‘Razor’ leidt F-35 vliegers op

“Het zit waanzinnig goed in elkaar”

“Vliegen met een F-35 is niet moeilijker dan met een F-16, wel anders.” Als iemand het kan weten is het luitenant-kolonel vlieger Gert, bijnaam Razor. In 2019 doorliep hij als 1 van de eerste Nederlanders de opleiding op Luke Air Force Base. Door zijn huidige functie als vlieginstructeur en commandant van de Nederlandse eenheid op Luke weet hij als geen ander hoe de opleiding in elkaar steekt. 

Een groot maar druk luchtruim, meestal goed weer en uitstekende huisvesting. Het zijn redenen waarom het vroegere F-16-trainingsdomein Luke Air Force Base in Arizona tot opleidingsbasis voor de F-35 is gebombardeerd. 

Door de wol geverfde vliegers die al jarenlang met de voorganger hebben gevlogen wacht een training van bijna 5 maanden. Door de coronacrisis mogelijk nog iets langer. Nieuwelingen die het militair vliegbrevet pas kort op zak hebben, moeten 9 maanden aan de bak. Maar zij kunnen momenteel nog niet aan de F-35-opleiding beginnen. 

Slecht zichtbaar

Volgens Razor klaart een ervaren vlieger de klus tamelijk moeiteloos. “Het is voor hem niet super pittig, maar hij moet zijn hersens er wel bij houden. Het is allemaal veel, het duurt lang, je moet veel zelf studeren. Soms maak je dagen van 12 uur. Tot nu toe is niemand afgevallen. 

De basisopleiding op Woensdrecht voor nieuwe KLu-vliegers en de vervolgtraining op Sheppard Air Force Base goed doorstaan? Dan is de kans groot dat je ook de F-35-opleiding haalt. “Zelf vond ik die uitdagend. Vliegen in een nieuwe generatie gevechtsvliegtuig werkt anders dan met een F-16. Met de sensoren van de F-35 bijvoorbeeld kun je een paar 100 kilometer om je heen kijken. Fantastisch…In een F-16 is je situational awareness minder. Door specifieke coatings op de huid en de dito vormen van het toestel is de F-35 stealth, ofwel slecht zichtbaar voor de vijand. Overigens ben je daardoor niet onoverwinnelijk; wel geeft het je in de strijd een voorsprong.”

Beetje behelpen

De door Nederlandse en Amerikaanse instructeurs te geven ‘transitie’ start met een 6-weeks programma met theorielessen en trainingen in een simulator. Volgens Razor bootst die de werkelijkheid goed na. “In de simulator voor de F-16 is het in dat opzicht een beetje behelpen. Overigens is het in de F-35 simulator een heerlijke 23 graden. Buiten daarentegen is het in de zomer op de flight line in de echte kist heel warm. Daarom is hitteletsel voorkomen een aandachtspunt.”

Enorm ervaring

Na de simulator verplaatst de opleiding zich naar het Amerikaanse luchtruim noordelijk van Mexico. Opstijgen, landen, speciale patronen vliegen: alle registers gaan open. Daarna volgen oefeningen in basis en lange afstand luchtgevechten, aanvallen op gronddoelen, schieten met het boordkanon, het werpen van verschillende typen bommen. “Voor alle cursisten een enorme ervaring in zo’n nieuw toestel. Hier doe je het voor”, stelt Razor. Slotakkoord is de offensive counterair fase, waarin alle geleerde lessen opnieuw de revue passeren. Gevolgd door de uitreiking van het diploma, ofwel typecertificaat. 

Snel ervaring opdoen

Terug in Nederland is de F-35 vlieger bijna direct inzetbaar, ofwel mission capable. Maar aangezien hij nog relatief weinig ervaring heeft, is het zaak om aan kleine en grote internationale oefeningen mee te doen, zoals Frisian Flag. Razor weet zelf hoe belangrijk dat is. “De opleiding zit waanzinnig goed in elkaar, maar tijdens elke vlucht daarna leer ik bij.”