De kracht van kwetsbaarheid

Mariniers komen met theatershow over trauma

Rauw, persoonlijk en muzikaal. In theatershow Vleugel Vrij slaan twee mariniers de handen ineen om mentale gezondheid in de wereld van militairen - en ver daarbuiten - onder de aandacht te brengen. De boodschap: “Je bent niet alleen.”

^{Tekst: kapitein Saminna van den Bulk | Foto's: Kick Smeets}

“Het was 2009 en ik ging in Afghanistan op een meerdaagse patrouille. Op dezelfde plek als waar wij net stonden komt het volgende voertuig aanrijden. In één keer is er een rotklap en het zware voertuig wordt door de bermbom opgetild als een veertje. Ik pak mijn medische tas en ren op mijn collega’s af. Eén van hen mist een been. Hij vecht voor zijn leven. Dat beeld bleef zich als een slechte film afspelen in mijn hoofd. Het duwde me de afgrond in. De enige keuze leek: opgeven, ermee stoppen.” Dan trekt sergeant van de mariniers Robin Imthorn zijn chest rig uit en doet zijn helm af. “Maar misschien kon ik nog iets doen. Die onzekere kant, de pijn, de angst omarmen. Als ik dat niet had gedaan, had ik hier vandaag niet gestaan.”

Direct verbonden

Het is de indrukwekkende start van theatershow Vleugel Vrij. Onder andere met 25 uur speedmarsen met 45 kilo bepakking op de rug vroeg Imthorn al eerder aandacht voor de mentale gezondheid van militairen. Als hij pianovirtuoos korporaal van de mariniers Nordin Maouli leert kennen, ontstaat er een bijzonder idee. Het verhaal vertellen in het theater, omlijst door muziek. “Ik nam mijn keyboard mee naar een vergaderzaal in Hilversum”, glimlacht Nordin. “Terwijl Robin vertelde, had ik vrijwel meteen een repertoire in mijn hoofd dat daarbij paste. Soms krachtige klanken, op andere momenten pasten gevoeligere stukken muziek beter.” Imthorn was meteen onder de indruk: “Als hij begint te spelen, komt het gevoel meteen los.”

Een samenwerking is geboren. Een connectie die begint met de baret. Want, vervolgt Nordin: “Allebei hebben we een andere carrière gehad, maar we hebben dezelfde dingen moeten doorstaan om deze baret te mogen dragen. Daardoor spreek je dezelfde taal; het is een soort directe verbondenheid.”

Bevrijding

Dit jaar staan de mariniers viermaal op de planken. Imthorn vertelt over zijn levensloop, de keuze voor het groene pak, uitzendingen en zijn diagnose PTSS die daarop volgde. Maouli begeleidt hem met eigen muziek en klanken van componist Ludovico Einaudi. Dat laat weinigen onberoerd, blijkt tijdens de eerste show in Theater De Meervaart te Amsterdam, vorige week. “Een trauma is als een gevangenis van verdriet en pijn”, vertelt een oud-marinier naderhand. “Vroeger leerde je als marinier je emoties uit te schakelen. Robin doorbreekt dat taboe. Tegelijkertijd maakt de muziek van Nordin alle emoties los. Je mag best weten dat ik net een traan heb gelaten. Ik vond de show emotioneel, verbindend en bevrijdend.”

Een andere bezoeker is geen bekende in de wereld van Defensie. “Van buitenaf lijkt de militaire wereld me vrij gesloten. Robins verhaal voelde open en oprecht. Daarbij past de muziek perfect.”

Zware rugzak afdoen

Duidelijk is dat de show niet enkel bedoeld is voor militairen of mensen die affiniteit hebben met de wereld van Defensie, verduidelijkt Imthorn. “Natuurlijk laten we zien dat er een mens in het pak zit. Vleugel Vrij gaat echter verder. We willen de kracht van kwetsbaarheid laten zien. Iedereen draagt een rugzak met ervaringen met zich mee. Zonder het te zien, ga je soms gebukt onder het gewicht. We leven soms vanachter een masker.”

Doe die rugzak eens af en deel je gevoel met een ander, zegt Imthorn dan ook. “Besef: je bent niet alleen. Het is een kleine stap die je ver kan brengen om dichter bij jezelf te komen. Aan de andere kant moedig ik mensen aan meer naar elkaar om te kijken. Vraag eens iemand: hoe gaat het nu écht met je? Samen kom je verder.”