Tekst Martin Zijlstra
Foto Amerikaanse, Canadese en Maleise strijdkrachten

Bijzondere opdracht bij ’s werelds grootste marineoefening

‘Breng het schip tot zinken’, dat was een van de opdrachten bij ’s werelds grootste internationale marineoefening RIMPAC 2022. Verschillende landen gingen in Hawaï aan de slag met deze opdracht om het vroegere Amerikaanse fregat Rodney M. Davis tot zinken te brengen. Het schip verdween na een spervuur van Australische, Canadese, Maleise én natuurlijk Amerikaanse schepen, vliegtuigen en helikopters in de golven.

Niet voor niets dat deze opdracht ‘Sinkex’ wordt genoemd, ofwel ‘Sink Exercise’. De deelnemers vuurden vrijwel alle denkbare 'bommen en granaten' af op het weerloze doel. Denk aan Harpoon en Exocet antischipraketten, laser geleide bommen, Hellfire-raketten en boordkanonnen. Er was geen pardon voor het uitgediende oorlogsschip zodat het uiteindelijk in de diepte verdween op een plek waar de zee ruim 4,5 kilometer diep is.

‘Zo’n oud schip kun je niet zomaar kelderen’

Cadeau

In 2018 zag de toekomst van Rodney M. Davis er nog heel anders uit. Toen overwoog de Amerikaanse regering het schip cadeau te doen aan Oekraïne. Dat ging niet door waardoor het vroegere oorlogsschip, dat na een loopbaan van 28 jaar in 2015 buiten dienst werd gesteld, uiteindelijk dit zeemansgraf kreeg bij Hawaï.

De Sinkex betekende een primeur voor de MQ-9 Reaper van de U.S. Air Force die 'meeschoot’ bij de aanval op de Rodney M. Davis (links). Rechts: een MR-60R van de Amerikaanse marine bewapend met Hellfire raketten start vanaf het vliegkampschip USS Abraham Lincoln.

28 keer

De grote, internationale oefening RIMPAC 2022 duurt nog tot 4 augustus. De 26 landen nemen in totaal 38 schepen, vier onderzeeboten, meer dan honderdzeventig vliegtuigen, dertig onbemande systemen en 25.000 militairen mee. RIMPAC wordt sinds 1971 voor de 28e keer georganiseerd.

Extra bijzonder

Marines van over de hele wereld oefenen wel vaker met aanvallen van doelen op, onder of boven water, maar het aantal keren dat daarbij wordt gevuurd op een écht doel is beperkt. Dat maakt Sinkex voor al de deelnemers extra realistisch.

De aanval op het vroegere fregat was zeker een leerzame ervaring voor Maleisië. Niet alleen de gelegenheid om samen met andere marines te oefenen, maar vooral omdat het land niet eerder vanaf een schip een raket afvuurde buiten de eigen territoriale wateren. Het vond immers negentig kilometer uit de kust van Hauai plaats, bij het Amerikaanse eiland Hawaï.

Het Canadese fregat Winnipeg vuurt een Harpoon antischipsraket af. Rechts: Voor de Maleise marine bood de Sinkex de gelegenheid een Franse Exocet-raket af te schieten.

Aandacht voor het milieu

Hoewel het fregat Rodney M. Davis pijlsnel zonk, wil het niet zeggen dat je zo’n oud schip zomaar kunt ‘kelderen’. Er gelden voor deze oefening strenge regels. Het ‘doelschip’ moet zorgvuldig zijn ontdaan van gevaarlijke stoffen zoals polychloorbifenylen (PCB's), transformatoren, condensatoren, afval, kwik- of fluorkoolstofhoudende materialen en aardolieresten. Ook mag er logischerwijs niets meer aan boord zijn dat kan blijven drijven of de zee vervuilt.

‘Het biedt ons bovendien de mogelijkheid wapens te testen’

Verder is de Amerikaanse marine verplicht om voor zo'n schietoefening wateren te kiezen die tenminste twee kilometer diep zijn. En die locatie moet ook nog eens negentig kilometer uit de kust liggen. Tot slot moet ook nog voor het tot zinken brengen worden uitgesloten dat er mensen of zeedieren in de directe nabijheid zijn.

Wapens testen

Volgens de Canadese commandeur Christopher Robinson, plaatsvervangend commandant van de Combined Task Force die voor de oefening RIMPAC in het leven is geroepen, was het offer dat de Rodney M. Davis bracht niet voor niets. “Schietoefeningen als deze laten zien hoe goed de deelnemende landen op elkaar zijn ingespeeld. Er is niets dat zoveel trainingswaarde heeft. Het biedt ons bovendien de mogelijkheid om wapens te testen, onze vaardigheden te vergroten en behouden en samen te werken met andere naties.”

Ook ex-USS Denver aangevallen

Tijdens RIMPAC 2022 werd niet alleen de Rodney M. Davis tot zinken gebracht. Eind vorige week verdween ook het oudste schip van de Amerikaanse marine naar de diepte. De vroegere USS Denver, een amfibisch transportschip uit 1968 werd tot zinken gebracht door eenheden van de Amerikaanse en Japanse strijdkrachten. Het schip, qua lengte vergelijkbaar met Zr.Ms. Rotterdam en Zr.Ms. Johan de Witt, was de enige nog overgebleven Amerikaanse oorlogsbodem die in actie kwam tijdens de Vietnamoorlog. Het werd beschoten met vanaf land afgevuurde Type 12 raketten van de Japanse landmacht, en HIMARS geleide wapens van de U.S. Army (de raket die momenteel in Oekraïne furore maakt), uit de lucht onder vuur genomen door F/A-18 Hornets en SuperHornet straaljagers en Apache en Cobra helikopters, terwijl de destroyer USS Chaffee de gedoemde Denver beschoot met zijn boordkanon.