Tekst kapitein Bianca Brasser
Foto sergeant Cinthia Nijssen en Herman Zonderland

Reservist bij Defensie

Een gevechtspak en een ambtsketen; Robert van Rijn (44) heeft beide in zijn kast liggen. Hij is plaatsvervangend burgemeester en wethouder van de gemeente Aalsmeer én reservist. Oftewel: naast zijn drukke kantoorbaan is hij ook parttime militair.

Een duobaan, hoe werkt dat? Zeven vragen aan Robert. 

Wat houdt je werk voor Defensie in?

“Ik ben Regionaal Militair Operationeel Adviseur (RMOA). Bij een crisis in ons land word ik ingezet als militair adviseur voor civiele partijen. Stel er is een watersnood, zoals recent in Limburg, dan denk ik mee wat Defensie kan betekenen voor bijvoorbeeld een burgemeester of andere partijen zoals de brandweer. Defensie kan meedenken en mensen en materiaal leveren om bij een crisis te ondersteunen. We zeggen ook wel: we hebben hersens, handen en hulpmiddelen. Ik treed op als tussenpersoon. Ik zit met de civiele partijen rond de tafel, vraag welk effect ze willen bereiken en geef aan wat Defensie kan bieden.”

Robert rondde eind vorig jaar de Initiële opleiding voor Reserve Officieren (IRO) af. Die opleiding duurt een week en wordt gegeven op de Koninklijke Militaire Academie (KMA). Hiervoor deed hij twee weken de Algemene Militaire Opleiding (AMO). Verder volgde hij verschillende cursussen specifiek voor zijn functie als militair adviseur.

En wat doe je voor de gemeente Aalsmeer?

“Als locoburgemeester vervang ik de burgemeester als hij afwezig is. Zoals aan het begin van de coronaperiode, toen heb ik twee maanden als burgemeester gewerkt. Verder ben ik wethouder en houd ik me bezig met verkeers- en woonvraagstukken. Ik omschrijf het altijd zo: samen met nog twee wethouders en de burgemeester runnen wij een miljoenenbedrijf; de gemeente Aalsmeer. De weg moet er netjes uitzien, bruggen moeten in orde zijn, er moeten voldoende huizen zijn, er moet een goed beleid voor ondernemers zijn, noem maar op. Alles voor een fijn leefklimaat voor inwoners en ondernemers.”

Het werk van een reservist

Duizenden militairen zijn op flexibele basis in dienst bij Defensie. Dit zijn reservisten. Naast hun hoofdbaan of studie zetten zij zich in voor Nederland. Een soort parttime militairen die Defensie oproept als dat nodig is. Wie reservist wil worden, hoeft geen militaire ervaring te hebben. Daarvoor krijgen reservisten een speciale opleiding. Geïnteresseerd? Kijk op: www.defensie.nl/onderwerpen/reservisten/reservist-worden

Is zo’n drukke baan te combineren met een parttime baan als militair?

“Voor Defensie ben ik vooral bezig met crisisoefeningen en het afgelopen jaar volgde ik veel opleidingen, omdat ik net ben begonnen als militair adviseur. Dat komt allemaal naast mijn hoofdbaan als wethouder. Dus in het weekend, de avonduren of op vrije dagen werk ik voor Defensie. Als er meerdaagse oefeningen of opleidingen voor Defensie zijn, dan is het een kwestie van goed plannen en belangrijke taken voor de gemeente overdragen. De Algemeen Militaire Opleiding (AMO) voor reservisten duurt twee weken. Daar nam ik vakantie voor op. Dat is niet erg, want het voelde ook als vakantie. Twee weken lang mooie dingen doen in het bos, leren schieten, goed samenwerken. Zo was ik er toch even uit in deze coronaperiode.”

De maatschappij dienen was voor Robert acht jaar geleden de drijfveer om de politiek in te gaan. Naast wethouder en locoburgemeester is hij sinds vorig jaar reservist. Hij werkt als militair adviseur in crisissituaties.

Waarom wilde je reservist worden?

