04

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 25

Terugkijker

Tekst Leo de Rooij
Foto Diversen

Het is weer tijd voor een blik op de kalender. In de rubriek 'Terugkijker' richten we het vizier om de week op een gebeurtenis uit het verleden. Van militair-historische aard en gebeurtenissen waarbij Defensie betrokken was, maar ook situaties met globale impact. 

Om hiermee het ‘o ja’-gevoel op te roepen, maar ook omdat we in deze jachtige tijd gebeurtenissen vaak zo snel vergeten of het ons niet meer exact herinneren. Deze keer aandacht voor 8 juli 1947, als een UFO-incident in Roswell (New Mexico, VS) groot nieuws wordt. De Amerikaanse luchtmacht speelt daarbij een belangrijke rol...

Kranten en radiostations in de Verenigde Staten pakken groot uit. Op 8 juli 1947 zou bij een boerderij nabij Roswell een vliegende schotel zijn neergestort. Het Roswell-incident staat onder ufologen tot op de dag van vandaag bekend als het belangrijkste UFO-incident ooit.

Waarmee het allemaal begon. Krantenartikel van 8 juli 1947 over het Roswell UFO incident.

Wereldnieuws

De melding zorgt voor wereldnieuws. Het is namelijk de persdienst van het Roswell Army Air Field (RAAF) dat in een officieel persbericht verklaart dat een neergestorte vliegende schotel, een zogenaamde UFO, is geborgen. ‘RAAF captures Flying Saucer’, zo stond er in diverse Amerikaanse kranten te lezen. Een dag later volgt een nieuw communiqué waarin melding wordt gemaakt van een neergestorte weerballon. Daarna blijft het meer dan dertig jaar stil.

Pas in 1978 komt het Roswell-incident weer in het nieuws als de bekende Canadese UFO-onderzoeker Stanton T. Friedman in contact komt met oud-majoor Jesse Marcel. Marcel was in 1947 betrokken bij de berging van de resten van wat de luchtmacht een weerballon noemde. In 1978 verklaart Marcel tegenover Friedman dat het geen weerballon was geweest, maar toch een buitenaards ruimtevaartuig. Friedman gaat op onderzoek uit en vindt nog tientallen andere getuigen, onder wie zelfs een generaal, die de lezing van Marcel bevestigen. Friedman schrijft hierover een boek, waarna nog talloze andere getuigen zich melden. Het Roswell-incident groeit in omvang.

Wat zijn UFO's?

Unidentified flying object (afgekort: UFO) en unidentified aerial phenomenon (afgekort: UAP) zijn de Engelstalige benamingen voor ongeïdentificeerd vliegend voorwerp of ongeïdentificeerd verschijnsel in de lucht, waarvan de oorsprong op het moment van waarneming onbekend is. De term werd eind 1949 door de Amerikaanse luchtmacht geïntroduceerd in Project Grudge, de voorloper van Project Blue Book, om te verwijzen naar een aparte klasse van waarnemingen die onverklaarbaar bleven. Het onderzoek van UFO-waarnemingen wordt Ufologie genoemd. De meeste UFO-waarnemingen blijken later normale natuurverschijnselen of kunstlicht, zoals lampen of lasers te zijn. De meeste, dus niet allemaal...

Op Fort Worth Army Air Field inspecteert majoor Jesse A. Marcel brokstukken die zijn overgebracht van Roswell na het UFO-incident (foto: Fort Worth Star-Telegram Photograph Collection, Special Collections, The University of Texas at Arlington Library, Arlington, Texas)

Nieuwe verklaringen

De discussie rond 'Roswell' leidt zelfs tot vragen in het Amerikaans Congres. Een nieuwe verklaring van de Amerikaanse luchtmacht gooit olie op het vuur en wakkert het debat nog verder aan. In 1998 komt de US Air Force met een nieuwe uitleg in een persconferentie die zelfs rechtstreeks wordt uitgezonden door CNN. De luchtmacht lanceert het Project Mogul-verhaal: de crash was niet die van een weerballon, maar van een veel grotere spionageballon. Hiermee zouden de Amerikanen de Russische vorderingen op nucleair gebied willen monitoren.

Acht jaar later, in 2006, presenteert de luchtmacht een vierde (!) verklaring voor het Roswell-incident. Er zou sprake zijn geweest van het neerstorten van een cockpitdummy met etalagepoppen aan boord. Deze nieuwe verklaring en vooral het voortdurend wijzigen van de uitleg van de overheid is natuurlijk koren op de molen van complotdenkers en aanhangers van de UFO-theorie. Zij worden iedere keer gesterkt in hun overtuiging dat er in Roswell meer is gebeurd dan wat de luchtmacht het publiek wil doen geloven. Dat wordt nog eens onderstreept als de FBI op 11 april 2011 een verslag uit 1950 openbaar maakt waarin een luchtmachtfunctionaris de vondst van drie UFO's en negen lichamen rapporteert. Hierin staan onder meer beschrijvingen van de vorm van de objecten, alsmede van de geborgen lichamen in die objecten. (bron: FBI Reading Room: "Guy Hottel Part 1 of 1". FBI Vault. 1950-3-23.)

Het UFO-museum in Roswell. (foto: FritsAir)
The Day After Roswell, 1997, mede geschreven door majoor Philip James Corso. Hierin beschrijft Corso zijn betrokkenheid bij het onderzoek naar buitenaardse technologie, zoals zou zijn aangetroffen bij het Roswell-incident.

Autopsie op alien

Het incident bij Roswell en de steeds wijzigende verklaringen over het voorval leiden tot tientallen documentaires en zelfs een speelfilm. In de jaren negentig verschijnt er een zogenaamd clandestien gemaakte film van de autopsie op het lichaam van een bij Roswell verongelukt buitenaards wezen (alien). De film wordt wereldwijd uitgezonden, maar de filmmakers geven later toe dat de film een publiciteitsstunt was. Het lijk van de alien bleek een pop met dierlijke organen te zijn.

Ook Hangar 18, de hangar op Wright-Patterson Air Force Base waar volgens sommigen het bewijs van het Rosswell-incident ligt opgeslagen, heeft zijn naam geleend aan onder andere een film, een rapgroep en diverse muzieknummers.

Links de autopsie van een alien, zoals te zien in het UFO-museum. Rechts een close-up van aliens in hetzelfde museum, gebaseerd op het officiële verslag van een luchtmacht functionaris dat later door de FBI openbaar werd gemaakt. (foto links John Manard, rechts Jirka Matousek)

Geen windeieren

Het Roswell-incident uit 1947 heeft de streek geen windeieren gelegd; Roswell en omgeving zijn heuse toeristische trekpleisters geworden. In de stad, die zich 'alien capital of the world' noemt, is onder meer een UFO-museum en -onderzoekscentrum gevestigd, waar uitbundig uitleg wordt gegeven over het belangrijkste UFO-incident ooit.

Foto uit ‘The Roswell Report: Case Closed’ van de U.S. Air Force uit 1997. Er worden body bags en stretchers gebruikt om gevonden resten naar het laboratorium over te brengen. Volgens de luchtmacht betrof het hier ‘200-pound dummies’. Anderen denken eerder aan aliens. (foto: James McAndrew).

UFO's boven Nederland

14.464 meldingen kwamen er binnen sinds in januari 2011 het UFO Meldpunt Nederland werd gelanceerd

96 UFO-meldingen gemiddeld op maandbasis

617 meldingen in 2023, tot nu toe