02

Dit artikel hoort bij: Landmacht 04

Een sobere 4 & 5 mei

Tekst RITM Arthur van Beveren
Foto Divers

Landmachtactiviteiten rond Dodenherdenking en Bevrijdingsdag

Wat een uitgebreid herdenkingsjaar had moeten worden, heeft door de coronacrisis een sober karakter gekregen. Het verbod op samenscholing maakte dat herdenkingen op 4 mei door een minimaal aantal personen werden bijgewoond. Toch eerden verschillende militairen namens de Koninklijke Landmacht de oorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en daarna. Op 5 mei was er namens de landmacht gebak voor 35 zorginstellingen. Dodenherdenking en Bevrijdingsdag 2020 in beeld.

Een livestream van Defensie op Youtube ging op 4 mei langs een aantal locaties in Nederland waar 1 minuut stilte werd gehouden. In heel Nederland vonden herdenkingen plaats waar landmachtmilitairen aanwezig waren. De redactie licht er 3 uit.

Leidschendam

Voor de korpsadjudant van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) Jakob Tonnis was het een hele vreemde 4 mei. Al 15 jaar reist hij af naar het Park Leeuwenbergh in Leidschendam om namens de krijgsmacht een krans te leggen bij het monument van de 13e Batterij Luchtdoelartillerie. Hier vond een van de eerste bombardementen van de Tweede Wereldoorlog op Nederlands grondgebied plaats. Daarnaast waren er felle gevechten tussen Nederlandse luchtdoelartilleristen en Duitse parachutisten. Dit jaar zou de 80e herdenking zijn. “In juni 1940 was er al een ceremonie, een maand na de oorlogsdagen in mei,” weet Tonnis. “Dit jaar zou een militaire herdenking zijn, met vaandel en een grote afvaardiging. Dat kan niet doorgaan. Het is met name sneu voor de nabestaanden van de overledenen. Nu leggen wij een krans, houden een minuut stilte en vertrekken weer.” De tweede kranslegging voor Tonnis was in Westerbeek, dichtbij de thuisbasis van het DGLC. Het is de laatste keer dat Tonnis dit in uniform doet. Volgend jaar zwaait hij af.

Drunen

Het Materieellogistiek Commando Land (MatLogCo) heeft geen directe banden met Drunen. Toch bracht de commandant van deze eenheid, kolonel Ronald Rietbergen, op 4 mei de militaire groet bij 2 oorlogsmonumenten in de Brabantse plaats. “Ik woon in Drunen en sinds 10 jaar ben ik in DT bij de dodenherdenking aanwezig. Ik heb de Schotse militaire slachtoffers van de 51st Highland Division in gedachten die hier, ver weg van huis, strijd leverden om dit stuk van Noord-Brabant te bevrijden van de Duitsers.” Nog vorig jaar onthulde de burgemeester van Heusden, in het bijzijn van kolonel Rietbergen en Schotse afgevaardigden, een nieuw monument bij het kanaal ter herinnering aan deze divisie. In het gebied is hard gevochten. De kernen van Drunen, Elshout en Nieuwkuijk werden door artillerievuur verwoest. In Heusden bliezen de Duitsers het gemeentehuis op, waarbij tientallen burgers de dood vonden. “Als militair vind ik dat ik bij deze herdenking aanwezig moet zijn en dat doe ik met trots.”

Foto: Dennis Boom

Amersfoort

Wapenoudste van de cavalerie generaal-majoor Gijs van Keulen salueerde op maandag bij het Monument Gevallenen Cavalerie op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Tijdens een korte plechtigheid, met alleen een trompetter aan zijn zijde, legde Van Keulen een krans. Dat deed hij voor alle gevallenen van zijn wapenvak sinds de oprichting van het Koninkrijk. “De sculptuur toont twee gekruiste cavaleriesabels die de wil uitbeelden om de strijd aan te gaan voor vrede en gerechtigheid. Het staat hier sinds 1984”, vertelt de generaal, die ieder jaar een specifieke groep gevallen cavaleristen herdenkt. 2 jaar geleden waren dat de militairen opgeleid aan de School Reserve Officieren Cavalerie, vorig jaar cavaleristen die als vlieger het leven lieten. Dit jaar, zonder de publiek, bleef het bij een minuut stilte. “In gedachten weet ik vele cavaleristen om ons heen op deze ochtend.”

