04

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 35

Solidariteit in de lucht

Tekst Martin Zijlstra
Foto Amerikaanse en Belgische luchtmacht

Grote oefening luchtmachten NAVO

‘Russische Su-27 Flanker straaljagers haalden gevaarlijke manoeuvres uit’

Onder de noemer 'Allied Sky' vlogen 6 Amerikaanse bommenwerpers vorige week boven alle 30 lidstaten en oefenden daarbij met ongeveer 80 vliegtuigen van de NAVO-partners. De NAVO heeft op deze bijzondere manier de solidariteit van het bondgenootschap laten zien, al waren er ook kleine incidentjes.

Zo kreeg een Amerikaanse B-52 bommenwerper boven de Zwarte Zee ineens gezelschap van 2 Russische Su-27 Flanker straaljagers, die volgens Washington gevaarlijke manoeuvres uithaalden. Op een door de Amerikanen vrijgegeven video is te zien hoe de Russen eerst naast de bommenwerper vliegen en dan vlak voor de neus van de Amerikaan wegdraaien naar de andere kant.

Een 'still' uit een door de Amerikanen vrijgegeven video van het incident boven de Zwarte Zee. Seconden na deze foto vliegt de Rus vlak voor de neus van de B-52 naar de andere kant.

Nog een Rus

Een andere B-52-bommenwerper van de Amerikaanse luchtmacht werd in het internationale luchtruim boven de Oostzee onderschept door een Flanker. Het is voor het eerst in lange tijd dat een dergelijk incident plaatsvond. De onderschepping vond plaats toen de Amerikaanse bommenwerper het Deense luchtruim naderde, in de buurt van het eiland Bornholm. De Russische Flanker, die was opgestegen van de basis in Kaliningrad, volgde de B-52 tot ver in het Deense luchtruim. De Deense luchtmacht kwam direct in actie, maar het Russische toestel keerde terug voordat het werd onderschept.

Vrienden onder elkaar. De B-52's in formatie met een Deense F-16 (links) en een Poolse MiG-29 (rechts). De Denen moesten ook nog aan de bak om de Russische Su-27 te onderscheppen.

Not amused

De commandant van het Allied Air Command van de NAVO, generaal Jeff Harrigian, was niet te spreken over de Russische acties. Volgens hem tonen de incidenten aan dat Rusland geen respect heeft voor het soevereine luchtruim van de landen van het bondgenootschap. “Acties als deze vergroten het risico op ongelukken, zijn onnodig en passen niet bij goed vliegerschap en de internationale regels in de lucht.”

Ook de Deense defensieminister Trine Bramsen veroordeelde het incident bij Bornholm. Ze noemde de Russische actie onaanvaardbaar en ze gaf aan contact op te nemen met de Russen. Die ontkenden overigens dat hun vliegtuig het Deense luchtruim had geschonden.  

Internationaler kan bijna niet. Een B-52 samen met 2 Roemeense MiG-21's (links), Franse Mirages 2000 en Britse Eurofighters (rechts).

‘Agressie onderdrukken, conflicten voorkomen en de vrede handhaven’

Samen uitdagingen aangaan

Verder verliep Allied Sky zonder problemen. Volgens secretaris-generaal van de NAVO, de Noor Jens Stoltenberg was de oefening veel meer dan alleen maar een ontmoeting in de lucht. “De training laat de verbondenheid zien van de Verenigde Staten en andere NAVO-landen. Het is een voorbeeld van de geallieerde solidariteit in de praktijk. Deze vlucht versterkt ons vermogen samen uitdagingen aan te gaan en stelt ons in staat om onze opdracht nóg beter uit te voeren: agressie onderdrukken, conflicten voorkomen en vrede handhaven.”

Ook de Amerikaanse generaal Tod Wolters van het U.S. European Command sprak over een bijzondere vlucht. “Het is een voorbeeld van de manier waarop het bondgenootschap zijn gereedheid in stand houdt en de onderlinge samenwerking verder verbetert.” Volgens hem was het ook een goed om te zien dat de landen van de NAVO in staat zijn hun verplichtingen over grote afstand uit te voeren.

Kijkje uit de cockpit van een B-52. In de verte een formatie Noorse F-35's.

Tijdelijk gestationeerd

Van de 6 deelnemende B-52's van de 5de Bomb Wing startten er 2 vanaf hun thuisbasis Minot Air Force Base in de staat North Dakota voor een vlucht boven Canada en de Verenigde Staten. Tegelijkertijd maakten 4 B-52's van dezelfde eenheid aan deze kant van de oceaan een trainingsvlucht langs de overige landen van de NAVO. Het kwartet is sinds 2 weken samen met nog 2 B-52's tijdelijk gestationeerd op de vliegbasis RAF Fairford, 100 kilometer ten westen van Londen.

Weergoden

Het plan was dat vliegtuigen van 20 andere NAVO-landen in formatie met de 4 B-52's zouden vliegen. Daarbij ging het om toestellen uit België, Bulgarije, Canada, Kroatië, Tsjechië, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Italië, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Roemenië, Slowakije, Spanje, Turkije en Groot-Brittannië.

De Nederlandse luchtmacht keek uit naar een ontmoeting met de Amerikaanse partners in de lucht, maar dat kon niet doorgaan in verband met onweer. Belgische F-16's van de Quick Reaction Alert die momenteel verantwoordelijk zijn voor de luchtverdediging van het Belgische en Nederlandse luchtruim konden hun 'meet & greet' met de Amerikanen wel uitvoeren.