We Have Ways Fest: van podcast naar wereldevenement

Mensen luisteren aandachtig naar twee mannen op het podium, met tussen hen in een grote map van het festivalterrein.
Welkomswoord door de twee presentatoren Al Murray en James Holland, met tussen hen in de kaart van het festivalterrein.

Er zijn maar weinig plekken in de wereld waar de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog zo uitgebreid wordt besproken en tot leven komt als bij het ‘We Have Ways Fest’ in Engeland. Wat in 2020 begon als een kleine bijeenkomst van twee podcastmakers, is inmiddels uitgegroeid tot een groots evenement met wereldberoemde sprekers, historici en re-enactors. Defensiefotograaf sergeant Jasper Verolme is groot fan en was er vorige week bij… als toeschouwer en eregast.

Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: sergeant Jasper Verolme

Het zijn de beroemde Engelse cabaretier Al Murray en historicus en auteur James Holland die vijf jaar geleden besluiten om een podcast te beginnen over de Tweede Wereldoorlog. Zonder veel verwachting, gewoon als vrienden lullen over het onderwerp waar ze zoveel interesse voor hebben. De belangstelling voor de show groeit rap. In mum van tijd is ‘We Have Ways of Making You Talk’ twee keer per week te horen, met vele tienduizenden luisteraars van over de hele wereld.

Verzameling foto’s van re-enactors aan het werk.
Re-enactment is een belangrijk onderdeel van dit festival. De beroemde groep ‘Monty’s Men’ laat oude tijden herleven.
Een half geopende metalen cilinder staat staand tegen een boom met daarin verschillende wapens.
Zo werd het verzet van wapens voorzien; in witte cilinders die leken op bommen, gedropt boven Arnhem.

Silverstone

Tijdens de coronapandemie ontstaat het idee om aan de podcast een festival te koppelen. In real life, om met elkaar het gesprek aan te gaan. Of zoals de organisatie zegt: “A festival for those obsessed with the second world war.” Het event komt er... En wel in de Britse regio Silverstone, bekend van de Formule 1. Een paar honderd bezoekers werden er in een paar jaar tijd vele duizenden, van over de hele wereld. “Met name Europeanen, maar ook Australiërs en Amerikanen”, weet amateurhistoricus Verolme. Jaren geleden werd hij door een collega getipt over de podcast, tijdens een werkbezoek aan Afghanistan. “Ik was gelijk verkocht. Het is zo ontspannen om te luisteren en heel interessant.”

Drie foto’s van publiek dat aandachtig luistert naar sprekers voorin verschillende tenten.
De belangstelling voor de lezingen is groot. Zelfs in een tent met duizend geïnteresseerden kun je een speld horen vallen.

Aerodynamica van Spitfire

Het festival, met camping, groeit in vier jaar uit tot een spektakel vol militair materieel, verhalen van veteranen, vliegdemonstraties, rondrijdende tanks, muziek, re-enactors én lezingen. Bijvoorbeeld over psychiatrie, geestelijke verzorgers en voeding in oorlogstijd, Duitse architectuur en oorlogsfilms.

“Ik heb er dit jaar naar heel wat geluisterd”, begint Verolme. “Vooral die over voetbal tijdens de oorlog en de aerodynamica van het Britse Spitfire-jachtvliegtuig door James May vond ik heel interessant. Zo iemand staat dan te vertellen in een tent met duizend geïnteresseerden en je kunt een speld horen vallen, zo aandachtig luistert iedereen.”

Twee vliegtuigen in de lucht, ver weg.
Vliegdemonstratie met twee Amerikaanse jachtvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog; een P-47 Thunderbolt (rechts) en P-51 Mustang.
Militairen van weleer kijken naar twee vliegtuigen in de lucht.
Militairen van weleer kijken naar twee vliegtuigen in de lucht.
Munitie ligt op de grond uitgestald.
Munitie ligt op de grond uitgestald.

Monty’s Men

Om de bezoekers het gevoel te geven dat ze gedurende het weekend terug in de tijd gaan, mag re-enactment niet ontbreken. Het is de beroemde groep ‘Monty’s Men’ die hier oude tijden doen herleven en de geschiedenis levensecht maakt. “En dat moet je niet onderschatten”, benadrukt Verolme.

