'Vorm van goed werkgeverschap'

Defensie doktert aan beleid voor personeel met autisme

“Wat een autist!” Een onaardige opmerking die je weleens hoort. Maar weet degene die dit zegt wel waar ‘ie het over heeft? Het kan heel kwetsend zijn voor mensen die hiermee kampen. Daarom is Defensie dit jaar gestart met het geven van workshops om werknemers met autisme beter te begeleiden en collega’s bewuster te maken van de aandoening. Dit wordt zo goed ontvangen dat er, zoals het er nu uitziet, vanaf 2022 twee workshops per maand worden georganiseerd.

Wie autisme heeft stuit vaak op onbegrip en wordt in een hokje geplaatst. Dat zou niet moeten, want iedereen met autisme is anders en heeft z’n (eigen)aardigheden, legt José van Echtelt uit, initiatiefnemer van de workshops.

Vier jaar geleden raakte ze voor het eerst in contact met een collega met autisme. “Doordat hij last had van de drukte op de werkvloer zonderde hij zich vaak af. Nooit bleef hij hangen voor een praatje met een collega, terwijl hij dat best wilde. Maar dan liever één op één, omdat hij de prikkels van een groepsgesprek moeilijk aankan. Zijn collega’s echter kregen de indruk dat hij geen behoefte had aan een gesprek en zagen hem als niet-sociaal. Onterecht, niemand koppelde zijn gedrag aan autisme.”

Begrip

Onder de indruk van het verhaal van de collega, organiseert Van Echtelt op zijn werkplek later een workshop. Die levert verrassend veel begrip op. “Collega’s vroegen zich ineens af hoe ze de man konden steunen. Overigens waren er ook mensen bij die de workshop onzin vonden, omdat hij zijn autisme, volgens hen, zou gebruiken om er voordeel uit te halen. Bijvoorbeeld door soms laat op het werk te verschijnen. Maar dat klopt niet.”

Structuur

Volgens Van Echtelt zouden er bij de overheid weleens meer mensen met autisme kunnen werken dan in het bedrijfsleven. “Ook bij Defensie. Dit is een organisatie met structuur en over de context van het werk bestaat over het algemeen weinig verwarring. Mensen met autisme gedijen daar goed bij, omdat zij behoefte hebben aan stabiliteit.”

Autisme-ambassadeur

In de loop der tijd ontmoet Van Echtelt steeds vaker defensiepersoneel met autisme. Niet zelden betreft het talentrijke mensen die, vanwege hun kwaliteiten, in haar ogen voor de organisatie behouden zouden moeten blijven. En zo groeit het aantal workshops gestaag. Met naast Van Echtelt luitenant-kolonel Marc van den Bergh als coach. De landmachter, zelf gediagnostiseerd, is ‘autisme-ambassadeur’ voor Defensie en actief bij de civiele organisatie ‘Vanuit Autisme Bekeken’. Samen geven ze uitleg en tips over de communicatie met collega’s met autisme. ‘Welke behoeftes hebben ze? Ga met hen in gesprek’.  

Wederzijds begrip verbeteren

Zoals het er nu uitziet komen er in 2022 maandelijks gemiddeld twee workshops over autisme. Vanwege de groeiende belangstelling, heeft José drie trainers aangetrokken. De deelnemers, voornamelijk defensiepersoneel zonder autisme, krijgen onder meer het Autisme Belevingscircuit voorgeschoteld, met daarin tien opdrachten. Rode draad: wat betekent het om autisme te hebben? 

Daarnaast wordt vanaf eind dit jaar een game aangeboden die inzicht biedt in het leven van mensen met autisme. Het is ontworpen door programmeurs en een scenarioschrijver van het bedrijf Bit Special; stuk voor stuk mensen met autisme. “De game moet het wederzijds begrip verbeteren. Meer begrip leidt tot een veiligere werkomgeving”, zegt José die tevreden is over de gesprekken met de Hoofddirectie Personeel (HDP). “De tendens is positief. Misschien richten we een ‘autisme ambassade’ op. Er is echter ook terughoudendheid, omdat het een gevoelig onderwerp betreft. Onze samenleving ‘labelt’ namelijk mensen met autisme, wat onterecht is. Het zou mooi zijn als er binnen een paar jaar beleid voor personeel met autisme op de kaart staat.”

Mark, werkzaam als camerabeeldspecialist bij de politie, is gediagnostiseerd met autisme. Zijn beperking wordt echter niet als zodanig gezien, maar juist als een talent. Hierdoor kijkt Mark positief naar zijn toekomst.