Tekst kapitein Bianca Brasser
Foto korporaal Gregory Fréni

‘We zijn niet zo verschillend”

“Kom op, springen pik!” Op de Koninklijke Militaire Academie (KMA) in Breda roept een niet-alledaags gezelschap een jongen op de klimtoren toe. Tussen de cadetten in uniform staan deze woensdagmiddag jongens met een afstand tot de arbeidsmarkt. Denk aan verslavingen, agressieproblemen of schulden. Een ander heeft er net een gevangenisstraf opzitten. Het taalgebruik verschilt misschien met dat van de cadetten, maar de aanmoedigingen richting de klimtoren zijn er niet minder om. “We zijn een familie. We helpen elkaar. Een ‘brotherhood’, net als jullie bij Defensie.”

‘Ik moest van de reclassering wel dagbesteding hebben’

Aan het woord is de 27-jarige Hichan. Om zijn linkerbeen een elektronische enkelband. Het laatste deel van zijn driejarige celstraf mag hij 'buiten de bajes' uitzitten, vertelt hij. “Maar ik moest van de reclassering wel dagbesteding hebben.” Een van de opties was meedoen aan een re-integratie-programma van de Harde Leerschool. Een achtweeks programma dat deelnemers klaarstoomt voor werk of een opleiding. Elke dag wordt er gerugbyd (zie kader). Het andere deel van de dag wordt verder gewerkt aan de toekomst. Er komen potentiële werkgevers op bezoek en er zijn tal van workshops waarin zelfreflectie en mentale uitdagingen centraal staan. 

Op de parade voor het kasteel van de Koninklijke Militaire Academie in Breda worden de deelnemers van de Harde Leerschool welkom geheten door de cadetten. Elke deelnemer krijgt een cadet aangewezen als zijn buddy.

Bezoek KMA

Een eendaags bezoek aan de KMA is nieuw in het programma. Cadet korporaal Don Burik volgt hier de Korte Officiersopleiding en is fervent rugbyer. Hij kent een rugbytrainer van de Harde Leerschool en zo is de (rugby)bal gaan rollen. “We bedachten dat het leuk zou zijn om de cadetten tegen een groep deelnemers van de Harde Leerschool te laten spelen”, vertelt hij. “En als ze dan toch hierheen komen, bieden we ze een compleet programma aan.” 

‘Wij willen laten zien wie er achter het uniform zit’

Dus trommelde Burik zijn peloton op om afgelopen woensdag de deelnemers van de Harde Leerschool te laten zien hoe het er in hun wereld op de KMA aan toe gaat. “Het draagvlak voor Defensie is bij sommige deelnemers misschien niet hoog. Ze hebben niks met autoriteit. Wij willen laten zien wie er achter het uniform zit. We zijn leeftijdsgenoten. En wij zijn ook gewoon mensen.” 

De eerste les is exercitie. De cadetten leren hun buddy de militaire termen om in de houding te staan en te marcheren.

Rugbyen naar een baan

Het bezoek aan de KMA werd afgesloten met verschillende wedstrijdjes rugby tussen de deelnemers van de Harde Leerschool en de cadetten. Bij de Harde Leerschool is rugby namelijk de rode draad. “Rugby is een sport vol respect. Er is geen naaierij zoals bij voetbal”, zegt Hendrik Klok, trainer bij de Harde Leerschool. “Het draait om discipline en samenwerken. Fysiek en mentaal ga je soms over het randje. Je incasseert klappen, je valt en staat op. Net als in het echte leven.” Na het doorlopen van de Harde Leerschool heeft ongeveer zestig procent van de deelnemers een baan gevonden. 

Observeren

Het mes snijdt volgens Burik aan twee kanten; de cadetten leren óók van de deelnemers. “We komen zo met andere culturen in aanraking. En tijdens de grensverleggende activiteit, als de deelnemers van de klimtoren springen, observeren we ze. Hoe gaan ze om met spanning? Als toekomstige pelotonscommandanten zullen we straks ook manschappen observeren. Dit is dus een mooi leermoment.”

De grensverleggende activiteit (gva) komt in elke militaire opleiding voor. Dit zijn activiteiten waarbij stress wordt ervaren. De deelnemers van de Harde Leerschool wagen zich een voor een op de klimtoren om hier vervolgens van af te springen.

‘Bah, bah, bah. Vreselijk die commando's’

KCT bivak

Voor de deelnemers van de Harde Leerschool is de wereld van Defensie niet volledig nieuw. Eerder in het programma volgden zij al een bivak van drie dagen bij het Korps Commando Troepen (KCT). “Bah, bah, bah”, blikt Hichan terug. “Vreselijk die commando's, jongen. Maar ik heb tegen bijna alles 'ja' gezegd. Het gaat om discipline. Dat heb ik geleerd van dit hele programma van de Harde Leerschool. Je hebt discipline en zelfreflectie nodig om te slagen in het leven. De bal ligt bij mij. Er zijn mensen die mij, buiten de gevangenis,  kansen bieden. Daar moet ik voor openstaan.”

De cadetten observeren de springende deelnemers. Hoe gaan zij om met stress? Een leermoment voor de cadetten, want zij zullen in hun toekomstige carrière ook collega’s moeten observeren.

‘Als je mijn bro bent, ben je mijn bro’

Werken bij Defensie zit er voor hem waarschijnlijk niet in. “Dat gaat niet meer met mijn strafblad. Maar weet je, het was best iets voor mij geweest. Ik kende alleen de mogelijkheden niet. Kijk, ik ben opgegroeid in een getto. Ik zag drugsdealers en gokkers op straat. Militairen kende ik niet. Wat ik zo mooi vind aan Defensie? Die banden die jullie onderling hebben. Waar ik vandaan kom is dat niet anders. Als je mijn bro bent, ben je mijn bro. Wij zijn niet zo verschillend.” 

De 27-jarige Hichan (links) is vastberaden zijn tweede kans te pakken. De Harde Leerschool heeft hem naar eigen zeggen veel gebracht. “Het maakt niet uit waar je vandaan komt. Je moet zelf willen veranderen, dan lukt het.”

Tweede kans

Voor Hichan zitten de acht weken Harde Leerschool er bijna op. “Ik ga nu eerst werken als bezorger bij Hello Fresh of Picnic. Dat is al in gang gezet via de Harde Leerschool. Daarna wil ik mijn eigen autoverhuurbedrijf of een shizatent. Ik ga voor mijn tweede kans.”

Het is niet voor het eerst dat dit peloton van de eenjarige Korte Officiersopleiding zich inzet voor een goed doel. Eerder brachten ze chocolade naar ziekenhuispersoneel in Breda, lieten ze kerstbomen neerzetten bij het ziekenhuis en organiseerden ze een bivak voor kinderen van de stichting Petje af. “Ons jaar op de KMA zit er bijna op, maar we hopen dat het volgende peloton dit soort acties voortzet. We gaan onze contacten in elk geval delen”, zegt cadet korporaal Randy Ophof.