‘Tot nu toe worden we er niet nerveus van’

Voor veel belangstellenden was het een fijn dagje uit. Voor het Korps Marinebrandweer (KMB) een serieuze inzet: de aankomst van het door brand getroffen vrachtschip Fremantle Highway, gistermiddag in de Noord-Groningse Eemshaven.

Tekst: Evert Brouwer I Foto’s: sergeant-majoor Aaron Zwaal en ANP

Met negen brandweerlieden, speciale voertuigen en twee adviseurs bewaakt het KMB sinds gistermiddag de brandveiligheid in de Julianahaven. Niet dat het Korps Marine Brandweer is verrast door het verzoek vanuit de Veiligheidsregio Groningen. “We zijn als specialisten sinds vorige week dinsdagnacht, toen de brand ontstond, bij de operatie betrokken door de Kustwacht Nederland”, vertelt hoofdbrandmeester Lars Monnik van het team Scheepsbrand Bestrijding (SBB).

De aankomst van de Freemantle Highway trok heel veel bekijks in de Eemshaven. Foto: ANP.

Specialisten

Aanspreekpunt voor de ondersteuning van Defensie in de Eemshaven is luitenant-ter-zee der eerste klasse Corina van Proosdij. “Er is snel contact met de Veiligheidsregio Groningen opgenomen, omdat voor het noorden de scheepsbrandbestrijding bij Den Helder, dus het SBB, ligt. Ook Rotterdam beschikt over die specialisten. Sinds het bekend is dat het schip voorlopig in de Eemshaven komt te liggen is er ook nauw contact met bijvoorbeeld de brandweer Groningen”, legt zij uit.

Compleet met verrekijker, camera, thermosfles, boterhammen en stoeltjes wachten ‘spotters’ op de entree van de Freemantle Highway in de Julianahaven.

Gekoeld

Een actie als deze vraagt heel wat voorbereiding. “Op onze schepen zijn we natuurlijk helemaal los. Maar dit is wel even een ander formaat dan waaraan we zijn gewend”, zegt Monnik met de blik op het gehavende schip. “Tot nu toe worden we er niet nerveus van, hoor”, verzekert hij.

‘Dit is wel even een ander formaat dan we gewend zijn’

Is er sprake van geweest dat ze eerder aan boord zouden gaan, toen het schip nog brandde? “Bij een grote brand aan boord van een varend schip met deze lading kun je niet veel uithalen. De Freemantle is aan de buitenzijde gekoeld door de schepen van Rijkswaterstaat en de Kustwacht. Meer kun je in deze situatie niet doen.”

Hoofdbrandmeester Lars Monnik: ‘We staan klaar als er onverhoopt iets misgaat.’

Veiligheidsregio’s

Nederland is verdeeld in 25 veiligheidsregio’s, met in elke regio een militair adviseur. Defensie werkt daarin samen met civiele partners zoals politie, brandweer, gemeenten, geneeskundige diensten en het Openbaar Ministerie. Zij organiseren rampenbestrijding, crisisbeheersing en geneeskundige hulpverlening in de regio (GHOR). Ook maakt de veiligheidsregio afspraken over de aanpak van rampen en crises. Een goede samenwerking tussen hulpverleningsdiensten, overheden, bedrijven en burgers is daarbij belangrijk.

Trots

De ‘Flammen Frachter’ Fremantle Highway, zoals onze oosterburen het schip hebben gedoopt, vloog op 26 juli voor Ameland in brand. Het autotransportschip was vertrokken vanuit Bremerhaven in Duitsland, om naar Singapore te varen. De oorzaak van de brand is nog niet definitief vastgesteld.

‘We hebben vervuiling voorkomen, daar zijn we trots op’

Havenmeester Pieter van der Wal van Groningen Seaports is in zijn nopjes met de aanwezigheid van het marine brandweerkorps. “We hebben alles goed doorgenomen met alle partijen en waren goed voorbereid. Schepen van dit kaliber, die ook nog zo zwaar beschadigd zijn, hebben we niet eerder meegemaakt in deze haven.”

De operatie was immers niet zonder risico. De Freemantle Highway heeft behalve de duizenden auto’s zestienhonderd ton zware stookolie en nog eens tweehonderd ton scheepsdieselolie aan boord. “We hebben ervoor gezorgd dat de Waddenzee en de Waddeneilanden niet vervuild zijn geraakt en daar zijn we trots op”, benadrukt Van der Wal.

Met oranje containers is het zicht op het gehavende schip voor een groot deel afgeschermd om al te veel pottenkijkers te voorkomen.

De grootste hoogwerker van de Benelux stand-by

Grootste hoogwerker

De specialistische brandweerlieden van de marine zijn de komende dagen aanwezig voor de bestrijding van calamiteiten. Het KMB heeft daarvoor de Scania ‘P500’ met z’n Bronto-opbouw meegenomen naar de Eemshaven. Dat is de grootste hoogwerker van de Benelux met zijn uitschuifbare arm van 61 meter. Het twaalf meter lange voertuig is speciaal bedoeld om moeilijk bereikbare branden aan te vallen.

De pomp heeft een capaciteit van 3.800 liter per minuut. De hoogwerker is voorzien van een optische- en termische camera en een brancarddrager. Daarnaast heeft het team een tankautospuit en een ondersteunend voertuig meegenomen.

De reusachtige hoogwerker van het Korps Marine Brandweer in actie in Den Helder, hier op archieffoto. Foto’s sergeant Cristian Schrik.

‘We hebben genoeg slagkracht om een brand te bestrijden’

Inventarisatie

“Mocht er weer brand uitbreken, dan staan we klaar. Eerst zijn de medewerkers van het bergingsbedrijf aan zet. Zij hebben de leiding en maken een inventarisatie van wat er aan boord is, of alle dekken veilig zijn en hoe het schip eventueel leeg kan worden gehaald. Dat is niet aan ons.”

Er is in ieder geval genoeg slagkracht om een brand te bestrijden met de specialistische apparatuur. Ook bij brand in elektrische auto’s. “Hoe we daarmee moeten omgaan?”, reageert hoofdbrandmeester Monnik. “Héél veel water. We hebben ook een speciale dompelbak bij ons, waarin we deze auto’s onder water kunnen houden.”

De Freemantle Highway ligt in de Julianahaven bij Wagenborg. Het schip helt door het vele water aan boord over.

Schakelen

Het team van de brandweer is gistermiddag aangekomen met de gedachte ’s avonds weer naar Den Helder te kunnen terugkeren. Op verzoek van de voorzitter van de Veiligheidsregio, burgemeester Schuiling van Groningen, blijven de marinemannen langer. “We staan nu nog in de startblokken mocht er wat gebeuren vandaag. Verder kijken we wel. Snel schakelen, dat kunnen we nu eenmaal heel erg goed.”

Nationale taak Defensie

De krijgsmacht heeft drie hoofdtaken:

  • Beschermen van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten;
  • Bevorderen van de (internationale) rechtsorde en stabiliteit;
  • Leveren van bijstand bij rampen en crises.

De steun rond de Freemantle Highway valt onder de laatste taak. Hiervoor heeft Defensie afspraken met civiele instanties zoals gemeenten, justitie, politie, brandweer en het Openbaar Ministerie. Incidentele taken zijn op afroep gegarandeerd inzetbaar binnen een zo kort mogelijke tijd.