03

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 27

Succesnummer met onverwachte warmte

106e editie 4Daagse zonder noemenswaardige incidenten

Gedurende de hele week is vanaf Kamp Heumensoord het Defensiejournaal gemaakt. Gemist? Kijk nu de afleveringen terug via deze link naar YouTube

Het is alweer bijna een week geleden dat 47.000 wandelaars begonnen aan de 106e editie van de Nijmeegse Vierdaagse. Van de 2.413 Nederlandse militairen die dinsdag startten, wisten 1.958 het felbegeerde kruisje (of equivalent) in ontvangst te nemen. De week samenvatten is bijna onbegonnen werk. Daarom nemen we u in sneltreinvaart mee langs de hoogtepunten.

Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: sergeant Sjoerd Hilckman, korporaals-1 Barend Westerveld en Wessel Zuijderduin

Maandag 15 juli

Voorbereiding en herdenking
Hoewel de maandag nog geen wandeldag is, beginnen de festiviteiten in de regio Nijmegen vandaag al. De lopers halen hun startbewijs, dat kan ook zondag al, en de militaire deelnemers nestelen zich op Kamp Heumensoord.

Fotocollage van héél veel wandelaars die Kamp Heumensoord oplopen.
Deelnemers stromen binnen op Kamp Heumensoord.

Canadese begraafplaats

Voor het Canadese detachement staat vandaag de herdenking van hun landgenoten centraal, die tijdens de Tweede Wereldoorlog sneuvelden in de regio. Er liggen 2.617 strijders begraven op de Canadese Erebegraafplaats aan de Zevenheuvelenweg in Groesbeek. Het is een korte maar indrukwekkende herdenking, waaraan ook militairen uit andere landen deelnemen. Voorgaande jaren was deze herdenking altijd op de donderdag, de dag van Groesbeek, maar om logistieke redenen is dat verplaatst naar de maandag.

Fotocompilatie van de herdenking op de Canadese begraafplaats.
De herdenking op de Canadese begraafplaats

Ysselsteyn

Een andere herdenking deze dag is die op de Duitse Militaire Begraafplaats in het Limburgse dorp Ysselsteyn (Venlo). Dit is de centrale begraafplaats voor de 31.598 in Nederland gesneuvelde Duitse militairen. Sinds december vorig jaar staan er in het midden van de grafvelden vijf zuilen, de Poorten van Herinnering. Op vier ervan staan de namen van plekken waar Nederlanders werden vastgezet: Scheveningen, Amersfoort, Vught en Westerbork. De vijfde zuil bevat een tekst over de 102.000 Joden, Sinti en Roma en duizenden andere slachtoffers van het nazibewind. Dat de slachtoffers vaak geen graf hebben gehad, is volgens de directeur van de begraafplaats aanleiding voor dit monument. “Het is mooi dat er nu een plek voor hen is, hier op de begraafplaats van de vijand”, zei hij eerder tegen de NOS.

Fotocompilatie van de herdenking op de Canadese begraafplaats.
De herdenking op de Duitse Militaire Begraafplaats in het Limburgse dorp Ysselsteyn.

Sunset March

De dag werd afgesloten met een speciale editie van de Sunset March. Deze mars wordt dagelijks bij zonsondergang gelopen over de brug ‘Oversteek’ in Nijmegen, om de geallieerden te herdenken die gesneuveld zijn voor onze vrijheid. Op deze locatie staken op 20 september 1944 Amerikaanse militairen de Waal over tijdens operatie Market Garden. 48 geallieerde militairen lieten hier het leven. De avond voor de start van de 4Daagse wordt deze traditiegetrouw gelopen door verschillende internationale detachementen die verblijven op Heumensoord.

Fotocompilatie van de Sunset March op de brug en aan de overkant van de Waal.
De Sunset March op 15 juli over de ‘Oversteek’ in Nijmegen.