“Ik ben half Pools, veel van mijn Poolse familieleden hebben gediend als militair. Van hen heb ik meegekregen dat vrijheid niet vanzelfsprekendheid is. Ik heb altijd gedacht dat ik militair zou worden, maar het leven liep anders. Ik ging studeren, dat kon ik toen goed combineren met tennissen, wat ik veel en graag deed. Ik rolde de politiek in en had mijn handen vol. Vorig jaar kwam voor mij het moment om nu echt bij Defensie te gaan. Ik bezocht oriëntatiedagen en besloot dat de functie van militair adviseur mij goed zou passen. Zo kan ik écht iets bijdragen als het erop aankomt: in een crisissituatie. En mijn ervaring in het civiele domein komt daarbij goed van pas. Ik denk dat ik daarmee een meerwaarde ben voor Defensie.”

Wat heeft Defensie aan jouw ervaring als locoburgemeester en wethouder?

“Ik ken het wel en wee van het politiek-bestuurlijke krachtenveld in gemeenteland. En hoe je mensen het beste kunt benaderen, dat helpt als militair adviseur. Daarnaast weet ik hoe een burgemeester werkt en denkt, ik ben daarom laatst als acteur in een oefening ingezet. Ik mocht de burgemeester spelen. In het oefenscenario had een gebied te maken met hoogwater. Het eerste deel van de oefening was ik de militair adviseur. Ik was de ‘tolk’ tussen de burgemeester en de pelotonscommandant van de eenheid die werd ingezet. Wat had de burgemeester nodig en wat kon de eenheid doen? Toen mijn training erop zat, speelde ik de burgemeester om zo andere Defensie-collega’s goed te trainen.”

Tijdens de IRO had Robert de leiding tijdens een opdracht op de hindernisbaan waarbij hij met zijn team en alle middelen een parcours moest afleggen. “Op een hindernisbaan moet je ergens overeen, je stuit op beperkingen, hoe los je die op? Eigenlijk gaat dat niet heel anders dan hoe ik beleidsvraagstukken benader. Alleen ben je op een hindernisbaan fysiek bezig in plaats van dat je achter je bureau zit. Heel tof om te doen.”

En heb je iets aan je werk voor Defensie in je baan voor de gemeente?

“Ik heb nu een veel beter beeld van wat Defensie kan bieden in een crisis. Welke middelen er allemaal zijn om civiele partners te ondersteunen en welke inzet van mensen mogelijk is. En verder zijn de opleidingen die Defensie aanbiedt heel bruikbaar. Echt een tof aanbod. Denk bijvoorbeeld aan gesprekstechnieken of leiderschapstrainingen. Wat mij betreft ben je daarin nooit uitgeleerd.”

Stel, er komt een crisis in Aalsmeer waarbij Defensie wordt ingezet. Welk werk gaat dan voor?

“Voor Defensie werk ik als militair adviseur voor de veiligheidsregio Hollands Midden. De gemeente Aalsmeer valt onder de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. Dat heb ik bewust zo gedaan. Bij een crisis in de regio Hollands Midden zal ik dus aan het werk gaan voor Defensie als militair adviseur. En bij een crisis in Aalsmeer blijf ik aan het werk voor de gemeente. Een crisis kan natuurlijk wel de regio overstijgen. Dan wordt gekeken in welke functie ik het hardst nodig ben. Ik kan maar op één plek tegelijk zijn. Maar stel er is hoogwater in beide regio’s en de burgemeester van Aalsmeer is op vakantie, dan is er geen twijfel over mogelijk en ben ik de burgemeester van Aalsmeer. Die functie zal altijd prioriteit hebben. Dan zal Defensie dus iemand anders inzetten als militair adviseur.”

Een baan als wethouder en locoburgemeester combineren met een baan als reservist, kan volgens Robert zeker. “Ik ben geen type om thuis op de bank te zitten, dan ga ik me vervelen. Met goed plannen kom je ver. En mijn leidinggevende en de burgemeester hebben er veel begrip voor dat ik dit doe, dat helpt enorm.”