Tekst kapitein Jessica Bode
Foto sergeant Aaron Zwaal
Kolonel buiten dienst schrijft boek over een leven met slechthorendheid
Doof. Over een paar jaar hoort luchtdoelartillerist kolonel buiten dienst Willem Dekker (63) niets meer. Zijn gehoorbeschadiging houdt direct verband met de schietoefeningen bij Defensie. Toch neemt hij de krijgsmacht niets kwalijk. Wel wil hij duidelijk maken wat voor impact slechthorendheid heeft. Daarom bundelde hij z’n ervaringen in het boek ‘Leven met slechthorendheid’, dat deze week is gepresenteerd.
De kolonel b.d. heeft 73dB gehoorverlies. Bij 90dB spreek je van doofheid
“Na mijn militaire opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie in 1979 moest ik de ‘schietsensatie’ ervaren in Den Helder. Zonder gehoorbescherming moesten we luisteren hoe een kanon klinkt. Ik was toen begin twintig. Wie weet is het daar wel begonnen”, vertelt de gepensioneerd landmachter, met echtgenote José aan z’n zijde. Zij ondersteunt haar man als hij een gesprek niet goed kan volgen.
Nog te verstaan
Dekker heeft inmiddels een gehoorverlies van 73 decibel. Vanaf 35 dB wordt een gehoorapparaat geadviseerd en vanaf 90dB spreekt men over doofheid. Nu kan hij mensen nog verstaan, mits hij z’n gehoorapparaten draagt en de gesprekspartner rustig en duidelijk spreekt en hij het mondbeeld kan zien. Het is ook te danken aan de opleiding liplezen die Dekker en zijn José gedurende drie jaar volgden. Aan gebarentaal beginnen ze niet. “Daar heb je niets aan als je omgeving het niet kan. Bovendien is het heel lastig om dit op latere leeftijd nog te leren.”
Het wordt doodstil
Het gehoor van de oud-militair gaat met circa 2dB per jaar achteruit. “Dus ja, ik weet dat het rond mijn zeventigste doodstil wordt”, verzucht hij. “Die situatie hangt als het zwaard van Damocles boven m’n hoofd, maar het is wat het is.” Het enige dat z’n gehoor nog kan redden is een cochleair implantaat, maar ook dat heeft haken en ogen. “De vraag of ik hieraan moet beginnen, houdt me dagelijks bezig.”
Doof tijdens de dienst; hoe het begon.
Het is begin 2000 als landmachter Dekker merkt dat z’n gehoor niet helemaal goed functioneert. "Ik kwam voor het eerst van mijn leven te laat op een afspraak, omdat ik de wekker niet hoorde.” Toch duurt het nog vier jaar voordat hij z’n gehoor laat testen. “Ik zat in een cursus om mogelijk generaal te kunnen worden, toen het niet meer ging. M’n functioneren ging gebukt onder de gehoorschade. In het Centraal Militair Hospitaal werd duidelijk dat ik niet-lineaire en progressieve slechthorendheid heb, met al bijna 40dB verlies. Er werden gelijk gehoorapparaten besteld.”
Uit keuringsrapporten blijkt dat er een “causaal verband” bestaat tussen Dekker z’n ‘lawaaibeschadiging’ en schietoefeningen die hij bij Defensie deed. In 2013 wordt hij dienstongeschikt verklaard voor operationele taken. Dat doet pijn. “Het is niet niks als je te horen krijgt dat je het werk dat je met ziel en zaligheid deed niet meer kan doen. Tot mijn pensioen in 2015 kreeg ik aangepast werk.” Hij zet zich inmiddels al jarenlang in voor de Stichting Hoormij, voorheen de Vereniging voor Slechthorenden.
Niet boos
Doof door de dienst. Toch is de Zoetermeerder niet boos op de organisatie waar hij z’n handicap kreeg. “Ik heb hier veertig jaar met erg veel plezier gewerkt”, zegt hij met tranen in zijn ogen. “Nee, aan gehoorbescherming of preventie werd toen weinig gedaan, maar het was ook een andere tijd. We hadden simpelweg niet door wat het probleem was.”
De reden voor dit boek? Frustratie!
Wat is de impact
Eén van de redenen voor het boek is frustratie.” Omdat slechthorenden niet altijd duidelijk kunnen maken aan hun omgeving wat de impact van deze ernstige beperking is.” Hij trekt de vergelijking met slechtziendheid: “Je zet een bril op en ziet weer scherp. Maar met een gehoorapparaat wordt het geluid nooit meer zoals voorheen.” Ook begrijpen mensen niet waarom je niet mee wil naar sociale evenementen. Met dit boek wil ik de lezer uitleggen waar ik en lotgenoten tegenaan lopen.”
Defensie + slechthorendheid + 2021 = actie!
Gehoorschade bij de krijgsmacht komt nog steeds veel voor, zo blijkt uit recent onderzoek. Defensie erkent dat er meer aandacht voor preventie moet komen. Daarom worden binnenkort voor het eerst, periodiek gehoortesten in gloednieuwe audiomaattrailers afgenomen bij zowel burgers als militairen. Ook is er een bewustwordingscampagne gelanceerd.
Eerste exemplaar
Het eerste exemplaar van ‘Leven met slechthorendheid’ werd eerder deze week overhandigd aan de commandant van de Defensie Gezondheidszorg Organisatie. Commandeur-arts Remco Blom: “Aan gehoorschade kun je júíst vooraf veel doen. Oorkappen, otoplastieken, informatie, periodieke controles…Het heeft onze prioriteit.”
