01

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 27

Onmisbare ondersteuning in Irak

Militaire functies waar je niet snel aan denkt

Nederlandse militairen zijn in Irak volop aan de bak voor de  NATO Mission Iraq en Operation Inherent Resolve. Deze missies kunnen niet draaien zonder ondersteuning. Drie militairen van het Defensie Ondersteuningscommando (DOSCO) vertellen over hun bijzondere inzet.

Tekst: kapitein Saminna van den Bulk | Foto: sergeant-majoor Cristian Schrik, sergeant-majoor Anke, sergeant-majoor Dennis

Movement Control (MOVCON)

Sergeant-majoor Dennis

Portretfoto van sergeant-majoor Dennis, die in de camera kijkt

Wapens, materieel of een compleet detachement vervoeren? Dan ben je bij sergeant-majoor Dennis van MOVCON aan het juiste adres. Hij is verantwoordelijk voor de verplaatsingen van materieel en personeel van alle Nederlandse eenheden in Irak.

‘In ons werk is het altijd ‘voor het echie’

“Ik ben op 2 mei Irak binnengekomen. De eerste zes weken was ik druk met de deployment: het detachement van de luchtmacht en de landmacht kwamen het land binnen en vlak erna ging een detachement van de landmacht terug naar Nederland."

Nu zijn het vooral de instandhoudingsvluchten die hem bezighouden. "Samen met twee collega’s van KLu Cargo zorg ik dat al het benodigde materieel voor de eenheden het land binnenkomt en dat de goederen tussen Al Asad Air Base, Erbil en twee bases in Bagdad worden verplaatst. Van de voorbereiding en afhandeling van papierwerk tot de douane.”

Op dit moment loopt de operatie als een geoliede machine, vertelt Dennis. “We hebben vier locaties, daarom reis ik veel. Per helikopter ga ik naar het kritieke zwaartepunt van de inzet; daar waar ik op dat moment het hardst nodig ben.”

Een douanier in Irak buigt zich over de papieren in zijn hand, sergeant-majoor Dennis kijkt vanaf de overzijde mee. Op de achtergrond staan andere militairen.
Mensen of middelen vervoeren? Sergeant-majoor Dennis is erbij betrokken; van de voorbereiding en afhandeling van het papierwerk tot de douane.

Wel wat gewend

Dennis is wel wat gewend. In 2005 draaide hij al een uitzending in Irak. Ook ging hij onder andere op missie naar Bosnië, Afghanistan (drie keer) en Cyprus. Elk jaar is hij wel een paar maanden van huis. “Ook als eenheden, waar ook ter wereld, oefenen zijn we erbij. Of het nu om een uitzending gaat of niet: er moeten altijd spullen en mensen verplaatst worden van A naar B. In ons werk is het altijd ‘voor het echie’."

Als MOVCON ben je altijd "een vreemde eend in de bijt", vertelt hij. "Continu aangeklikt bij een andere eenheid. Je bent een specialist in je eigen vakgebied. Het mooie van de functie is dat mensen je al snel weten te vinden. Wanneer komt de post of de medische goederen? Het zijn vragen waar wij mee bezig zijn.”

Stressbestendigheid is een keiharde vereiste in Dennis’ werk, net als secuur zijn. “Documenten en data moeten kloppen, daar ben ik continu scherp op. Tegelijkertijd moet je ook creatief in oplossingen kunnen denken als dingen niet zo gaan als gepland. Ik ga in september weer naar huis, tot die tijd werk ik samen met een hele fijne club mensen. Het maakt dat ik een uitzending het mooiste vind om te doen, gesteund door je thuisfront.”

Een Chinook-transporthelikopter vliegt over de zandvlakte ergens boven Irak.
De militairen van het DOSCO ondersteunen onder anderen de luchtmachters die met drie Chinooks opereren vanaf Al Asad Air Base.

Bedrijfsmaatschappelijk Werk

Kapitein Yvonne

Bedrijfsmaatschappelijk werker kapitein Yvonne.

“Hoe gaat het nu écht met je?” Het is de ontwapenende vraag die kapitein Yvonne regelmatig stelt. De bedrijfsmaatschappelijk werker is het luisterend oor voor de Nederlandse militairen in Irak.

‘Ik ben een soort thermometer van de missie’

“Onrust bij het thuisfront, heimwee of juist spanningen in de werkrelaties in het missiegebied: mensen kunnen met hun problemen bij mij terecht. Iedere ochtend maak ik mijn rondje over de basis en knoop ik een praatje aan met collega’s. Soms komt iemand zelf met wat hem of haar bezighoudt, soms valt me iets op in iemands gedrag. Dat kan in kleine dingen zitten. Zoals iemand die meestal veel praat, maar op dat moment om woorden verlegen zit. Ik ben een soort thermometer van de missie. Ik luister, maar onderzoek ook continu. Kan diegene zijn of haar taak in het missiegebied nog uitvoeren? Zo niet; wat kunnen we doen om inzetbaar te blijven?"

Daarnaast is Yvonne de link met Nederland. Berichten over bijvoorbeeld ziekte of overlijden bij het thuisfront komen binnen via het ‘situatiecentrum’. Het is dan aan haar om de collega te informeren en opvang te verzorgen. "Wanneer iemand niet meer inzetbaar is of wanneer er thuis ernstige zaken spelen, dan gaat de collega op bijzonder verlof naar huis of wordt gerepatrieerd. Bij alle psychosociale problemen maak ik die call.”

