Oekraïense vrouwelijke militairen zonder gevechtskleding

‘Doneer je oude tenuen en toebehoren’

Vrouwelijke Nederlandse militairen worden met klem verzocht hun oude gevechtskleding en schoenen zo spoedig mogelijk te doneren aan Oekraïne. Zo’n tienduizend vrouwen in en nabij het front hebben daar geen passend tenue. Dit brengt ze bij gevechtshandelingen in gevaarlijke situaties.

Stel je komt in een vuurgevecht terecht, moet rennen voor je leven en struikelt doordat je broek te groot is en afzakt. Dan wel zo wijd is dat je überhaupt niet kunt manoeuvreren. Of je ligt in een schuttersputje, maar kunt het wapen niet richten omdat de mouwen van de trui zo groot en ver opgestroopt zijn dat je niet bij de trekker kunt. Het is volgens de Ukrainian Women Veteran Movement, ook wel Veteranka, de dagelijkse realiteit van vrouwen aan het Oekraïense front.

Machinegeweer operator

“Er is tekort aan alles, omdat vrijwel alle spullen die we binnenkrijgen voor mannen zijn. Het past gewoon niet. We worden overspoeld met hulpverzoeken voor met name kleding, schoenen, handschoenen en helmen”, benadrukt vicevoorzitter Kateryna. Zij doet het woord omdat voorzitster Andriana, tevens bedienaar machinegeweer, tijdens gevechten in de Oekraïense stad Cherson ernstig gewond raakte aan haar wervelkolom en arm. “Ze kan inmiddels weer een beetje lopen, maar de revalidatie is moeilijk en duurt lang. Desondanks kan ze niet wachten om weer naar het front te gaan.”

Het netwerk Veteranka, dat actief dienende vrouwen en veteranen bijeenbrengt, zet zich sinds 2014 in voor vrouwelijke Oekraïense strijdkrachten. “We hebben nu écht behoefte aan kleine maten. Alles wat we krijgen, wordt verdeeld onder eenheden aan het front ”

Beangstigend

De reservist, die de afgelopen jaren al diende aan het front, kan ieder moment opnieuw opgeroepen worden voor inzet. Ze omschrijft de situatie aan het front als zwaar en beangstigend. “Er wordt dag en nacht gevochten, onder voortdurende beschietingen. Telkens explosies en aanvallen. Er is geen moment van stilte. Het is surrealistisch, alsof je in een computerspel zit.”

Waar zij en haar collega’s grote moeite mee hebben, is dat mensen zomaar kunnen wegvallen. “Het ene moment maak je met iemand een praatje, een uur later moet je diegene van het slagveld evacueren.” En toch houden de soldaten het moreel hoog. “Iedereen steunt elkaar, blijft grapjes maken. Zwarte humor verzacht in zulke moeilijke omstandigheden.”

Werven

Militairen vechten al maanden aaneengesloten, waarin ze hun familie en vrienden moeten missen. En ondertussen maken zij zich óók grote zorgen om de veiligheid van hun dierbaren. “En ze kunnen niet rouleren of even verlof nemen, omdat de frontlinie zo lang is. We hebben iedereen nodig.” Er wordt constant gezocht naar manieren om mensen te werven en op te leiden, dus ook vrouwelijke strijders. “Dat is goed. Er wordt alleen geen gehoor gegeven aan de vraag om kleinere gevechtstenues en toebehoren, om de eenvoudige reden dat die er niet zijn. We hopen dat landen om ons heen ons hiermee kunnen helpen”, reageert Kateryna.

Roots

“Het klinkt wellicht als iets onbenulligs; een broek is toch een broek. Maar zo simpel is het dus niet, beklemtoont de initiator van de inzamelingsactie vanuit Nederland luitenant-kolonel Elisabeth van der Steenhoven. De landmachtoverste heeft roots in het gebied dat nu Oekraïne is. Haar moeder is geboren nabij Lviv, de familie van haar opa woont er sinds de vijftiende eeuw. “Ik kreeg onder meer via social media de noodkreten binnen en ik wilde iets doen om hun slagkracht te verbeteren." Daarom zocht ze contact met Vrouw & Defensie, dat vrouwen binnen de krijgsmacht verbindt.

Het netwerk, met steun van genderadviseurs, zette een actie op, waarbij vrouwelijke militairen worden uitgenodigd om overtollige woodland uniformen, schoenen en handschoenen te doneren. In samenwerking met het Kleding- en Persoonsgebonden Uitrusting Bedrijf (KPU) worden momenteel inzamelpunten ingericht. Waar die komen, wordt snel bekendgemaakt. De kleding moet in ieder geval gewassen zijn en kenmerkende etiketten, emblemen en logo’s moeten worden verwijderd. “Iedere vrouwelijke militair heeft wel iets in de kast dat ze niet meer gebruikt. Geef het dan aan Oekraïense collega’s die het zó hard nodig hebben."