Calamiteitenhospitaal moderniseert én doneert inboedel

Het Calamiteitenhospitaal schenkt tweehonderd ziekenhuisbedden aan vijf ziekenhuizen in Oekraïne. Waaronder twee kinderziekenhuizen. “Wij hebben nieuwe bedden waarmee we sneller en efficiënter kunnen werken”, zegt luitenant-ter-zee 1 Joris Prinssen, hoofd Calamiteitenhospitaal. “Dáár kunnen ze de oude bedden goed gebruiken.”

Tekst: kapitein Arjen de Boer | Foto’s: Hans Roggen, Calamiteitenhospitaal en sergeant majoor Hille Hillinga

Vanochtend kreeg luitenant-ter-zee 1 Joris Prinssen toevallig wat foto’s in zijn mailbox. Uit Sumy, een stad in het noordoosten van Oekraïne. Op de landkaart blijkt dat deze stad niet ver van de grens met Rusland ligt. Het is dus een frontstad. De lokale ziekenhuizen vervullen een onmisbare rol bij de hulp aan zieken en gewonden.

Op de foto’s sjouwen Oekraïners met ziekenhuisbedden. Uit de vrachtwagen, naar het hospitaal. De bedden hebben een flinke rit achter de rug: iets meer dan 2.300 kilometer. Hun reis begon namelijk bij het Calamiteitenhospitaal in Utrecht en ging via Duitsland en Polen, dwars door Oekraïne. Zo’n 26 uur rijden, zonder pauzes welteverstaan.

Links duwt een marineman een ziekenhuisbed. Rechts laden mensen ziekenhuisbedden uit een vrachtwagen.
De oude bedden van het Calamiteitenhospitaal zijn nog helemaal goed, aldus luitenant-ter-zee 1 Joris Prinssen. Daarom gaan ze naar vijf ziekenhuizen in Oekraïne.

Bedden, infuuspalen en meer

In totaal doneert het Calamiteitenhospitaal, waar ook Defensie bij is betrokken (zie kader verderop), tweehonderd ziekenhuisbedden aan vijf Oekraïense ziekenhuizen. Waaronder twee kinderziekenhuizen, vertelt Prinssen, hoofd Calamiteitenhospitaal. “Wij hebben nieuwe bedden waarmee we sneller en efficiënter kunnen werken”, zegt hij. “Dáár kunnen ze de oude bedden goed gebruiken.”

Naast de ziekenhuisbedden gaan er ook matrassen en verrijdbare lampen die kant op. Plus infuuspalen en zogeheten bedpapegaaien waaraan patiënten zich gemakkelijk omhoog kunnen trekken. Voor een snelle afhandeling was de hulp van een medewerker van het Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht belangrijk. Zijn betrokkenheid bij ‘Stichting Oekraïne heeft hulp nodig’ en ervaring met de logistiek van hulpgoederen bleken essentieel om de spullen naar het oosten te krijgen.

Links de nieuwe bedden in een ziekenzaal. Rechts de oude bedden op een stapel.
Zoek de verschillen. Links de nieuwe bedden, rechts de oude. Opvallend zijn de verschillende soorten ‘hekjes’ langs de zijkant die voorkomen dat een patiënt uit bed valt. Bij de oude zijn die overigens minder goed te zien, want neergeklapt.

Bedden goedgekeurd

Het is niet zo dat de bedden versleten zijn, benadrukt Prinssen. Ze zijn vorige maand nog officieel gecheckt en akkoord bevonden door een keuringsinstantie. Dus niks mis mee. “Maar deze exemplaren passen niet in de wasstraat van het UMC Utrecht (waar het Calamiteitenhospitaal is ondergebracht, red.)”, zegt Prinssen. “Net als bij sommige autowasstraten kunnen we daar een volledig bed in zetten. Dat wordt vervolgens binnen enkele minuten met stoom gereinigd.”

Ziekenhuispersoneel moest de oude met de hand wassen en dat gaat een stuk langzamer. Onwenselijk als er een grote toestroom van patiënten is, aldus het hoofd. Dankzij de wasstraat kan binnen korte tijd een hele zaal klaar zijn voor een nieuwe stroom gewonden. Terwijl de wasstraat ‘draait’, desinfecteert een robotje de ruimte met ozon. Deze stof doodt schadelijke cellen en micro-organismen zónder reststoffen achter te laten. De ziekenzaal is dus meteen weer bruikbaar.

Ziekenhuispersoneel rond een bed waar zij hulpverlenen aan een patiënt.
Elk jaar houdt het noodziekenhuis een grote oefening. Dit keer nog met de oude bedden. Volgend jaar met de nieuwe, die geschikt zijn voor een speciale wasstraat.

Binnen dertig minuten operationeel

Het Calamiteitenhospitaal is een samenwerking van het ministerie van Defensie, UMC Utrecht en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het noodziekenhuis in Utrecht moet 24/7 binnen dertig minuten operationeel zijn voor grootschalige rampen of oorlogssituaties. Het heeft een capaciteit van tweehonderd bedden, enkele operatiekamers en isolatieboxen voor bijzondere infectieziekten.

Links rijen oude ziekenhuisbedden op een gang van het ziekenhuis. Rechts de bedden opgesteld in een lange vrachtwagenaanhanger.
De oude bedden staan op de gang, gereed voor transport richting Oekraïne. In totaal doneert het Calamiteitenhospitaal tweehonderd exemplaren.

Op het ergste voorbereid

De nieuwe ziekenhuisbedden zijn onderdeel van een moderniseringsprogramma. “We trainen voor de weerbare samenleving, zoals dat zo mooi wordt genoemd”, zegt Prinssen. “We moeten voorbereid zijn op elke grote crisis.” Zo moet het noodziekenhuis ook klaar zijn voor een hoofdtaak 1-scenario, waarbij Defensie Nederland en bondgenoten beschermt. De kans is aanzienlijk dat er dan veel gewonden zijn die hulp nodig hebben.

Prinssen wil in dat geval niet alleen dat de zorgkwaliteit adequaat is, maar dat ook de doorstroom hoog is zodat meer mensen hulp krijgen. “Daarom zorgen we ook dat de zorgteams beter en vaker kunnen trainen”, legt de luitenant-ter-zee uit. “Verder worden protocollen en processen aangescherpt. Hierbij plannen we altijd op het worst case-scenario. Dan zijn we echt overal op voorbereid.”