljon Limburgse Jagers (13 Lichte Brigade). “Wij kunnen snel verplaatsen over grote afstanden en als het nodig is zullen we vechten en winnen. De Boxer 30mm met de antitankmiddelen geven ons de nodige extra vuurkracht. Dit hebben we ten eerste keihard nodig om een eventueel gevecht te winnen met minder verliezen dan onze tegenstander. De Boxer 30mm beschikt namelijk over een gestabiliseerd boordwapen en wordt uitgerust met Spike antitank-raketten en beschikt over moderne waarnemingsmiddelen. Daarmee kan je dit gevechtsvoertuig straks gerust de Rolls Royce onder de gepantserde infanteriegevechtsvoertuigen op wielen noemen.”
Veel liever voorkomen we natuurlijk een grootschalig conflict, onderstreept de bataljonsommandant. “Dit doe je door geloofwaardige afschrikking. Door de extra investeringen, de aankomende nieuwe capaciteiten en door de eensgezindheid van de NAVO zijn we geloofwaardiger. We waren al geloofwaardig, doordat we hebben laten zien snel te kunnen verplaatsen en het gevecht van verbonden wapens te kunnen voeren. We worden nog geloofwaardiger met de extra vuurkracht die we gaan krijgen. Laten we eerlijk zijn, de schoten en de uitwerking van een 30mm en de Spikes maken simpelweg meer indruk.”
De toolbox van de landmacht wordt dus flink uitgebreid. Daar blijft het niet bij. Zonder ondersteuning, geen gevecht. “We moeten niet enkel zorgen dat eenheden bij een groot conflict aan de startlijn komen, maar ook dat ze in staat zijn het gevecht vol te houden”, aldus kolonel Van Leussen. De zware infanterie krijgt daarom de gevechts- en logistieke ondersteuning die nodig is om zelfstandig op te treden. Ook de geneeskundige, transport- en bevoorradingsketens worden versterkt. Bovendien komt er meer munitievoorraad voor inzet.
‘We worden geloofwaardiger in onze afschrikking’
Slim
Wie sterk is, moet evengoed slim zijn. “We hebben straks de modernste tank op de markt. Maar we moeten de tegenstander vóór willen zijn. Zo wordt de tank gecombineerd met de inzet van nieuwe onbemenste systemen”, legt kolonel Van Leussen uit. “De dreiging in het veld ziet er heel anders uit dan vroeger. Er zijn veel meer sensoren, die onopgemerkt verplaatsen bemoeilijken. Of kijk naar drones, die zowel kunnen surveilleren als explosieven kunnen vervoeren. De landmacht wil inspelen op innovatie, zowel in de beschermingsmiddelen als de bestrijdingsmiddelen.” Denk hierbij bijvoorbeeld aan High-Energy Laser-Systems om drones uit de lucht te schieten.
Samen
Samenwerking is misschien wel de sleutel voor alle versterking. Dat gebeurt op meerdere vlakken, vertelt Van Leussen. “Allereerst is de samenwerking met onze bondgenoten van groot belang. We bereiden ons samen voor op de strijd. Interoperabiliteit is daarin essentieel, maar ook standaardisering: dit zorgt voor snelheid in aankopen en maakt uitwisseling tussen landen mogelijk. Ook hier vormen de tanks een goed voorbeeld. We kopen ze namelijk samen met onze belangrijke partner Duitsland aan.”
‘Samen voorbereiden op de strijd’
Ook binnen onze landsgrenzen is er werk aan de winkel. “In de versterking speelt onze maatschappij een grote rol. We hebben meer militairen nodig om Nederland te kunnen beschermen.” Verschillende initiatieven blijken hierin succesvol, zoals het Dienjaar. Dat project wordt uitgebreid en zorgt hopelijk ook in de toekomst voor meer collega’s.
Daarbij is de schaalbare capaciteit van groot belang. Denk bijvoorbeeld aan reservisten: dat bestand wordt uitgebreid. Ten derde moeten we alle kennis die binnen ons bedrijfsleven leeft goed benutten. Dit onderstreept ook luitenant-kolonel Saathof: “Dit alles kan niet alleen door Defensie gedaan worden, maar vraagt ook weerbaarheid van onze maatschappij. We moeten blijven samenwerken met onze partners en met de industrie om op het moderne gevechtsveld met nieuwe technologieën te kunnen vechten en dit gevecht ook vol te blijven houden.”
‘De mens is onze kracht’
Het gevecht winnen, dat doe je met mensen. “Oorlog is jouw wil opleggen aan de tegenstander. De mens is daarin beslissend. Waar voorheen veel werd gefocust op het technische, zie je in deze nota het accent op de mens. Wíllen vechten, de warrior mindset: daar begint het mee”, zegt kolonel Van Leussen. Dat is ook overste Saathof opgevallen. “Mensen zijn beslissend in het gevecht en dat vergt bijzondere verantwoordelijkheden”, is een zin uit de nota. Dit voelt als een erkenning en waardering voor het militaire beroep. De mens is onze kracht en is in staat om het verschil te maken.”
De urgentie is duidelijk, besluit Van Leussen. “We hebben de tijd niet rustig te bouwen aan onze organisatie. We moeten alle zeilen bijzetten om de landmacht op de gehele breedte te verbeteren. Fully warfighting capable worden is een taak voor alle militairen op alle niveaus. Er ligt een flinke, maar mooie klus voor ons.”