“Monty’s Men is niet zomaar de eerste de beste. Dit zijn echt de meest toegewijde re-enactors die ik ken. Ze bootsen werkelijk alles tot in detail na. Van jute onderbroeken tot aan de sigaretten aan toe. Twee jaar geleden had één van de re-enactors, een kok, zijn hand flink verbrand. Hij ging niet naar de eerste hulp, maar naar de medic in zijn re-enactmentgroep. Hij werd behandeld zoals dat ook tijdens de oorlog op het slagveld gedaan zou zijn.”

De neus van een Spitfire die er zeer goed uit ziet.
Er wordt ook volop militair materieel tentoongesteld, zoals deze fraai gerestaureerde Spitfire.
Verroeste onderdelen van een voertuig waarvan je niet kunt zien wat het ooit was.
Hoe de ‘universal carrier' eruit zag voor de restauratie.
Een voertuig dat eruit ziet als een mini-tank rijdt over het gras.
Ook deze ‘universal carrier’, die op deze foto een 6-ponder trekt, was te zien. Deze voorloper van de CV90 is grondig gerestaureerd met geld dat werd verdiend met de podcast.

Prinses Irene Brigade

Ieder jaar kiest Monty’s Men een militaire eenheid, waarin de 'acteurs'  zich twaalf maanden lang verplaatsen. Dit jaar kozen ze voor de Prinses Irene Brigade. “Daar ben ik wel aangenaam door verrast!”, reageert Verolme.

Volgend jaar wil de groep een evenement in Nederland organiseren. Met uniformern en materieel uit de Tweede Wereldoorlog, dat destijds door de Prinses Irene Brigade werd gebruikt. Verolme benadrukt dat dit jaar tijdens We Have Ways Fest meer aan de Nederlandse rol in de oorlog werd gerefereerd dan in andere jaren. "Wellicht vanwege tachtig jaar Market Garden. Er was ook een Nederlandse EHBO-post, zoals die bij de Slag om Arnhem ook ingericht was."

Vier foto’s van re-enactors, gekleed in tenuen van de Prinses Irene Brigade.
Ieder jaar kiest de re-enactmentgroep Monty’s Men een eenheid, waarin de deelnemers zich twaalf maanden lang verplaatsen. Voor 2024 is dat de Prinses Irene Brigade.
Dr. Peter Caddick-Adams in het opvallende Hawaï-shirt van Verolme.
Verolme wint de verkiezing voor het lelijkste Hawaï-shirt, dat vervolgens wordt verkocht aan dr. Peter Caddick-Adams (op de foto). Het geld gaat naar het goede doel.

Verolme als special guest

Defensiefotograaf sergeant Jasper Verolme wordt dit jaar als VIP verzorgd op We Have Ways Fest, vanwege zijn eerdere gastrollen in de podcast. “Ik heb twee keer verteld over het Nederlandse leger in 1940. Daarom werd ik dit jaar uitgenodigd als ‘vriend van de show’. Stond ik daar ineens, omringd door mensen die ik kende uit de podcasts of van televisie. Wat een ervaring.”

Bovendien kwam Verolme nog meer in de belangstelling, met het winnen van de ‘Hawaï-shirt competitie’. “Veel luisteraars van de podcast doen regelmatig acties voor goede doelen. Tijdens ‘We Have Ways Fest’ is er ook een, waarbij de bezoekers een zo lelijk mogelijk Hawaï-shirt moeten dragen. De lelijkste worden geveild. Ik won. Ik had een shirt laten maken met het gezicht van Winston Churchill, op een website waar je kleding kunt laten bedrukken met foto’s van je huisdier.” Het shirt werd verkocht aan dr. Peter Caddick-Adams. De bekende schrijver over de Tweede Wereldoorlog had net z’n boek over Churchill klaar. “Er is met de actie zeventigduizend euro opgehaald, voor kinderen met leukemie.” De kers op de taart van een mooi evenement.

Een kijkje in de EHBO-post met medische instrumenten die destijds werden gebruikt.
Binnenplaats met EHBO-post.
Re-enactors van de groep Monty’s Men hebben dit jaar een Nederlandse EHBO-post nagebootst, zoals die bij de Slag om Arnhem destijds ook was ingericht.