02

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 11

JPOW: Europa's grootste lucht- en raketverdedigingsoefening

Tekst André Twigt
Foto kapitein Jeroen Verburg

Oekraïne maakt oefening nóg betekenisvoller

In Vredepeel vindt tot eind volgende week de grootste lucht- en raketverdedigingsoefening van Europa plaats. Liefst zevenhonderd militairen uit elf NAVO- en partnerlanden zijn naar de thuisbasis van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando gereisd voor Joint Project Optic Windmill (JPOW). Bij JPOW draait alles om het aan elkaar koppelen van wapensystemen, waardoor de gezamenlijke luchtverdediging nóg uitgebreider, effectiever en efficiënter wordt.

Samenwerking voor alles

Het scenario van Joint Project Optic Windmill is natuurlijk geen kopie van dat van de oorlog in Oekraïne, al  wordt er natuurlijk wel gekeken naar het conflict. De oorlog maakt de oefening echter hoe dan ook nóg betekenisvoller. Samenwerking van militairen en de mogelijkheid om systemen met elkaar te koppelen staan altijd al centraal bij JPOW, maar nu dus nóg meer. Want als het om het 'echie' gaat slaan de NAVO-partners altijd de handen in elkaar. En dat moet beoefend worden.  

Archieffoto van de Nederlands-Duitse Patriot-eenheid in Slowakije. Samenwerking in de praktijk. Foto: Phil Nijhuis.

De dreiging varieert van raketten en vliegtuigen tot drones

Dreigingen

Bij Joint Project Optic Windmill zijn vijandelijke gevechtsvliegtuigen, conventionele, ballistische raketten en niet te vergeten drones de voornaamste dreigingen waartegen het internationale legertje luchtverdedigers het 3 weken lang opneemt. Het palet aan tegenstand is gevarieerd, net als de luchtverdedigingsmiddelen die de betrokken deelnemers op de mat brengen. Met deze mix is het mogelijk een zogenoemde gelaagde verdediging te bouwen, die in hoogte en verte een robuust schild boven een stad, gebied of land vormt.

Op de thuisbasis van het DGLC staan her en der de voertuigen van de deelnemers opgesteld.
Organisator luitenant-kolonel Edwin de Boer. Foto: sergeant-majoor Mike de Graaf

Juiste middel

Dat creëren van zo’n schild gebeurt niet echt. De gehele oefening wordt uitgebeeld met behulp van een omvangrijk computernetwerk. De mogelijkheden hiervan zijn volgens organisator luitenant-kolonel Edwin de Boer eindeloos. Wapen- en sensorsystemen van alle deelnemende land- , luchtmachten en marines koppelen, betekent dat je dreigingen van heel ver ziet aankomen. “Wat we willen, is een vijand zo snel mogelijk ontdekken, identificeren en met het juiste middel onderscheppen. Dat is onze opdracht.”

Bij JPOW gaat het om het aan elkaar koppelen van systemen, ook fysiek met kabels.

Schaarse middelen

Bij het opzetten van een geïntegreerde luchtverdediging hanteren de specialisten procedures die  voorkomen dat voor het bestrijden van een vliegtuig of raket peperdure, schaarse middelen onnodig worden ingezet. Het zou zomaar kunnen dat die bij een volgende aanval harder nodig zijn.

Samenwerken betekent ook doorpraten wanneer het scenario afgerond is.

'We moeten blijven oefenen, experimenteren en ontwikkelen'

Doordat voor verschillende dreigingen verschillende tegenmaatregelen benodigd zijn, is diversiteit aan luchtverdedigingssystemen een must. Het ene systeem kan drones onderscheppen, het andere een vliegtuig of raket. Onderling met elkaar verbonden dekken radar- en wapensystemen dit hele spectrum af. De Boer: “Hiervoor is wel afstemming op het gebied van onder meer hardware, software, procedures, coderingen en rubriceringen nodig. Om kennis en ervaring te onderhouden en uit te breiden, moeten we blijven oefenen, experimenteren en ontwikkelen.”