Tekst kapitein Arjen de Boer
Foto korporaal-1 Wessel Zuijderduijn, korporaal-1 Rick Sommers, Synne Nilsson, adjudant Sebastian Heissbach, korporaal Martin Glinker en archief MCD | Video: adjudant Richard Frigge
1 German-Netherlands Corps stuurt offensief aan tijdens Noble Jump
Een orkest mag uit kundige muzikanten bestaan, maar zonder dirigent klinkt het nergens naar. Hetzelfde geldt voor militaire eenheden. Die hebben aansturing nodig om het gevecht te winnen. Tijdens de oefening Noble Jump de afgelopen weken nam 1 German-Netherlands Corps (1GNC) 'het baton' in handen. “We zijn de dirigent van een orkest dat niet vals mag klinken.”
Noble Jump op het Italiaanse eiland Sardinië is een alarmeringsoefening van de snel inzetbare NAVO-flitsmacht, de Very High Readiness Joint Taskforce (VJTF). Als er een crisis is, wordt deze volledig uitgeruste gevechtsbrigade, die deel uitmaakt van de NATO Response Force (NRF), als eerste ingezet om de spreekwoordelijke brand te bedwingen. Vervolgens komen meer NAVO-troepen het gebied in om de ‘brand’ te blussen.
‘Een orkest dat niet vals mag klinken’
Mobiele commandopost
Voor de oefening werd door 1GNC, dit jaar verantwoordelijk voor de aansturing van de NRF-landeenheden, een mobiele commandopost opgezet: het Initial Command Element (ICE). Het brein van de operatie, gesitueerd in geschakelde boogtenten. Maar dan wel voor korte periode. “Het ICE is compact qua samenstelling en kan direct een gevecht leiden, maar niet heel lang”, vertelt brigadegeneraal Joland Dubbeldam, Deputy Chief of Staf Operaties en Training bij 1 German-Netherlands Corps (1GNC). "Want War fighting is super intens.”
Dus zodra de rest van het hoofdkwartier gereed is, wordt het commando overgedragen om het gevecht continu te kunnen leiden. Waarna het ICE weer op een andere locatie kan worden ontplooid. Zo worden de risico’s gespreid.
Initial Command Element (ICE)
Het ICE is de mobiele, snel inzetbare commandopost van 1 German/Netherlands Corps. Een relatief klein hoofdkwartier dat, inclusief mensen en middelen, in crisistijd de leiding over een operatie kan nemen. Ondertussen kan 1GNC de aansturing verder op orde brengen.
Goed beschouwd is het hoofdkwartier een soort dirigent van de multinationale troepenmacht. Eenheden bestaan uit goed getrainde militairen die kunnen vechten. “Maar verspreid over een lang front moet er samenhang zijn”, vertelt Dubbeldam. “Brigades en divisies moeten samenwerken om te winnen. Daarnaast vindt het gevecht plaats op land, in de lucht en zelfs in de 'informatie omgeving'. Om dat geheel te orkestreren is expertise nodig en die heeft 1GNC in huis. We zijn de dirigent van een orkest, dat niet vals mag klinken.”
‘Samenwerken om te winnen’
Stroming
De oorlog in Oekraïne benadrukt dat hoofdkwartieren interessante doelwitten zijn. Schakel het brein uit en de operatie wordt een chaos. Daarom was Noble Jump een mooie gelegenheid om procedures te oefenen en verbeteren. Bovendien werden, in het kader van training, ook diverse gevechtsscenario’s uitgevoerd. De rivieroversteek was er daar één van; misschien wel een van de moeilijkste en meest risicovolle, militaire operaties.
De stroming, de breedte van de rivier, de vijand aan de overkant... Maar soms is die oversteek noodzakelijk om het gevecht te winnen. Dan moet iedere eenheid op het juiste moment zijn ding doen, weet Dubbeldam, die de operatie met z'n hoofdkwartier plande vanuit een vervallen loods op het Italiaanse eiland. Ware het niet dat de daadwerkelijke actie elders plaats vond. In Duitsland om precies te zijn, waar ook een deel van Noble Jump plaatsvond.
Flessenhals
"Als er eenmaal een brug ligt, is het een flessenhals waar militairen en voertuigen overheen moeten. Dat maakt het een kwetsbaar punt”, zegt Dubbeldam achteraf. Die kwetsbaarheid bleek wel tijdens de oorlog in Oekraïne toen Russische eenheden werden vernietigd tijdens een slecht uitgevoerde rivieroversteek. Om zo’n actie wél goed te laten verlopen zorgt een hoofdkwartier zoals 1GNC dat alle puzzelstukjes goed op elkaar aansluiten.
Stresstest
Tijdens Noble Jump werden ruim 2.200 militairen en ruim vijfhonderd voertuigen vanuit heel Europa naar het Italiaanse eiland gedirigeerd. Een complexe operatie, omdat het transport over land, door de lucht en over zee moest. “Dat is opmerkelijk goed gelukt”, zegt benadrukt Dubbeldam. “Iedereen is aangekomen, terwijl het vliegveld op Sardinië en de haven een beperkte capaciteit hebben.”
De tweede uitdaging was het opzetten van goede verbindingen. Zonder onderlinge communicatie is het onmogelijk om als legermacht op te treden. “Voor het ICE is dat nog extra lastig, omdat we goede verbindingen moeten hebben met ons hoofdkwartier in Münster. Plus verbindingen met de VJTF-brigade en het NAVO-hoofdkwartier in Napels. Dit is een stresstest waarbij we onze systemen maximaal belasten.”
‘Dit is een stresstest waarbij we onze systemen maximaal belasten’
Rekening houden
Terugkijkend besluit Dubbeldam: “Het is een mooie oefening, maar eigenlijk moeten we altijd klaar staan. Oorlog kies je niet zelf uit. Oekraïne laat zien dat je als militair voorbereid moet zijn. Je moet rekening houden met het slechtste scenario, dat is deel van het militaire vak.”
Bekijk de video voor meer beeld en geluid bij Nobel Jump:
1GNC-feiten
- Opgericht in 1995. Hoofdkwartier is gevestigd in het Duitse Münster.
- De staf bestaat uit zo’n vierhonderd mensen uit 12 landen. Voornamelijk Duitsers en Nederlanders.
- Wordt momenteel geleid door de Nederlandse luitenant-generaal Nico Tak.
- 1GNC is binnen twintig dagen volledig inzetbaar, ook buiten NAVO-gebied.
- Het hoofdkwartier kan vijftig- tot honderdduizend militairen aansturen. 1GNC was in 2003, 2009 en 2013 het NATO HQ van de troepen in Afghanistan.
