Uitklapbare zonne-energie

Scheerspiegel als voorbeeld

Defensie start het ene na het andere innovatieproject. Het Commando Landstrijdkrachten heeft er zelfs een speciale afdeling voor in het leven geroepen: Concept Development & Experimentation (CD&E). In deze rubriek belicht Landmacht bijzondere trajecten die deze sectie initieert of ondersteunt. Ditmaal een idee voor een uitklapbaar zonne-energiepark, toepasbaar in zowel uitzendgebieden als op de kazerne.

Pal achter Mobilisatiecomplex Ede-Driesprong op de Edese Heide zijn wandelaars getuige van een niet alledaags tafereel. Een grote, groene Scania wissellader zet een flatbed af, waarop een schaarmechaniek voor achttien zonnepanelen staat. Militairen trekken de 24 meter lange lichtmetalen constructie uit tot de panelen horizontaal liggen. In deze stand kunnen ze energie opwekken.

Kapitein der mariniers Kristian van den Berg is erbij en kijkt ernaar. Het hoofd Energietechniek bij 101 Geniebataljon is tevreden over de demo, die is bedoeld de limieten van de schaarconstructie vast te stellen. Op zachte, mulle zandgrond in een wat meer operationele omgeving blijkt het bedieningsgemak nog steeds groot. De gemonteerde brede ‘autoped-wielen’ en het lichtgewicht aluminium raamwerk zijn debet daaraan.

Minder afhankelijk van diesel

De energievoorziening bij de landmacht moet zelfvoorzienender en schoner. Maar hoe gaat die nieuwe energievoorziening er uitzien? Het Arnhemse bedrijf Folded Solar ontvouwde letterlijk een idee voor een zonne-energiepark met een aparte harmonicabeweging. Het idee hiervoor komt uit de koker van Theo Brinksma. De schaarbeweging in zijn IKEA-scheerspiegel zette de medeoprichter van Folded Solar op het spoor van een uitklapbaar zonne-energiepark. Dat kun je volgens Van den Berg gebruiken op zowel tijdelijke als permanent bevolkte bases. Nederlandse genisten maken volgens de projectleider veel gebruik van zonnepanelen, maar het installeren is arbeidsintensief.

Het systeem van Folded Solar is dat juist niet. “Vouw het systeem uit, koppel het aan de bestaande infra en je bent hartstikke groen bezig. Combineer zonnecellen met batterijen aan generatoren of het lichtnet en je hebt rond de klok een stabiele elektriciteitsvoorziening. In crisisgebieden ben je daarmee ook minder afhankelijk van diesel.”   

Eerst verbeteringen doorvoeren

Samen met het Energietransitieteam van de landmacht – de initiatiefnemer voor de demo – kijkt Van den Berg uit naar een werkend proefmodel, dat momenteel bij Folded Solar in de startblokken staat en waarop allerlei verbeteringen worden doorgevoerd. Zo komen er handvatten aan het voorste raamwerk om zo het invouwen en uittrekken te vergemakkelijken.

Verder worden de zonnecellen dieper in het raamwerk gemonteerd om zo de kans op beschadiging te verkleinen. Reden het project bij 101 Geniebataljon neer te leggen, heeft volgens Van den Berg alles te maken met de taak van de eenheid als bouwer van militaire kampementen in binnen- en buitenland.

Afgelegen locaties

Medeoprichter van Folded Solar Iwan van Bochove benadrukt dat zijn systeem niet specifiek voor de landmacht is ontwikkeld. Uitvouwbare zonneparken voor afgelegen locaties waar stroom geen vanzelfsprekendheid is, vormen al langer de key business van het bedrijf. Voor dit product onderkent Van Bochove diverse potentieel geïnteresseerden, onder wie verhuurders van aggregaten. “Zitten er kabels of buizen in de grond en mag je er niet bouwen, dan bieden snel toepasbare uitklapbare energieparken uitkomst”, aldus Van Bochove.

“Onder meer op en om windmolenparken blijft veel ruimte onbenut doordat molens toegankelijk moeten blijven voor onderhoud. Ook zoeken bouwbedrijven naar oplossingen voor lokale duurzame stroomvoorziening tijdens de bouw.” Op het spoor gezet van de vinding vroeg de landmacht of Folded Solar een demonstratie kon verzorgen op militair terrein. Zonder verplichtingen uiteraard. Niets meer, niets minder.

Grootse plannen

Volgens Van Bochove heeft zijn bedrijf een ontwerp klaarliggen dat acht ‘harmonica’s’, rug aan rug op een 20-voets flatbed combineert. Met het daarmee opgewekte vermogen kun je een legering van dertig man van elektriciteit voorzien. Fabricage van deze opstelling laat nog even op zich wachten. “Een prototype van deze omvang fabriceren, vergt een diepte-investering waarvoor we op zoek zijn naar financiering.”

Katalysator

Uiteraard hoopt Van Bochove op interesse van de landmacht. Geïnteresseerde partijen kunnen volgens de techneut als katalysator dienen om zo de interesse voor het systeem te vergroten. Daarbij zorgt doorontwikkeling en gebruik van onder meer nieuwe typen zonnepanelen voor hogere vermogens, waardoor het product nog bruikbaarder wordt. “Panelen van nu genereren tien tot twintig procent meer dan oudere cellen. De vraag naar schone energie neemt alleen maar verder toe en daarmee ook de toepasbaarheid ervan.”