Dinsdag 16 juli

Normaal vet: De dag van het begin

Om 04:30 is dag één, die van Elst, dan eindelijk aangebroken. Om klokslag 04:30 gaan de eerste militaire deelnemers van start, vanaf Kamp Heumensoord. Liefst 33 verschillende nationaliteiten zijn vertegenwoordigd, onder meer uit Amerika, Canada, Jamaica, Saint Vincent and the Grenadines, Ghana, Nepal en Australië. Met een groet naar de ‘burgemeester van Heumensoord’ en andere stafleden wandelen de detachementen onder de iconische helm en laarzen bij de ingang van het kamp door. Militairen lopen allemaal veertig kilometer. De mannen van achttien jaar en ouder en beneden de vijftig moeten daar nog eens tien kilo bepakking bij optellen. Op willekeurige momenten kan hun bagage worden gewogen. Een gram te weinig betekent diskwalificatie.

De eerste wandelaars vertrokken dinsdag 16 juli om 04:30 precies.
De eerste wandelaars vertrokken dinsdag 16 juli om 04:30 precies.

De route loopt vandaag van Lent naar Oosterhout, via Elst en Bemmel terug naar Nijmegen. Er is vandaag vanzelfsprekend veel plezier langs de route en er wordt volop gefeest, maar er is ook een klein protest in Nijmegen. De betogers staan op de Coehoornstraat, waar de militairen na de finish langslopen, en protesteren onder meer tegen het feit dat de organisatie geen verbod heeft afgekondigd voor deelname van Israëlische soldaten.

Even na het middaguur rijdt een grote bus Kamp Heumensoord op. Oude heren, keurig in pak, stappen uit. Het is een groep veteranen van Militair Tehuis Bronbeek die vandaag een kijkje komt nemen op Heumensoord. Vanaf het podium klappen ze de hele middag voor binnenkomende detachementen. Rond 16:15 uur worden ze in ganzenpas de biertent ingeloodst, waar iedereen hen een warm applaus geeft. De dag telt uiteindelijk 819 uitvallers. Een jaar eerder waren dat er op dag één 732.

De impressie van wandeldag één, met rechtsonder in beeld de bewoners van Militair Tehuis Bronbeek.
De impressie van wandeldag één, met rechtsonder in beeld de bewoners van Militair Tehuis Bronbeek.

Woensdag 17 juli

De dag van Maas en Waal

Dag twee start vanmorgen anders dan anders. Om klokslag 04:00 uur wordt eerst een minuut stilte gehouden om de slachtoffers van de MH17-ramp te herdenken. Het is vandaag precies tien jaar geleden dat het toestel werd neergehaald boven Oekraïne. De 283 passagiers, onder wie 196 Nederlanders, en vijftien bemanningsleden kwamen om het leven. Ook ’s avonds wordt nog een minuut stilte gehouden, op de podia van de Vierdaagsefeesten.

Zestal foto’s van voorbij marcherende militairen door de regio Nijmegen.
Het is vandaag Roze Woensdag en dat betekent veel roze accenten in het straatbeeld.

De woensdag van het grootste wandelevenement ter wereld wordt door de lange, rechte stukken door het Land van Maas en Waal vaak als saai ervaren. Maar het plezierige van vandaag is dan weer dat het qua kilometers de kortste dag is van de week. Want weet u, niet iedere wandeldag is exact veertig kilometer. Het parcours vandaag is circa 37 kilometer en daarmee al snel een uur korter dan de andere dagen. Bovendien worden de wandelaars beloond met een wandeling over de Nijmeegse Waalkade; door de gezelligheid en de drukte loop je zo de binnenstad in. Ondertussen draagt iedereen wel iets in de kleur roze, want het is vandaag Roze Woensdag.

43.160 mensen hebben vandaag de finish gehaald. 1.466 wandelaars zijn uitgevallen, vorig jaar op dag twee waren dat 1.788 lopers. Verder is er een piek bij de blarenpost geconstateerd en overweegt de organisatie al hittemaatregelen. Het duurt uiteindelijk nog een dag voordat die maatregelen daadwerkelijk worden getroffen.

Donderdag 18 juli

Normaal vet: De beruchte Zevenheuvelen

De ‘Zeven Heuvelen’ staan bekend als dé kuitenbijters van de Nijmeegse 4Daagse. Al bestaat er discussie over het aantal, want velen beweren dat je op het parcours van vandaag ‘slechts’ zes heuvels tegenkomt.

