Nieuwe medische monitor

Alle krijgsmachtdelen op pad met Tempus ALS

Algemeen Militair Verpleegkundigen (AMV’ers) en artsen van Defensie gaan binnenkort op pad met een nieuwe, innovatieve patiëntenmonitor en defibrillator. De Tempus ALS is een innovatie voor geneeskundig defensiepersoneel, vooral op het gevechtsveld. 

“Eigenlijk is het een hele dikke laptop”, glimlacht sergeant-majoor Pascal Schell van het Kenniscentrum Defensie Gezondheidzorg Opleiding- en Trainingscentrum. Voor hem prijkt een zwarte monitor met daarop overzichtelijk in felle kleuren de lichaamswaarden van een fictieve patiënt. Van hartslag tot zuurstofgehalte in het bloed. Daarnaast ligt een klein zwart kastje, de defibrillator. Die kan bekabeld of via Bluetooth aan de monitor worden gekoppeld. 

Heel hard nodig

Samen vormen de apparaten de Tempus ALS, waarvan de krijgsmacht er ruim 250 heeft gekocht. De landmacht heeft er tweehonderd, de luchtmacht een dertigtal en de marechaussee is goed voor zes stuks. "Ook vanuit de marine wordt nog een groot aantal aanvragen verwacht", verduidelijkt Schell.

Krijgsmachtbreed waren er wel vijf verschillende systemen in gebruik. Die hadden allen hun eigen onderhoud nodig en vereisten een specifieke training. “Sommigen waren sterk verouderd en daarom nodig aan vervanging toe. De Tempus gaat al deze oude apparaten vervangen. We krijgen allemaal hetzelfde systeem om mee te werken.”

Groot eisenpakket, klein formaat

De zoektocht naar een nieuw patiëntmonitoringssysteem begon al in het vorige decennium. Het nieuwe apparaat moest onder meer ECG’s kunnen maken, de bloeddruk en het zuurstofgehalte kunnen meten. “Daarnaast was er de wens voor een modulair systeem met een losse defibrillator. Reanimatie komt in een militaire setting bijna niet voor. Mocht je hem dus niet nodig hebben, kan je de defibrillator gewoon in het voertuig laten.”

Al snel werd het eisenlijstje langer. Zo stelt de luchtmacht hoge luchtwaardigheidseisen en op verzoek van het Korps Commandotroepen en 11 Luchtmobiele Brigade is het apparaat weer zo licht en klein mogelijk. Want elke gram die je mee moet zeulen in je rugtas is er eigenlijk één teveel. Daarnaast moet de monitor in de rugzak passen. “Die weegt zo’n drie kilo. De defibrillator ruim twee. Samen met de aanvullende materialen weegt het hele systeem zeven kilo.” 

Daarbij is niet bezuinigd op de batterij. De Tempus kan op één accu zeker tien uur op volle toeren draaien. Is die leeg, dan kan de batterij met kabels aan het voertuig opgeladen worden.

Nachtkijker

Bovenal is de Tempus een tactisch apparaat. De voorloper van de monitor werd al gebruikt in de burgerluchtvaart, maar is voor het Amerikaanse leger ‘militair gemaakt’. In ‘normale’ modus licht het scherm op en klinken er geluiden, maar met één druk op de knop maakt Schell de Tempus night vision goggle friendly. Alle lampjes doven en het scherm is door de teruggeschroefde helderheid nog amper leesbaar. Tenzij je een nachtkijker op hebt. “Zo kun je als verpleegkundige gewoon verder met de behandeling van je patiënt in een tactisch scenario, waarin je niet onderkend wil worden door de vijand”, verduidelijkt Schell. 

Geen gegevens verloren

Als een militair gewond raakt, wordt diegene zo snel mogelijk behandeld. Misschien eerst door een kameraad in het veld, daarna door de AMV’er en na het transport in een hospitaal. Tijdens elke stap worden de lichaamswaardes van de patiënt en uitgevoerde handelingen doorgegeven aan de volgende zorgverlener in de medische keten. “Informatie die vaak op een papiertje belandt. Maar je kunt je voorstellen dat hier aan het einde van de rit weinig van over is”, vertelt Schell. 

Daar kan de Tempus bij helpen. “Het is plug and play. Direct als je een patiënt aan de monitor hangt, worden alle waarden, handelingen en het verloop opgeslagen. Wil je die informatie doorgeven, kan je deze gegevens simpelweg opslaan op een usb-stick die je in de monitor steekt. Zo kun je het volledige verloop van de patiënt in één bestand zien. Prik je de stick in een andere monitor, dan kan een ander verder gaan waar de vorige zorgverlener gebleven was.” 

Hulp, ook op afstand

De Tempus biedt zelfs een mogelijkheid voor hulp op afstand. “Stel een AMV’er behandelt iemand tijdens een tactische situatie in het veld of mijlenver uit de kust op een schip. Als die verpleegkundige er even niet uitkomt en er is geen arts in de buurt, dan kan diegene toch om raad vragen aan een specialist via de Telemedicine”, legt Schell uit. 

De arts logt in via speciale software en ziet precies wat de AMV’er ook op de monitor ziet. Middels een audioverbinding kunnen de twee zorgverleners overleggen. Je kunt zelfs foto’s maken ter verduidelijking. “Dit is nog wel toekomstmuziek”, geeft Schell aan. “Voor we hiervan gebruik kunnen maken moeten er nog een hoop zaken ingeregeld worden, maar de initiatieven hiervoor zijn opgestart.”

Win-win-win

Alle genezerikken die met de Tempus gaan werken krijgen een speciale opleiding. Deze basis gebruikerstraining duurt een week. “Alleen komt degene die de training geeft uit Groot-Brittannië. Dat proces komt nu na de lockdowns net weer een beetje op gang.” Ondertussen zorgt het train-de-trainerprincipe voor de verspreiding van de kennis. “En er wordt momenteel aan een e-learning gewerkt, waarna iemand enkel nog één dag een hands on-training hoeft te volgen.” 

Achter de schermen wordt nog volop getest. Zo voert de luchtmacht nog een eigen luchtwaardigheidstest uit. Ook wordt gekeken naar ophangsystemen voor het apparaat in voertuigen als de Boxer. 

In juni is de grote vuurdoop tijdens een internationale oefening met 22 NAVO-landen. Schell: “Onder meer de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Italië en Denemarken werken al met dit systeem. De oefening biedt ons de kans te kijken naar de interoperabiliteit. We hopen dat we er zo snel mogelijk mee aan de gang kunnen.”