Uncle Steve weer thuis

Vermiste Amerikaan na 77 jaar geïdentificeerd

Karol Rychkowski krijgt twee jaar geleden een brief van de Amerikaanse overheid, waarvan de inhoud haar verbaast. Of ze DNA wil afstaan voor de identificatie van een vermiste militair. Natuurlijk weet ze dat haar oom sinds 1944 vermist is, maar toch weigert ze het verzoek. Na een tijdje krijgt Rychkowski spijt en stuurt alsnog een monster op. En dan blijkt dat de gevonden stoffelijke resten met het nummer ‘X3323 Neuville’ toebehoren aan haar oom Stephen C. Mason. 'Uncle' Steve is na 77 jaar terecht.

Soldaat Mason is op 3 november 1944 samen met vier andere soldaten op weg naar de vijandelijke linies bij Beek. Hoewel de eerste steden en dorpen in Nederland sinds september vrij zijn, is de Tweede Wereldoorlog nog in volle gang. De Slag om Arnhem is net geëindigd in een nederlaag voor de geallieerden, de Duitsers vechten fanatiek voor iedere meter. Dat merken de 21-jarige Mason en zijn maten ook. Ze komen onder vuur te liggen en slechts twee van de vijf keren terug naar hun eenheid. Mason is daar niet bij. Volgens één van de overlevenden, staff sergeant Russell O'Neal, wordt hij gedood bij een aanval op een Duitse machinegeweerpositie. Omdat Mason overlijdt in door de Duitsers bezet gebied kan zijn lichaam niet worden geborgen.

Vermist

Ook na de oorlog wordt het lichaam van de Amerikaanse jongeman niet gevonden. Hij wordt als vermist opgegeven. Wel krijgt hij voor zijn heldhaftige aanval op de Duitse stelling postuum de Silver Star, een hoge Amerikaanse dapperheidsonderscheiding. Na de oorlog komt Masons naam te staan op de muur met 1.722 andere vermisten op de Amerikaanse begraafplaats in het Limburgse Margraten.

Voor mijn grootmoeder

Karol Krychkowski hoort als kind veel verhalen van haar moeder en oma over 'oom Steve'. “Hij was de broer van mijn moeder en verliet op negentienjarige leeftijd het huis om in dienst te gaan”, vertelt ze in een interview voor de New Jersey National Guard. Ondanks die verhalen denkt Karol niet direct aan haar oom wanneer de brief van de overheid op de deurmat ploft. “Ik wist wel dat het ministerie van Defensie onderzoek deed naar in Nederland gesneuvelde militairen, maar legde niet de link naar mijn familie.”

De Defense POW/MIA Accounting Agency meldt al in april 2017 dat er stoffelijke resten zijn gevonden. Op basis van historische, antropologische en odontlogische gegevens ontstaat het vermoeden dat het om Mason gaat. Maar omdat Krychkowski aanvankelijk weigert haar DNA af te staan, komt die bevestiging pas jaren later. “Ik realiseerde me dat als ik wél zou meewerken, ik dat voor mijn oma kon doen. Zij had haar zoon immers vaarwel gekust en hem nooit meer teruggezien.”

Overweldigend

Op 9 juli van dit jaar kreeg ze het langverwachte antwoord van haar dna-sample. “Ik kreeg een telefoontje dat ze mijn DNA hadden gematcht met dat van mijn oom, wat overweldigend nieuws was.” Vrij snel daarna werden de stoffelijke resten van Stephen C. Mason overgebracht van een anoniem graf in Engeland naar een Amerikaanse begraafplaats.

Rozet

Op 3 november is Uncle Steve herbegraven met militair eerbetoon op de begraafplaats North Arlington in New Jersey. Karol Krychkowski kreeg kort daarvoor, tijdens een speciale plechtigheid, de aan haar oom toegekende Distinguished Service Medal met Oak Leaf Cluster en de New Jersey POW-MIA medaille uitgereikt. Ze kijkt tevreden terug op het eerbetoon dat haar Uncle Steve alsnog kreeg.

“Het was geen verdrietige, maar een gelukkige bijeenkomst. We hebben hem thuisgebracht! Hij ligt nu begraven bij mijn moeder, vader en grootvader.” In Margraten wordt op de muur met de namen van vermiste militairen achter zijn naam een rozet geplaatst als teken dat soldaat Stephen C. Mason is gevonden en thuisgebracht.