CML internationaal al ruim eeuw op de kaart

‘We brengen de wereld van de nerds naar het operationele domein’

Veertienhonderd medische keuringen, achttienhonderd selecties en ondersteuning bij vijftig missies en oefeningen wereldwijd. Het is een greep uit de jaarlijkse cijfers waar de commandant van het Centrum voor Mens en Luchtvaart (CML) best een beetje trots op is. “Dit is dé plek waar theorie en praktijk direct samenkomen", vertelt kolonel Ted Meeuwsen.
 

^{Tekst: Nico Schinkelshoek | Foto’s: sergeant Sjoerd Hilckmann}

“Het is toch waanzinnig, doen we gewoon in Nederland.” Het is een meermaals terugkerende uitspraak van Meeuwsen, terwijl hij een rondleiding geeft door het gebouw in Soesterberg. Hoewel het CML bij velen vooral bekend is vanwege de unieke centrifuge voor g-krachten, gebeurt hier veel meer. Ook op de locaties in Gilze-Rijen en Eindhoven. Vaak voor Defensie, maar soms ook voor externe organisaties, zoals de NASA.

Selectie loadmasters

Achter een van de deuren in de L-vormige gang is eerste luitenant fysioloog Hans Mijnders aan het werk. Samen met adjudant Dave houdt hij zich onder meer bezig met de maandelijkse selectietests voor aankomende loadmasters. Na een theoretisch lesgedeelte mogen de aspirant-luchtvarenden een VR-bril opzetten. Dit staaltje techniek wekt de indruk dat ze daadwerkelijk vanuit een Chinook om zich heen kunnen kijken. “Allemaal aan boord”, antwoordt Dave bevestigend, als Mijnders vraagt of collega’s virtueel op een vliegveld in in Italië in een kist willen stappen.

Groene stip

Op een scherm aan de buitenkant van de ‘Chinook’, kan het selectieteam met een groene stip volgen waar de ogen van de mogelijk toekomstige collega op zijn gericht. “We kijken of deelnemers tegen de stress kunnen en snel en veilig kunnen handelen”, legt Mijnders uit. Dave vervolgt ondertussen zijn vlucht boven de ‘Dolomieten’. Hij heeft alles in de gaten, toont de groene stip aan. “Maar hij heeft het vaker gedaan en kent de omgeving al", lacht Mijnders.

Thermometer

Zo’n tweehonderd specialisten van het CML, van psychologen en artsen tot bewegingswetenschappers en uitrustingsspecialisten, zorgen er dagelijks voor dat militaire luchtvarenden fysiek en mentaal klaar zijn en blijven voor inzet. “Samen bedienen we ons hoofdwapensysteem, de mens”, aldus Meeuwsen. Iedere luchtvarende komt zeker één keer per jaar bij het centrum, maar CML-medewerkers zien hun collega’s ook regelmatig op het squadron, bij oefeningen of op uitzendingen. “We kunnen wel stellen dat we een thermometer van onze organisatie zijn.”

Terug naar de kamer van Hans Mijnders en Dave. Een van de vele ruimtes in het gebouw die vol staat met simulatoren en andere onderzoeks- en oefenapparatuur. Tegenover de VR-omgeving staat een ‘Barany Chair’, die doet denken aan de stoel bij de tandarts. Het grootste verschil is dat de fysioloog deze met verschillende snelheden kan laten ronddraaien, waarbij de persoon die erop zit, is geblinddoekt. Het is een behandelingsmethode voor luchtvarenden die last krijgen van luchtziekten. Opnieuw laat Dave zien hoe het in zijn werk gaat. De stoel begint steeds sneller te draaien en na enkele minuten zit de demonstratie erop. “Dat viel mee”, zegt hij een tikkeltje opgelucht.

Toonaangevend

Er is wereldwijd slechts één instituut met soortgelijke faciliteiten. Die is te vinden in de Verenigde Staten. “Wij zijn echter het enige instituut waarbij alles op één topografisch kaartcoördinaat zit. Soms worden we gezien als een productiefabriek. We doen opleidingen, trainingen en selecties. Maar de backbone is kennis. Al sinds 1917 staat Nederland internationaal gezien met deze club toonaangevend op de kaart”, stelt de commandant. “Dezelfde keuringsarts die vandaag de bloeddruk meet, is morgen bijvoorbeeld bezig met een wetenschappelijk onderzoek om de lucht- en ruimtevaart veiliger te maken.”

Fel flitsend

Zowel het internationale karakter van het CML als de innovatie komt samen in een kamer, een eindje verderop in de gang. De Amerikaan Chris Culley werkt daar als specialist op het gebied van F-35-helmen. Met een fel flitsende, verplaatsbare scanner kan hij het hoofd van de vliegers in 3D-vorm vatten door er langzaam omheen te bewegen. Tot een tiende millimeter nauwkeurig.

Als beton

De helm moet passen ‘als beton’, maar door bijvoorbeeld slijtage kunnen de maten van de binnenhelm veranderen. Het gevolg is dat de helm met visor daardoor kan gaan bewegen, wat het zicht van de vlieger weer kan belemmeren. Het opnieuw aanmeten van deze binnenhelm duurde voorheen weken, omdat de vlieger in kwestie hiervoor helemaal naar de Verenigde Staten moest.

Samen met een Amerikaans bedrijf ontwikkelde het CML daarom een verplaatsbare variant. De tijd die het proces nu in beslag neemt, van scannentot uitfrezen, kost slechts een minuut of twintig. “We brengen het van de wereld van de nerds naar het operationele domein. Onze mensen verdienen steeds nieuwe producten.”