Militaire familie

Soldaat-1 Thomas Dorreboom is een van de 75 personen op de website www.vrijheid.nl die vertelt over zijn drijfveren om voor de landmacht te kiezen. Hij komt uit een militaire familie en dient net als zijn opa in het Regiment Infanterie Oranje Gelderland. Voorheen was dit het 8e Regiment Infanterie, nu zet 45 Pantserinfanteriebataljon de tradities voort. “Voor mijn opa was het een emotioneel moment toen ik bij ‘zijn’ regiment werd beëdigd. Kort daarna ben ik met hem meegegaan naar de herdenking van zijn kameraden die zijn omgekomen in Suriname toen ze daar zaten met hun troepenmacht. Dat is echt een deel van zijn identiteit geworden.” Ook andere (oud-)militairen vertellen hun verhaal waaronder Jeffrey Vroegop en Toninho Norden, die beide gewond raakten in Afghanistan.

Andere 5 mei

Ook 5 mei verliep dit jaar anders dan normaal. Maar dat was voor C-LAS luitenant-generaal Martin Wijnen geen reden om thuis te blijven zitten. Op zijn initiatief bracht de landmacht gebak naar 35 zorginstellingen in Nederland, om het zorgpersoneel te bedanken voor hun inzet in de strijd tegen het coronavirus. De minister, staatssecretaris en Commandant der Strijdkrachten vergezelden de landmachters. Onder de instellingen waren 12 Defensie relatie-ziekenhuizen waar de krijgsmacht al langere tijd mee samenwerkt. Hier worden militairen opgeleid in het geneeskundige vak of leent Defensie personeel dat als reservist op missie gaat. 

Vrijheid

“Hoe ironisch is het, dat in het jaar waarin we dit uitgebreid zouden moeten vieren, deze vrijheid op onverwachte wijze onder druk staat”, aldus Wijnen, die zelf het Erasmus MC in Rotterdam bezocht. “U zet zich dag en nacht in voor onze gezondheid en daarmee voor onze veiligheid en vrijheid”, richtte Wijnen zich tot het zorgpersoneel. “U verdient diep respect van ons allemaal. Ik ben dan ook blij dat Defensie collega’s waar nodig, u kunnen ondersteunen in deze strijd tegen het virus”.

In een Fennek van 43 BVE werd minister Ank Bijleveld bij het Medisch Spectrum Twente in Enschede afgezet.

Meestal is een ziekenauto slecht nieuws maar op deze 5 mei bracht het gebak naar het Isala ziekenhuis in Zwolle. Commandant van 43 Gemechaniseerde Brigade, brigadegeneraal Roland de Jong, overhandigde de taartjes aan het personeel.

Militaire muziek op 1,5 meter afstand bij het UMC Utrecht. (Foto: KPL1 Shane Winsser)

Brigadegeneraal Dubbeldam leverde namens het Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL) geheel corona-proof gebak af bij de ingang van het UMC Utrecht. (Foto: KPL1 Shane Winsser)

Luitenant-generaal Martin Wijnen ging langs bij het Erasmus MC in Rotterdam. Naast verzorgend personeel waren hier landmachtplanners actief die vanuit het Landelijk Centrum Patiënten Spreiding coronapatiënten over intensive cares in Nederland verspreidden.

Op de ‘thuisbasis’ van de enhanced Forward Presence-missie in het Litouwse Rukla is afgesproken dat iedereen van de multinationale militaire macht als voorzorg tegen het coronavirus zijn mond bedekt houdt. Dus ook tijdens de Nederlandse Dodenherdenking.

Op het militair ereveld Grebbeberg werden kransen neergelegd door PC-LAS, generaal-majoor Rob Jeulink, staatssecretaris van Defensie Barbara Visser, burgemeester van de gemeente Rhenen Hans van der Pas en generaal buiten dienst Tom Middendorp, die laatste vanuit zijn functie bij de Oorlogsgravenstichting. (Foto: Heidie Mulder-Stoffer)

Op Curaçao werd met afstand de militaire eer bewezen.

In het voormalige kamp Bergen-Belsen legde een Duits-Nederlandse afvaardiging van het binationale tankbataljon 414 een krans bij de gedenkmuur. “Dit is het moment dat zij die het hoogste offer brachten herdacht worden. Ik denk nog regelmatig aan mijn afwezige kameraden. 75 jaar vrijheid is niet gratis”, vertelt eerste-luitenant Arno.