Tekst kapitein Jessica Bode
Foto sergeant Gregori Fréni
Air Medal voor Nederlandse gevechtsvliegers
De prestigieuze Amerikaanse Air Medal is zojuist op Vliegbases Volkel en Leeuwarden toegekend aan een vijftigtal Nederlandse F-16 vliegers, die meerdere gevechtsvluchten hebben gemaakt boven Irak en Oost-Syrië in de strijd tegen ISIS. Nooit eerder werd deze buitenlandse blijk van waardering op zo’n grote schaal uitgereikt in Nederland.
Luitenant-kolonel Vincent Heling, hoofd Operatiën Vliegbasis Volkel, is één van de gedecoreerden en legt uit wat dit precies betekent:
1. Wat is de Air Medal precies?
“De Amerikaanse onderscheiding werd ingesteld op 11 mei 1942 om te worden toegekend aan luchtvarenden zoals vliegers, boordschutters, loadmasters die verdienstelijke prestaties leveren gedurende zogenoemde air combat sorties. De onderscheiding is niet meer voorbehouden aan Amerikaanse militairen. Wereldwijd komen luchtvarenden voor deze onderscheiding in aanmerking. De Air Medal richt zich op gevechtsomstandigheden. Dat is mooi, maar we moeten niet vergeten dat wij ons werk niet kunnen doen zonder ondersteunend en grondpersoneel. Zonder hen gaan de vliegers de lucht niet in.”
2. Waarom krijgen Nederlandse vliegers een Amerikaanse onderscheiding?
“Omdat de Amerikanen ons hiermee willen bedanken voor de uitzonderlijke bijdrage die we hebben geleverd in de strijd tegen ISIS in Irak en Oost-Syrië. Het gaat om vluchten die we onder leiding van de Amerikaans geleide coalitie hebben uitgevoerd tijdens Operation Inherent Resolve. 87 van onze vliegers hebben in totaal 15.000 uren gemaakt, verspreid over drieduizend operationele vluchten (sorties).”
3. Wat hebben Nederlandse vliegers destijds in Irak en Oost-Syrië gedaan?
“Voor de anti-ISIS-coalitie werd Nederland tussen 2014 en 2018 ingezet voor het bombarderen van ISIS-doelen in Irak en Oost-Syrië. Vier weken nadat de regering besloot dat we die kant op moesten waren we al operationeel. Samen met partnerlanden ondersteunden we Koerdische en Iraakse troepen op de grond (close air support) en vielen targets aan zoals commandoposten, voertuigen, hoofdkwartieren en opslaglocaties voor munitie (air interdictie).”
4. Waarom krijgt u de medaille en wat vindt u ervan?
“Ik heb tussen november 2014 en januari 2015 twintig vluchten gemaakt waarbij ik doelen en kopstukken van ISIS heb aangevallen. Met de medaille ben ik uiteraard erg blij. Amerika is onze grootste en meest prominente partner. Als zij zeggen dat wij een waardevolle bijdrage hebben geleverd aan de missie maakt me dat trots. Mooie erkenning voor de inzet die we als vliegers hebben geleverd. Gaaf!”
5. Heeft Nederland het verschil kunnen maken?
“Nederland is een klein land, maar zelfs met de geringe hoeveelheid F-16’s waarmee we dienden hebben we een enorme bijdrage geleverd. We stonden niet voor niets bekend als de partner die ver boven z’n macht kon tillen. Bovendien kreeg Nederland meermaals de algemene leiding (mission commander) over luchtaanvallen. Dat betekent dat we de verantwoordelijkheid kregen om de uit te voeren opdracht te coördineren en te voltooien voor de gehele coalitie. Soms ging het om tientallen vluchten met ruim twintig vliegtuigen van diverse bondgenoten. Een mooie verantwoordelijkheid die aan de Nederlandse vliegers toevertrouwd werd.”
