Tekst Jack Oosthoek
Foto sergeant Cinthia Nijssen
‘Dit is een goede les’
“Jaáááááá, kom maar hierrrrrrr…!" Balancerend op de rand van een grote waterbak daagt een pakwerker een zwemmende bewakingshond uit om hem aan te vallen. Nadat het kletsnatte dier zich uit de container heeft geworsteld, vliegt hij op de man af en vouwt zijn kaken om een van zijn (beschermde) armen. Na twee jaar coronastilte draait de loodzware Hondenbiatlon op Vliegbasis Woensdrecht op volle toeren. De atmosfeer is zwanger van het geblaf.
Van heinde en ver zijn ze gekomen, militairen en politiemensen met hun aangelijnde en (gecertificeerde) speur- of bewakingshonden. Ook uit het buitenland. Op een elf kilometer lang parcours met 26 zware en minder zware hindernissen mogen de koppels tonen wat ze waard zijn. Ren je rot, haal met je hond het onderste uit de kan.
Bewakingstaken
“In het dagelijks leven voeren de deelnemers met hun diensthond bewakingstaken uit. In de Hondenbiatlon maken ze zichzelf scherper en verbeteren ze de band met de viervoeter. Daarbij lopen ze tegen voor hen onbekende hindernissen aan. Het is een goede les voor geleider en dier”, vertelt ‘mister Hondenbiatlon’ adjudant Jan Willem Jonk, al twintig jaar organisator.
Strenge regels
Dat blijkt wel bij de waterbak. De duo’s opereren op het scherpst van de snede. “De pakwerker is als het ware een ‘lopende beloning’ voor de hond”, legt instructeur sergeant Jeffrey Doomen van de Hondenschool van Vliegbasis Woensdrecht uit. “Zodra de hond hem ziet, wil-ie er wat mee. Het liefst bijten, want dat is zijn rol. Als de nood aan de man is, bijvoorbeeld een indringer op de basis, dan moet hij ook bijten. Wat overigens aan strenge regels is gebonden.”
‘Bewakings- en speurhonden zijn als topsporters’
De hondengeleider bepaalt wanneer dat wel en niet mag. Doomen vervolgt: “Bewakings- en speurhonden zijn als topsporters. Wil je dat ze hun werk goed doen, train ze dan en breng ze in conditie. Een hond uit zijn hok halen waarna hij doet wat je zegt: zo werkt het niet. Overigens is niet elke hond geschikt voor deze taken. Hij mag bijvoorbeeld geen gedragsproblemen hebben.”
Eigen karakter
Een goede geleider kent zijn hond door en door, vult Jonk aan. “Een hond is net een mens. Als je op hem afloopt wordt hij doorgaans enthousiast of terughoudend. Een goede geleider speelt in op de gedragingen van het dier. De Hondenbiatlon is ultiem teamwork tussen mens en dier.”
Droge greppel
Doomen reageert: “Als de geleider rustig is en de hond hyper, kan dat een goede combinatie zijn. Mogelijk maakt de geleider de hond kalmer, al weet je dat nooit zeker. Elke hond heeft een eigen karakter. Hij heeft leiding nodig en verwacht dat hij die krijgt. Anders werkt-ie niet voor je.”
‘Een hond heeft leiding nodig en verwacht dat hij die krijgt’
Dat wordt verderop bewezen, waar een koppel zich door een (droge) greppel worstelt, dat is afgedekt met een camouflagenet. “Kom op! Nee, nu naar rechts. Goed zo, jongen.” De hond volgt de instructies van zijn baas even braaf als nauwkeurig. Zwetend en hijgend koersen ze in looppas naar de volgende hindernis.
Nog een rondje?
Zojuist gefinisht met herder Sam noemt Mike Groen van de Defensie Bewakings- en Beveiligingsorganisatie (DBBO) het evenement geslaagd. “Sam is nieuw, ik denk dat ik mijn band met hem vandaag heb versterkt. Dat merk ik gewoon. Behandel je je hond goed, dan krijg je er wat voor terug. Zoals trouw. Na de finish keek Sam me aan: ‘nog een rondje…?’”
‘Behandel je je hond goed, dan krijgt hij er wat voor terug’
Hittestuwing en hartfalen
Politieman Alex Versteeg van de Hondenbrigade Rotterdam heeft een lastige Hondenbiatlon achter de rug. “Raco is nieuw, conditioneel nog niet goed en heeft last van de warmte”, legt hij uit. “Een hond die het té warm krijgt kan hittestuwing krijgen en hartfalen. Een hond zweet niet makkelijk en koelt alleen af via zijn bek en door met zijn pootjes in het water te gaan staan. Maar volgend jaar weer. De Hondenbiatlon is een gezellige boel.”
Adieu Twan Hulsen
Medeorganisator van de Hondenbiatlon sergeant-majoor Twan Hulsen van de Hondensectie op Vliegbasis Gilze-Rijen deed voor het laatst mee. Na 42 jaar zegt hij de luchtmacht in maart 2023 vaarwel waardoor hij er de volgende editie van de biatlon niet meer bij is. Als dienstplichtige in 1981 begonnen, was hij met tussenpozen hondengeleider en soms pakwerker. “Honden zijn mijn passie en mijn leven. Vrouwen zijn vaak chagrijnig, honden kwispelen bijna altijd”, grapt Hulsen die nooit een biatlon miste. Zijn boodschap aan de blijvers: “Hopelijk wil iemand de kar trekken die ik als medeorganisator van de Hondenbiatlon en van de luchtmacht kampioenschappen altijd trok.”