In de bunker in Irak praat kapitein Yvonne zittend met een collega, die met de rug naar de camera toe zit. Ze lacht.
“Vertrouwen is de basis in mijn werk, maar ik ben ook ‘gewoon’ Yvonne.”

Vertrouwen is de basis van haar werk. “Maar ik ben ook ‘gewoon’ Yvonne. Benaderbaar zijn vind ik erg belangrijk. Uitzendingen zijn voor mij de krenten in de pap. Ik werk ontzettend fijn samen met het Sociaal Medisch Team: de arts, geestelijk verzorger en een collega van personeelszaken. Hoewel het soms wat hollen is tussen de verschillende locaties, geniet ik echt van mijn dynamische werk hier."

Eerder draaide ze uitzendingen naar Bosnië, Jordanië en Slowakije. In vergelijking met die missies ziet ze nu verschillen. "Mensen zijn mondiger en hebben andere prioriteiten. Vroeger was een uitzending ‘dekken, dienen, hulzen maken’, de taak uitvoeren die van je verwacht wordt. Het werk stond op één, nu is dat het gezin. Tegelijkertijd zie je nu vaker dat beide ouders werken. Wanneer de partner op uitzending gaat, neemt de belastbaarheid van het gezin af. Dat heeft z’n weerslag op de collega in het missiegebied.”

Zo halverwege de uitzending beleeft Yvonne naar eigen zeggen een magisch moment. “De finish is in zicht en dat geeft de collega’s vaak lucht. Ondertussen probeer ik mensen inzetbaar te houden en doe dat met veel plezier.”

En Duitse kolonel loopt door een gang, begeleid door een Nederlandse militair van Luchtmobiel in Irak.
De ondersteuners werken ook in Bagdad, waar de force protection van 11 Luchtmobiele Brigade actief is.

Kassier Logistieke Dienst Administratie

Korporaal Tim

Korporaal Tim kijkt in de camera.

Op het naamlintje van Tim prijkt niet zijn achternaam, maar zijn functie. “Geldmaat”, lacht hij. “Mensen zien me weleens als een lopende pinautomaat. Als kassier ben ik de enige die het contante geld beheert voor al onze missies in Irak."

Via de logistiek functionaris kunnen de eenheden een behoefte stellen. "Bijvoorbeeld wanneer mensen simkaarten, pennen, bureaus of whiteboards nodig hebben", legt Tim uit. "Dan neem ik contact op met de lokale fixer die kijkt wat er in het gebied voor welke prijs te krijgen is. Ook verstrek ik geld aan collega’s voor hun persoonlijke behoeftes. Soms moet er met spoed iets gekocht worden, bijvoorbeeld als een laptop kapot gaat. Ook dan kunnen we helpen. Alles wat contant moet worden afgetikt is voor mij. Alles wat op factuur wordt afgedaan gaat via mijn collega, de verwerver.”

Tims handen reiken in een bruine lederen portemonnee, waaruit diverse dollarbiljetten tevoorschijn komen.
Kassier Tim: “Mensen zien me weleens als een lopende pinautomaat.”

Tim bedient alle vier de locaties in Irak waar Nederlandse eenheden zitten “Stiekem maak ik misschien wel de meeste vlieguren in het gebied. Ik ben geplaatst op Union III in Bagdad, maar ik reis maandelijks naar een andere plek. Dat maakt dat ik continu moet schakelen. Wat gaat een eenheid op een bepaalde locatie nodig hebben, welke uitgaven komen er in de komende weken nog aan? Aan mij om daarop in te spelen, want ik kan niet ‘even’ met de contanten op en neer tussen de verschillende locaties. Dat is dynamisch en ontzettend leuk. Helemaal als marineman. Ik ben hier één van de vier ‘van de vloot’, er is immers weinig water, tussen zo’n honderdtachtig landmachters en luchtmachters. Ook dat is een toffe ervaring.”

‘Je moet nee durven zeggen’

Tim is goedlachs, maar neemt zijn taak bloedserieus. Een kassier draagt nogal wat verantwoordelijkheid. “Je moet 'nee' durven zeggen. Ik kreeg een keer grappend de vraag of ik voor iedereen een nieuwe matras kon kopen. De huidige sliep niet lekker. Of de vraag nu komt van een kolonel of generaal: als regeltechnisch een aankoop niet kan, krijg je van mij geen cent. Alle uitgaven moeten te verantwoorden zijn. In een bestand houd ik alle uitgaven bij per kostensoort. Denk aan voeding, benzine of overig materieel. Als ik terugkom in Utrecht, moet de balans kloppen."

De kassier begon in mei aan z'n missie, die duurt tot begin september. "Er komt nog een drukke periode aan met de midterm in Bagdad en rotatie van het helidetachement op Al Asad Air Base. Alleen maar goed: ik kom overal en we zijn lekker bezig. Zo zit je niet af te tellen wanneer je weer naar huis gaat.”

Een Chinook Transporthelikopter vliegt in de avondzon boven Irak.