‘Veel nationaliteiten, zelfde mindset’

Denemarken podium voor grootste SOF-oefening ooit

Onrust in ‘Danland’. Van oorlog is (nog) geen sprake, maar één van de buurlanden onderneemt keer op keer ondermijnende activiteiten. Bovendien ondersteunen private milities de opstandelingen in het land. Tijdens oefening Night Hawk trainen Special Operations Forces (SOF) uit veertien landen twee weken lang in Denemarken het ene na het andere realistische scenario. Met 2.500 deelnemers is het de grootste Europese oefening in haar soort ooit.

Het groene, glooiende landschap van Aalborg is omgeven door rust. Tot Night Hawk vorige week van start ging. Geen Deen in het noorden die niet kan hebben gemerkt dat 2.500 militairen uit 14 NAVO-landen hun intrek hadden genomen in hun rustige gebied. En niet zomaar militairen: special forces-eenheden behoren tot de best getrainde van de wereld. “Zij komen hier volledig aan hun trekken”, weet kolonel der mariniers Kees Schellens, plaatsvervangend commandant Composite Special Operations Component Command (C-SOCC).

Nieuwe technieken

Alle deelnemers moeten hun trainingsdoelstellingen halen en daarvoor zijn faciliteiten nodig. Veel faciliteiten. Alleen al de hoeveelheid materieel die alle deelnemende landen meebrengen is indrukwekkend: marineschepen, snelle Rigid Hull Inflatable Boats en zo’n 29 helikopters, straaljagers en transportvliegtuigen. Het ontbreekt aan niets en daar plukken onder meer de Nederlandse SOF-eenheden de vruchten van: het Korps Commandotroepen (KCT) en de Netherlands Maritime Special Operations Forces (NLMARSOF). “Met al deze middelen kunnen we veel meer facetten trainen dan in een Nederlandse oefensetting”, vertelt plaatsvervangend compagniescommandant Bas* van het KCT. (*De achternaam van Bas is weggelaten uit veiligheidsoverwegingen).

Eén van die facetten is het Blue Force Tracking-systeem. “Collega’s die een verdacht persoon spotten, kunnen dankzij dat systeem direct op een tablet aangeven wat zijn of haar exacte locatie is. Dat wordt direct gedeeld. Het communiceert een stuk eenvoudiger dan als een teamleider die coördinaten moet doorgeven, zoals voorheen. Met dit soort nieuwe technieken kunnen we hier uitgebreid experimenten.”

Project-X

Elke 24 uur spelen zich zo’n zes tot tien scenario’s af, soms parallel aan elkaar. Te land, ter zee, in de lucht en veelal aan de kust, maar ook in gebieden die dichtbevolkt zijn. Schellens: “Dat maakt scenario’s heel realistisch. Vooral bij hybride dreigingen, die vaak opdoemen vóór een gewapend conflict begint.” Bij elk scenario speelt informatie en cyber een belangrijke rol. “Onze SOF’ers moeten steeds laptops, telefoons en andere aangetroffen communicatiemiddelen leegtrekken, om informatie voor het volgende scenario in te winnen.”

Op basis van zulke inlichtingen arresteren of bevrijden SOF’ers in Denemarken mensen, schakelen terroristen uit en maken materieel van de vijand onklaar. Bij één van de scenario’s uit de afgelopen dagen, een grote noodevacuatie (gebaseerd op de recente gebeurtenissen in Kabul), werd een groot aantal mensen uit verschillende gebieden tegelijk vervoerd. “Via sociale media plaatsten we een oproep om vrijwilligers te vinden. We hadden nooit gedacht dat zóveel Denen zich zouden melden; het enthousiasme was enorm. Niet iedereen kon uiteindelijk meedoen, anders werd het een soort Project-X-scenario”, grapt Schellens.

Grote winstpunten

De Denen volgen de militaire actie in hun woonplaatsen dus met interesse en de Nederlanders zijn blij met de mogelijkheden die het land biedt. "Zo’n internationale samenwerking heeft grote winstpunten", zegt Bas. "Bij een NAVO-inzet worden onze SOF’s immers ook met die van Denemarken en andere landen ingezet. We zijn met veel nationaliteiten, maar hebben dezelfde mindset. Vaak hebben we aan een half woord genoeg."

Meer zien van oefening Night Hawk? Bekijk de foto’s!