De route loopt vanmorgen naar Groesbeek, over de 4,5 kilometer lange Zevenheuvelenweg richting Berg en Dal. Het hellingspercentage loopt al snel op tot negen procent en er zijn zelfs stukken die de twintig procent aantikken. Maar hoe stijl ook, de wandeling is prachtig vanwege de natuur. Het hoogste punt ligt op 102 meter boven NAP en dat levert bijzondere vergezichten op. Een fijne afleiding om de pijn even te vergeten.

Militairen liggen op de grond met de voeten omhoog en blaren worden behandeld.
Het parcours van de donderdag is zwaar. Op de rustpunten wordt goed gerust en blaren en andere wonden verzorgd.

Verder speelt de warmte vandaag een grote rol. Er zijn hoge temperaturen voorspeld, maar toch worden veel wandelaars door het drukkende weer verrast. Zeker op de open stukken tussen de weilanden is het afzien onder de stralende zon. Er worden al heel wat oververhitte wandelaars, en toeschouwers, geholpen met koelpacks en natte handdoeken. De deelnemers lopen door de warmte een lager tempo en finishen zodoende ook later dan gepland. Op Kamp Heumensoord zorgt dat voor een heuse file voor de ingang van de poort, omdat de scanners de drukte die ineens ontstaat niet aan kunnen. De organisatie is wel coulant voor militairen die door de wachtrijen officieel niet op tijd binnen zijn. Ook degenen die na sluitingstijd (vijf uur ’s middags) gescand worden krijgen groen licht om door te gaan. Uiteindelijk vallen er vandaag 1.291 wandelaars af.

Drietal foto’s van voorbij wandelende deelnemers.
Een drukte op het parcours vandaag.

Vrijdag 19 juli

De ‘grande finale’ op Charlemagne

Het belangrijkste nieuws van vandaag: de organisatie heeft de route met tien kilometer ingekort vanwege de hitte. Althans, die van de civiele wandelaars. Voor de militairen gaat die vlieger niet op. Wél vervalt de bepakkingseis en mogen de militairen al om 03:30 van start. Verder is er op alle verzorgingsposten van Defensie en het Rode Kruis extra water en ijs beschikbaar om mensen te koelen en zijn extra watertappunten geplaatst.

Vanwege de aangepaste route lopen niet alle deelnemers vandaag over de ponton die de genie een dag eerder heeft gelegd over de Maas tussen Cuijk en Middelaar. Maar uiteraard loopt wél iedereen over Via Gladiola. 41.552 deelnemers wandelen deze 4Daagse uit, onder wie 1.958 militairen. Het percentage uitvallers is dit jaar iets lager dan voorgaande jaren. Alleen in het jubileumjaar 2016, waarbij er meer startbewijzen én een extra route van 55 kilometer wordt aangeboden, behalen meer wandelaars de eindstreep.

Fotocompilatie van militairen die over Via Gladiola lopen en breed lachen of elkaar knuffelen, met in de tas gladiolen.
Euforie! Na 160 kilometer in de benen is de ontlading groot.

Op Kamp Heumensoord komen de wandelaars dit keer niet allemaal te voet binnen. Op de laatste dag worden traditiegetrouw bussen ingezet die heen en weer pendelen tussen het centrum en het kamp. Het moment dat de deelnemers uitstappen wordt de zombiewalk genoemd. Als je na zóveel kilometers in de benen rust krijgt en dan wéér moet opstaan om een stuk te lopen, is dat best heel zwaar. Alle tijdelijke bewoners van Heumensoord krijgen tot en met zaterdagmiddag twaalf uur de tijd om het kamp weer te verlaten. Voor velen is het feestje in de biertent een welverdiend slotstuk.

Viertal foto’s van strompelende militairen.
De meesten hebben het logischerwijs enorm zwaar als ze weer terugkeren op Kamp Heumensoord. Al zijn er ook die, ogenschijnlijk, fluitend nog een blokje uitlopen.

Volgend jaar staat de 4Daagse gepland van 15 tot en met 18 juli. Dan is Nijmegen voor de honderdste keer gaststad van ‘The Walk of The World’. Het is dan de 63e keer dat Heumensoord de poorten opent. Het kamp werd dit jaar in zes weken opgebouwd en de organisatie heeft nu nog anderhalve week nodig om de boel weer af te breken.

Als kers op de taart vindt u hieronder nog naar een impressie van de Defensiejournaals: