Tekst kapitein Jessica Bode
Foto Boeing
Eerste vernieuwde Apache fabriek uitgerold
Ze zijn al 24 jaar in gebruik. Hebben veel van de wereld gezien en verschoten in die tijd bergen raketten. Ook kregen ze alle 28 regelmatig een facelift. Máár de enorme verjongingskuur die de vloot momenteel ondergaat, is van een heel andere orde. De eerste gloednieuwe Apache AH64E (Echo) werd deze week in de Boeingfabriek in het Amerikaanse Mesa (Arizona) aan Defensie overgedragen.
Laat duidelijk zijn dat de Nederlandse Apache Echo niet nieuw is. Het gaat om een tot op het bot vernieuwde gevechtshelikopter. De oude beestjes worden volledig ontmanteld om vervolgens omgetoverd weer terug te komen. “Hergebruikte onderdelen zijn gecontroleerd, getest en soms upgraded. Uiteraard worden ook nieuwe componenten en systemen toegevoegd en wordt alles op een nieuw airframe weer opgebouwd”, verduidelijkt projectleider bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO) luitenant-kolonel John de Groot.
Moderniserings- programma duurt tot 2025
Modernere rotorbladen, dito radio- en navigatiesystemen, veel betere sensoren, radarsystemen, kersverse computers en een hoger motorvermogen zijn slechts een kleine greep uit het moderniseringsprogramma, dat nog tot 2025 duurt.
Pods
Zien we straks verschillen? De kenner zal ze direct opvallen. Maar verwacht aan de buitenkant geen spectaculaire veranderingen. "Behalve de radar op de rotor dan”, verklapt De Groot. “Alle heli’s krijgen dezelfde basisconfiguratie. Extra systemen kunnen geïnstalleerd worden, afhankelijk van de missie. Zoals bijvoorbeeld die radar, waardoor vliegers niet louter afhankelijk zijn van visuele waarneming. Dat ziet er wel echt anders uit.”
Opvallend zijn ook de voor Nederland unieke zelfbeschermingspods, die bij de Delta-versie aan de zijkant van de vleugels hangen. Deze worden nu geïntegreerd in de kist. Verder zijn de rotorbladen iets langer en zien de antennes er anders uit.
Kleur
Met al die moderne techniek ook in de cockpit zal de bemanning ongetwijfeld een vreugdedansje willen doen. In de oude variant is informatie op de schermen enkel in groentinten zichtbaar. Nu in high-resolution en in kleur. De vlieger kan daardoor sneller, op een veel scherper beeld op grotere afstand doelen onderkennen en die met anderen delen.
Vliegers kunnen nu realtime data uitwisselen
Doelacquisitie
Minder zichtbaar, maar minstens zo belangrijk is de aangepaste doelacquisitie. Oftewel de manier waarop de vlieger doelen aanstraalt. Verder is de kist veel wendbaarder en heeft hij meer datalinks aan boord, waaronder Link-16. De NAVO-aanduiding voor een draadloze verbinding waarmee eenheden gegevens in een missiegebied uitwisselen. De Groot: “Vliegers kunnen straks nog beter realtime videobeelden versturen aan bijvoorbeeld een F-35, grondtroepen of een MQ-9 drone die in hetzelfde gebied rondvliegen. Anno 2022 klinkt dit weinig vernieuwend, maar die data-uitwisseling met andere eenheden kunnen we met de Delta-versie absoluut niet."
Hoeveel & wanneer?
In 2018 werd een overeenkomst met de Amerikaanse overheid getekend voor vernieuwing van de gevechtshelikopters. Eind 2020 gingen de eerste Delta’s naar de VS. Nu twee jaar later staat het eerste vernieuwde exemplaar klaar om over enkele weken naar Fort Hood te worden gevlogen. Daar wordt nog bewapening aangebracht en dan kan-ie worden gebruikt voor opleiding en training. Heli nummer twee gaat gelijk mee, op de voet gevolgd door de volgende vier. In de States worden in totaal acht ' Echo's' gestationeerd.
De overige twintig gaan direct vanuit de Amerikaanse fabriek naar Nederland. Per twee worden ze weer thuis gebracht door C-17 transportvliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht. Oktober volgend jaar worden de eerste twee verwacht op Vliegbasis Woensdrecht om daar in een paar weken gereed te worden gemaakt voor overdracht aan het Defensie Helikopter Commando. De vernieuwde vloot wil de Defensie in ieder geval inzetten tot 2050.
Nieuw?
Rijst de vraag waarom er niet gewoon gloednieuwe Apaches worden aangeschaft, nu er zoveel aan de toestellen is versleuteld. "Dit is duurzamer én uiteindelijk goedkoper’, benadrukt de projectleider. “Bovendien wordt de Delta-variant over enkele jaren niet meer ondersteund door de Amerikaanse overheid. Wat op den duur betekent dat-ie niet meer kan worden geüpdatet. Om die reden is het ook voor andere landen niet interessant om ‘m over te nemen. Dat zou kapitaalvernietiging zijn.”
Nadelig
Een nadeel aan het vernieuwingstraject is wel weer dat de luchtmacht deze belangrijke helikopter gemiddeld anderhalf jaar kwijt is. “We moeten écht wachten tot de nieuwe exemplaren er zijn. Dat heeft effect op de slagkracht.”
‘Ik vind dit écht een indrukwekkende machine’
Waard
En toch was het ’t wachten waard. Volgens de projectleider beschikt de Nederlandse krijgsmacht straks over de meest moderne Apaches die er op dit moment bestaan. Het gaat om nagenoeg dezelfde configuratie als die van de Amerikanen, alleen staat er bij ons Koninklijke Luchtmacht op en zijn de tailnumbers Q-31 tot en met Q-58.
Projectleider De Groot is meer dan tevreden: “We kunnen in deze onzekere tijd niet meer zonder deze slagkracht. En eerlijk is eerlijk, ik vind het écht een indrukwekkende machine."
