Joint Viking in vogelvlucht

‘Laten zien wat we kunnen’

Terwijl we in Nederland reikhalzend uitkijken naar de lente, trotseerden duizenden militairen afgelopen weken in het noorden van Noorwegen letterlijk weer en wind. Onder arctische omstandigheden oefenden maritieme collega’s uit verschillende landen het opereren bij extreme omstandigheden. Joint Viking leverde spectaculaire beelden op!

Scenario

Get the Murinians out of Norway. Dat is het credo tijdens Joint Viking, waarin Noorwegen haar nationale verdedigingsplannen test. Een klassiek scenario, waarbij vijandelijk buurland ‘Murinus’ het Scandinavische land binnenvalt.

Hulp

Duizenden militairen uit onder andere Denemarken, Finland, Nederland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zweden schieten het binnengevallen land te hulp. Het streven tijdens de door Noorwegen geleide oefening? De vijandelijkheden beperken tot een klein gebied op land en voorkomen dat het conflict verder uitbreidt.

Noordelijkste puntje

Namens Nederland reisden marineschepen Zr.Ms. Rotterdam, Zr.Ms. Karel Doorman, Zr.Ms. Schiedam en Zr.Ms. Van Amstel af naar het noordelijkste puntje van Noorwegen. Naast de schepen en mariniers van 1 Marine Combat Group uit Doorn bestond de Nederlandse deelname uit twee Cougar-transporthelikopters, een NH90-maritieme gevechtshelikopter en geneeskundig personeel.

Joint Warrior 

Voorafgaand aan de Noorse oefening Joint Viking namen de schepen deel aan de Engelse oefening  Joint Warrior waarin het activeren van de Joint Expeditionary Force (JEF) centraal stond: een samenwerkingsverband van Denemarken, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Nederland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, IJsland en Zweden. 

JEF

De JEF komt in actie wanneer de deelnemende landen dit noodzakelijk achten. In tegenstelling tot de NAVO is hiervoor geen consensus nodig en zijn de landen niet verplicht om mee te doen aan een inzet. De taakgroep staat onder leiding van de Nederlandse commandeur Jeanette Morang. De commandant bevindt zich met haar staf op Zr.Ms. Rotterdam en stuurt twaalf van de veertig deelnemende schepen aan, inclusief ingescheepte helikopters en landingseenheden.

Hoogste geweldsspectrum

Net als Joint Warrior is ook de Noors-geleide Joint Viking een oefening binnen het hoogste deel van het geweldsspectrum, waarin de focus ligt op de verdediging van het Noorse grondgebied. De deelnemende landen zijn in alle gelederen vervlochten. De Nederlandse mariniers gaan aan land met Britse collega’s en treffen daar Noorse infanteristen die de vijand vanaf het zuiden naar het noorden terugdringen. Voor medische evacuaties, transport van mariniers en verkenningsvluchten worden de twee Cougars van 300 Squadron van de luchtmacht ingezet.

Noorwegen

“Alleen door samen te oefenen kun je de kennis en ervaring die dit vraagt opbouwen en behouden. Daarom oefenen we ook veel en niet alleen in onze eigen wateren, maar overal ter wereld. Noorwegen biedt ons hier de mogelijkheid om onze eenheden onder extreem uitdagende omstandigheden te trainen”, verduidelijkt commandeur Morang.

Het weer

Want inderdaad: niets zo veranderlijk als het weer. Optreden onder arctische omstandigheden brengt de nodige uitdagingen met zich mee. Zo waren de schepen in aanloop naar Joint Viking genoodzaakt te schuilen in een fjord voor een storm, waarbij golfhoogtes van tien meter bereikt werden.

Meteorologie en Oceanografie 

Luitenant-ter-zee 2 Floris Laagland zat er als expert op het gebied van Meteorologie en Oceanografie middenin. “Voor Nederlandse begrippen is het misschien wel extreem, maar voor deze regionen zijn het gangbare weersomstandigheden.”

Voorbereid

Door de inval van Oekraïne is eens temeer helder waarom men voorbereid moet zijn. NAVO-partner Noorwegen grenst aan Rusland; daarbij is de noordelijke vaarroute de weg van Rusland naar de Atlantische Oceaan en Europa. Bovendien is het gebied rijk aan diverse grondstoffen. Het strategisch belang is groot.

Geruststelling

De grote amfibische training is dus, behalve een goede kans om op elkaar ingespeeld te raken, zeker ook een vorm van afschrikking. “We laten hiermee zien wat we kunnen en dat we verenigd zijn”, benadrukt Morang. “Aan de andere kant is de oefening ook een stukje geruststelling richting de Noren. Zij zijn zich er terdege van bewust dat zij op een strategische locatie op de Noordflank zitten. Door samen te trainen laten we zien dat we zij aan zij met hen staan.”