Win-win voor 101 Waterboordetachement

‘Examen’ zorgt voor veiliger Drenthe

Met hulp van Defensie is Drenthe, met name het kwetsbare Nationaal Park Drentsche Aa, weer een stukje veiliger. 101 Waterboordetachement uit Wezep zorgde bij het landelijk gelegen Schipborg voor een waterput die bij calamiteiten negentig kubieke meter ‘ruw water’ per uur uit de diepte kan halen. Het is direct een van de jaarlijks twaalf verplichte ‘examens’ voor de boormeesters.

Waterputten zijn inmiddels van levensbelang voor de provincie die met de Drentsche Aa, het Dwingelderveld en het Drents-Friese Wold liefst drie Nationale Parken en veel Natura 2000-gebieden kent. Door het veranderende klimaat wordt de natuur in deze provincie steeds vaker geconfronteerd met extreme droogte en dus brandgevaar. Daarom ook de noodzaak van deze waterputten. “Het is de bedoeling dat de blusvoertuigen niet meer dan twee kilometer hoeven te rijden om water bij te tanken. Dat betekent dat je elke vier kilometer zo’n put nodig hebt. Nu zijn er al zo’n 250 in de provincie, daar komt nog een aantal bij”, stelt adviseur natuurbrandbeheersing van de Veiligheidsregio Drenthe, Theo de Jong.

Watervoerende pakketten

Om aan die aantallen te voldoen wordt de gebruikelijke rust nu doorbroken door een constant gezoem, veroorzaakt door de boortoren en de aggregaten. Wie op zoek is naar hunebed D7 stuit op de genisten. Al snel zijn de telefoons paraat om foto’s te maken. Het trekt flink wat bekijks.

De locatie voor deze put is zorgvuldig gekozen, op de hoek van een doorgaande weg en smalle afslag. “Op deze plek kunnen de brandweerauto’s keren en snel hun voertuig vullen”,  verklaart (oud-militair) De Jong. Bovendien kan 101 alle containers en materiaal kwijt op de naast gelegen parkeerplaats. ‘Boorstaatjes’, de beschrijving van de bodemgesteldheid, maken het werk voor de militairen gemakkelijker. Ze weten van tevoren waar en op welke diepte de zogenoemde watervoerende pakketten zich bevinden.

Droog

“Je zou zeggen, dat water kan de brandweer dáár toch wel weghalen”, zegt commandant Waterboordetachement adjudant Perry de Leeuw den Bouter. Hij wijst op het weelderig meanderende riviertje de Drentse Aa, vlak achter de boortoren. “Er valt nu dan wel neerslag, maar in de zomer staat het hier tegenwoordig helemaal droog.”

Even verderop steekt ook nog eens een brandkraan uit het veld. Is dat niet dubbelop? “De voertuigen van de brandweer hebben een grote capaciteit, zo’n veertien kuub. Genoeg voor de bestrijding van een woningbrand. Via de waterleiding duurt het te lang duren om de tenders bij een grote bosbrand te vullen. Daarom is in 2016 het contract met het waterleidingbedrijf opgezegd en zijn de waterputten juist zo belangrijk om de brandweerwagens te vullen”, stelt Theo de Jong.

Lijmen

Eén van de eisen die de commandant van het Waterboordetachement dan ook heeft meegekregen: de put moet negentig kubieke meter water per uur leveren. Daarvoor gaat de boor zo’n tachtig meter de grond in. “Dat is op zich niet bijzonder, we kunnen als het nodig is tot driehonderd meter”, zegt boormeester sergeant Maarten Boonen.

De gewenste diepte is de eerste dag al bereikt. “Dan pakken we meteen door met het plaatsen van pvc-buizen (van vijf meter lengte, red.), waarmee het water naar boven wordt gepompt. Die worden aan elkaar gelijmd.” Extra uitdaging in dit seizoen: de lijm ‘plakt’ niet bij een temperatuur beneden de vijf graden Celsius. En je loopt ook de kans dat de, sterk verouderde, boorapparatuur bevriest en er dus storingen optreden. “Hoewel het ’s nachts wel vriest, valt het gelukkig allemaal wel mee”, aldus de sergeant.

Een test van de bron zorgt daarna voor hilariteit bij adjudant De Leeuw den Bouter. “De put levert een onwaarschijnlijke 145 kuub per uur. Dat heb ik nog nooit meegemaakt”, laat hij weten.

Boorbranche

De ‘put van Schipborg’ is niet de eerste en ook niet de laatste die het detachement uit Wezep, onderdeel van 101 Geniebataljon, ‘slaat’. Zo staat komende weken een put bij Amen voor de Boswachterij Grolloo op het programma. Eerder al heeft de eenheid waterputten geboord bij onder meer Bargerveen en Frederiksoord, ook al in Drenthe.

“De brandweer heeft in kaart gebracht waar witte vlekken zijn, plekken waar we niet of moeilijk bij water komen”, weet plaatsvervangend Regionaal Militair Operationeel Adviseur majoor (reservist) Arjan Borgstein. Defensie steekt dus de helpende hand toe. “We steunen zo provincie, gemeente en brandweer. Bovendien moet het Waterboordetachement, een erkend boorbedrijf, zich elk jaar weer certificeren, door jaarlijks minimaal twaalf boringen te doen. Of dit kwaad bloed zet bij civiele bedrijven? Dat is zeker niet het geval. Er zijn duidelijke afspraken over gemaakt en collega’s komen graag bij ons kijken.”