‘Ik heb de vriendelijkste functie in het onvriendelijkste gebied’

Terwijl de gevechten tussen Israël en Hamas voortduren, werken er nog altijd verschillende Nederlandse militairen in de getroffen gebieden. Ondanks de gespannen situatie proberen zij hun taken zo goed mogelijk uit te voeren. In het tweeluik van vorige week en vandaag vertellen twee militairen hoe ze hun uitzending ervaren. Vandaag is dat genderadviseur Mandy. Ze werkt sinds 12 december bij de VN-vredesmissie UNIFIL in het Zuid-Libanese Naqoura, vlakbij de Israëlische grens. 

Tekst: kapitein Jessica Bode | Foto: archief geïnterviewden, ANP

‘Zeker de eerste week vond ik heel heftig en kwam er veel op me af’

Normaliter zou ze zich onder meer inzetten voor de rechten van de vrouwelijke, lokale bevolking. Van het ondersteunen bij voorlichtingen over borstkankeronderzoek tot psychologische ondersteuning van jonge meisjes. “Maar de meeste locals zijn gevlucht. En daar baal ik zo van, want met kleine dingen kunnen we hier al een groot verschil maken”, verzucht ze. “Ik heb de vriendelijkste functie in het onvriendelijkste gebied.”

Ondertussen zit Mandy niet stil. Ze streeft ernaar het aantal vrouwelijke militairen in de VN-missie te ondersteunen en uit te breiden. “Want zij worden nog altijd minder betrokken bij operationele taken dan hun mannelijke collega’s. Zo zie je dat er nog altijd minder vrouwen meegaan op bijvoorbeeld patrouilles. Terwijl ze wel beschikbaar zijn. Er is zelfs een FAST-team met daarin operationele, vrouwelijke militairen die voor allerlei taken kunnen worden ingezet.”

Ingestorte huizen met op de achtergrond een helderblauwe lucht en zee.
Een man loopt door de stad Naqoura, of wat daarvan over is na een Israëlische luchtaanval.
Ingestorte huizen met op de achtergrond een helderblauwe lucht en zee.
Een van de weinige vrouwen nog in de regio Naqoura kijkt verslagen naar wat er nog over is van de bebouwing in de stad.

Omslagpunt

De Nederlandse is voor een jaar in Libanon geplaatst en hoopt de komende maanden een omslagpunt mee te maken. “Want stel dat de situatie weer normaal wordt… Dan is er voor mij onvoorstelbaar veel werk te doen. Alles is kapot gemaakt. Letterlijk en figuurlijk valt er veel op te bouwen.”

'Er zijn al behoorlijk wat raketaanvallen heel dichtbij geweest'

In tegenstelling tot haar voorgangster kon Mandy zich nog enigszins voorbereiden op de missie, die na de escalatie van het Israëlisch-Palestijnse conflict een hele andere wending kreeg. “En toch… je weet vooraf nooit hoe je erop reageert”, benadrukt ze. “Zeker die eerste week vond ik heel heftig en kwam er veel op me af. Ik was vijf minuten op het kamp toen de Iron Dome al een raket onderschepte.”

Maar hoe gek het ook klinkt, Mandy vertelt ook dat de situatie “een soort van went”. Wat wel lastig blijft, is dat ze de enige Nederlandse militair in de missie is. “Gelukkig zijn er nog meer eenlingen en samen zijn we een vriendengroep geworden. Het is belangrijk om bekenden om je heen te hebben, om met elkaar te praten. Dan kun je beter relativeren.”

Een groen landschap met lichte heuvels in Zuid-Libanon met in de lucht inktzwarte rookwolken van een raketaanval.
Sinds Mandy in Libanon is, heeft ze al diverse raketaanvallen meegemaakt. Soms van heel dichtbij.
Een groen landschap met lichte heuvels in Zuid-Libanon met in de lucht inktzwarte rookwolken van een raketaanval.
Een foto van een groen begroeide klif met op de achtergrond een azuurblauwe hemel en water.
De compound van de VN-vredesmissie UNIFIL ligt aan zee, op de grens met Israël. Het lijkt een idyllische vakantiefoto, maar in het gebied geldt een zeer hoog dreigingsniveau.

Defensiegezin

Wat wellicht ook scheelt, is dat Mandy uit een defensiegezin komt. Haar opa was jarenlang KNIL-militair, haar vader werd diverse keren uitgezonden, haar broertje werkt bij de marechaussee en haar vriend zat negen jaar bij de luchtmobiele brigade. Ze kennen het klappen van de zweep. Ook is Mandy vaker op uitzending geweest. “Wat het nu toch lastig maakt, is dat deze oorlog veel meer in beeld komt dan andere oorlogen waarvoor Nederlandse militairen zijn uitgezonden. Thuis kunnen ze alles volgen.”

Filteren

De VN-militairen van UNIFIL zijn dan wel geen doelwit, in sommige gevallen komen de raketten wel heel dichtbij. “Een foutje is zo gemaakt en kan grote gevolgen hebben.” Mandy heeft daarom altijd een scherfvest, helm, medische spullen, water en voedingspakketten bij zich. “In de auto, op kantoor, in mijn slaapverblijf”, benadrukt ze. “Ook zijn we ons altijd bewust van de dichtstbijzijnde bunker voor het geval we erin moeten.”

In het begin las ze ook al het nieuws, maar dat doet ze niet meer. “Daar maak ik mezelf vooral gek mee. Ik filter nu wat voor mij relevant is. Verder sta ik altijd aan en ben ik waakzaam. Sinds ik hier ben zijn er al behoorlijk wat raketaanvallen heel dichtbij geweest.”

De witte deur met daarop een Nederlandse vlag van het kantoor van Mandy. Voor de deur staat een rode fiets.
Het kantoor van Mandy

‘Mensen brengen regelmatig kittens en puppy’s aan de poort’

Als Mandy wordt gevraagd uit te leggen hoe zo’n aanval klinkt of voelt, is ze even stil. “Dat is lastig…”, begint ze. “In januari is bij een aanval de zijkant van het kamp geraakt. We werden er compleet door verrast. Gelukkig vielen er geen slachtoffers, maar het kwam ineens wel heel dichtbij. Een van de collega’s uit ons ‘eenlingengroepje’ sliep daar.” Ze vertelt hoe bij zo’n aanval alles trilt. De grond, je lijf. “En dan de knallen, onbeschrijfelijk harde knallen.”

Dierenopvang

Wat haar tussen al die ellende enorm veel rust en plezier geeft, is haar vrijwilligerswerk bij de dierenopvang op de VN-basis; de Animal Shelter Unifil Vet Clinic. “Mensen van buitenaf brengen regelmatig kittens en puppy’s aan de poort of er worden dieren meegenomen door patrouillerende eenheden. Die vangen we dan op. Regelmatig ga ik naar ze toe om ze te kalmeren. Soms rennen ze in paniek alsmaar heen en weer, op zoek naar een veilige plek. Dat is zo zielig. Mensen kunnen relativeren, dieren niet.”

Militair Mandy zit op een knie en geeft een hond een liefdevolle aai over de bol.
Mandy met een van de opgevangen honden in haar kantoor.

Iedere dag mag er een klein groepje dieren los over de basis lopen. “Ook dan haal ik ze aan en dat weten ze inmiddels precies. Ze staan regelmatig voor de deur van m’n kantoor. Ik ben blij dat ik er voor ze kan zijn. En binnenkort verhuizen er twee geadopteerde honden naar Nederland. Daar haal ik veel voldoening uit.”