Tekst Kapitein Saminna van den Bulk
Foto Floris Oosterveld

Twaalfjarigen Tuana en Sami voor één dag baas van Defensie

De ene dag zit je in groep 8, de andere sta je aan het roer van de krijgsmacht. Het overkwam Tuana (12) uit Den Haag en Sami (12) uit Rijswijk. Tijdens de themadag Baas van Morgen kregen de jongeren gisteren de leiding over Defensie én bogen zij zich over een vraagstuk om het brein over te breken.

Want, vertelt defensiestaatssecretaris Christophe van der Maat: “Ik zit met een groot probleem.”

“Defensie krijgt er veel geld bij. Belangrijk, want we hebben veel nieuwe spullen nodig, zoals schepen en raketten.” Alleen… “Met spullen alleen kunnen we niets: we hebben ook veel nieuwe mensen nodig. Op dit moment hebben we een paar duizend vacatures. We zoeken vooral jongeren, maar het lukt ons onvoldoende om hen aan ons te binden.”

Voor hem zitten Tuana en Sami. De leerlingen uit groep 8 werden diezelfde ochtend van school opgehaald door de marechaussee, waarna ze ontbeten in de werkkamer van de staatssecretaris. Die vraagt de jonge mensen om hulp, want hij zoekt personeel.

“Man, vrouw, uit de stad of de provincie; maakt niet uit. Mensen denken bij Defensie vaak aan mensen in het veld. Ik heb ook mensen nodig die goed zijn in sleutelen aan voertuigen, werken met computers of militairen in de zorg. Het enige wat ik vraag is dat mensen de motivatie hebben om voor ons te willen werken. En: ze moeten iets kunnen, iets bijdragen aan de organisatie.” Lachend voegt hij toe: “Ik heb al grijze haren, jullie nog niet. Willen jullie mij helpen te bedenken hoe we meer jonge mensen bij Defensie kunnen betrekken?”

Baas van Morgen

Jongeren die opgroeien in een omgeving met een sociaaleconomische achterstand toch een kans geven op een goede start op de arbeidsmarkt: dat is het doel van Baas van Morgen, initiatief van non-profitorganisatie JINC. Een dag lang nemen zevenhonderd kinderen het bedrijfsleven in Nederland over. Enerzijds om te ervaren hoe het is om de baas te zijn en te zien hoe het bedrijf in elkaar zit. Tegelijkertijd kunnen de kinderen hun talent inzetten. De kinderen tussen 11 en 16 jaar oud buigen zich namelijk een dag lang over een vraagstuk waar het bedrijf mee kampt. Tuana en Sami waren overigens niet de enigen die een kijkje namen bij de krijgsmacht. De 12-jarige Rayyan en de 11-jarige Chahid namen de Divisie Personeel & Organisatie Defensie op de Kromhoutkazerne over. Op Vliegbasis Leeuwarden stond de 15-jarige Rafael een dag aan het roer. Die sleutelde zelfs nog even aan een F-35.

Tuana en Sami grijpen de uitdaging van Van der Maat met beide handen aan. Kijk hieronder mee met de Baas van Morgen op het ministerie van Defensie in Den Haag!

Staatssecretaris Christophe van der Maat: “Vandaag zijn jullie de hoogste baas van de Nederlandse krijgsmacht. De grootste organisatie van Nederland, want hier werken 70.000 mensen.”
Vragen te over bij de tieners over hun nieuwe baan en werkplek: “Is er een ondergrondse gevangenis? Een geheime wapenkamer?” Of: “Nederland heeft geen tanks? Ik zag op het Jeugdjournaal dat Nederland tanks had gegeven aan Oekraïne. Waar kwamen die vandaan dan?”
Bij hun rondleiding op het ministerie brachten Tuana en Sami onder andere een bezoek aan het hoofd Directie Personeel en de échte baas van alle militairen in Nederland: Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim. “Toen ik zo jong was als jullie had ik nog geen idee dat ik later zou gaan vliegen; of dat ik überhaupt bij de krijgsmacht wilde werken.”
Met het personeelsvraagstuk helpt hij de tieners een eindje op weg: “Ik denk dat we jongeren meer moeten vertellen wat ons werk allemaal inhoudt. In de klas en ver daarbuiten, om te laten zien dat Defensie meer is dan enkel werken met wapens.” Wat wel eens wordt vergeten? “Kameraadschap is ontzettend belangrijk voor ons. Als je spannende dingen doet en veel meemaakt samen, maak je ook snel vrienden.” Met deze wijsheid en een commander’s coin op zak gaan de jongeren op pad.
Waarom jongeren Defensie niet weten te vinden, is Sami vooralsnog een raadsel, want: “Het leger doet coole dingen. Al zie ik hier en daar wel meer computers dan ik had verwacht.”
Kwesties zijn moeilijk op te lossen als je de organisatie niet kent. Tijd voor een kijkje achter de schermen! De marechaussee opent de poorten van mobilisatiecomplex Maaldrift in Wassenaar. Bij een bezoek aan de ‘agenten van het leger’ leren de jongeren over de beveiligings- en de politietaak. Ook de voortuigen buiten baren opzien.
Daar staat namelijk een deel van het wagenpark van de Koninklijke Marechaussee, inclusief rupsvoertuig YPR. Breed glimlachend racet het duo over het terrein. Tuana heeft de smaak te pakken. “Tot nu toe het hoogtepunt! Heel leuk. Ik had nog nooit in een tank gereden! Hij ging nog best hard.”
Sami oefent vast met de baret. Iets voor de toekomst? “Misschien dat ik later wel bij de marechaussee wil.”
Terug naar het ministerie. Peinzend en pennend zitten de ‘bazen’ in het kantoor van de staatssecretaris. Hoe hij jongeren beter zou kunnen bereiken? Meer kranten, nieuws en social media inzetten, denkt Tuana. “Vooral video’s op TikTok en Instagram. Laten zien hoe je bijvoorbeeld met een pistool moet omgaan en uit welke onderdelen het bestaat.” Twitter kun je beter mijden: “Daar zitten vooral oude mensen op.”
Dan Sami. Die ziet meer rondleidingen wel zitten. “Voor grote groepen, dan raken veel mensen geïnteresseerd.” Als andere oplossing noemt hij het inzetten van een VR-bril. “Laat mensen zien hoe het is om een dagje militair te zijn.”
Voor één dag waren ze de baas van de krijgsmacht. “Best cool”, concludeert Sami, “maar ik besefte het niet echt. Ik hoop wel dat er iets met onze ideeën gebeurt. Zou leuk zijn als wij de uitvinders van die plannen zijn.”