Tekst kapitein Djenna Perreijn
Foto sergeant Aaron Zwaal

Eerste grote groep reservisten op uitzending

'Ik sta hier met zelfvertrouwen dankzij een intensief, gezamenlijk opwerktraject'

Nederland verlengt de militaire bijdrage aan de anti-ISIS-coalitie in Irak met tenminste een jaar. Dat betekent dat ruim honderd Nederlandse militairen Military Airbase Erbil blijven beveiligen. Op dit moment is dat de taak van 42 Brigade Verkenningseskadron (42 BVE). De verkenners werken daarbij samen met reservisten, die voor deze uitzending zijn gepokt en gemazeld in een gezamenlijk opwerktraject. ‘Ik zie geen verschil meer’.

Het is niet eens spitstijd, maar zo’n twintig voertuigen staan voor de hoofdingang van Military Airbase Erbil. Ze willen zo snel mogelijk de doorgaande wegen van het kamp op. Geen reden voor de Nederlandse force protection om minder nauwkeurig te werken. Geen bezoeker komt de basis op zonder geldige toegangspas. Zo kunnen de coalitiecollega’s achter de hekken veilig hun werk doen.

Reservisten Bas en Sabine hebben een tussenjaar genomen van hun studie om op uitzending te kunnen.

Eerste uitzending

In een kort pauzemoment nemen de militairen een flinke teug water. “Dit is mijn eerste uitzending”, vertelt student werktuigbouwkunde soldaat-1 Bas (23). Als reservist is zijn kans op een uitzending niet zo groot als bij beroepsmilitairen. Zijn collega’s zijn ervaren verkenners van 42 BVE, met al meerdere uitzendingen op hun naam. Toch is er geen zichtbaar verschil tussen hen. “Ik sta hier met zelfvertrouwen dankzij een intensief, gezamenlijk opwerktraject. Daarin zijn we een hechte groep geworden.”

‘We zijn een hechte groep geworden’

Het was vooral een stoomcursus in het ‘groene’ landmachtoptreden. Bas: “Onze taak is het bewaken en beveiligen van het kamp. Zoiets soortgelijks doen we in Nederland ook. Mocht het hier escaleren, dan zijn we nu ook voorbereid op het hogere geweldspectrum.”
 

De taak

Met de force protection levert Nederland een kleine, maar belangrijke bijdrage aan de anti-ISIS-coalitie in Irak. Patrouillewagens rijden rond op zoek naar afwijkende zaken en militairen beveiligen posten op de buitenste ring van Military Airbase Erbil. Hier begint de militaire basis. Omdat het centrum van Erbil, het civiele vliegveld en de basis zo dichtbij elkaar liggen zien militairen er extra goed op toe dat er geen ongenode gasten het terrein opkomen.

Dreiging

Het afgelopen jaar ontploften meermaals drones en raketten op de militaire basis. In februari kwamen twee mensen om het leven, acht raakten gewond. VN-gezant Jeanine Hennis-Plasschaert sprak toen van een ‘roekeloze poging om spanning te zaaien en de stabiliteit van Irak in gevaar te brengen.’ In september was het voor ’t laatst raak, slechts een paar dagen na de aankomst van de militairen van 42 BVE.

De twee drones veroorzaakten toen weinig schade, maar de Nederlandse eenheid maakte een korte nacht. Zoals geoefend was iedereen binnen enkele minuten in de bunkers, waar ze bleven tot de omgeving veilig was. Op de basis zijn de afgelopen maanden extra bunkers gebouwd. Verder wordt het terrein gecompartimenteerd door middel van meer metershoge muren van gewapend beton (T-walls). Een flinke laag grind op de grond moet de uitslag van explosies verhinderen. 

Verkenners hebben oog voor detail. Zo gebeurt het dat ze dagelijkse bezoekers snel herkennen. Natuurlijk moeten ook die nog steeds hun pas tonen om de basis op te mogen.

‘Wear your badge’

Terug naar de hoofdingang. Wie z’n toegangsbewijs niet laat zien (‘Wear your badge’) of stampij maakt, wordt verzocht even te wachten. Zoals twee Canadese dames wier toegangspassen zijn verlopen. De Nederlanders bellen collega's in patrouillewagens van de SECFOR: Security Force. Die rijdt 24 uur per dag over de basis en kijkt uit naar afwijkende zaken. Opvolgend pelotonscommandant wachtmeester-1 Marc krijgt de melding en is binnen een paar minuten ter plaatse om de dames dringend te verzoeken een nieuwe pas aan te vragen. 

Collega’s in patrouillewagens van de Security Force ondersteunen bij bijzonderheden collega’s die de sectieposten bewaken en beveiligen.

Solliciteren

Niet eerder integreerden zoveel reservisten, dertig personen, in een eenheid voor een uitzending. Een prestatie waar majoor Daan Moes, commandant van de eenheid in Irak, met trots over vertelt. 

Majoor Daan Moes.

“De reservisten zijn volledig opgenomen in 42 BVE. Het is een diverse club. Van studenten en een ex-beroepsmilitair tot een buschauffeur. Aan het einde van het opwerktraject kon ik het verschil al niet meer zien met onze huidige collega’s. We hebben hen groene 'skills' bijgebracht, zoals omgaan met de radio. Al snel werd duidelijk dat zij ook wat kwamen 'brengen'. Door hun werk als reservist hebben ze veel ervaring in beveiligen en bewaken. Het werd een kruisbestuiving.”

‘Ik vind dit een succesverhaal’

In ieder geval zes reservisten leveren hun zwarte baret na de uitzending liever niet in. Zij hebben laten weten te solliciteren bij de verkenners. Moes: “Sommigen hebben nog een studie af te maken. Met enkelen zijn we het traject al gestart. In het kader van werving vind ik dat een succesverhaal.”

De dreiging

Military Airbase Erbil geldt als het belangrijkste militaire en logistieke centrum van de coalitie. Jarenlang was er vrijwel geen dreiging in deze Koerdische regio. ISIS schuurt wel aan de randen, maar zorgt op het moment niet voor problemen. Popular Mobilization Forces (PMF) vormen nu een dreiging. De pro-Iraanse milities eisen al jaren dat westerse militairen, met name de Amerikanen, vertrekken.