WOII in cijfers

2 september 1945: de oorlog is voorbij!

Met de ondertekening van de Japanse overgave is het op 2 september precies 75 jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog officieel eindigt. 4 maanden daarvoor is de strijd in Europa al beslecht. Een belangrijke overwinning, maar wel met een bittere nasmaak. Naar schatting sneuvelen 55 miljoen mensen tijdens het mondiale conflict.

De oorlog begint op 1 september 1939 met Hitlers inval in Polen. In rap tempo wordt het ene na het andere land in Europa in de oorlog getrokken. In het Verre Oosten vormt de Japanse aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 de opmaat voor een tijd vol leed en ellende. Het aantal slachtoffers liegt er niet om.

Kleur bekennen

De Tweede Wereldoorlog heet niet voor niets een 'wereldoorlog'. Bijna 60 landen zijn direct of indirect betrokken. Iedere staat wordt bijna ‘gedwongen’ partij te kiezen voor de geallieerden of de asmogendheden met nazi-Duitsland, Italië en Japan als belangrijkste spelers. Daarnaast zijn er neutrale landen én de staten bezet door de ‘as-landen’. En je hebt ook nog een pan-Amerikaanse Unie; een verzameling van Zuid- en Midden-Amerikaanse landen die eerst neutraal zijn maar de geallieerden na de Japanse aanval op Pearl Harbor veelal economisch steunen.

10 mei 1940

De oorlog begint voor ons land op 10 mei 1940 als Hitler Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk aanvalt. Ook Engelse militairen worden in de aangevallen landen ingezet bij de verdediging tegen de nazi's, op beperkte schaal ook in Nederland. Wanneer we alle militairen die op 10 mei 1940 betrokken zijn bij de Duitse aanval, of verdediging daar tegen bij elkaar optellen, wordt duidelijk hoe zwak het Nederlandse leger was.

Nederlanders in uniform

Ons land betaalt een hoge prijs voor de vrijheid die het uiteindelijk op 2 september 1945 definitief herwint. Veel militairen komen om het leven in de strijd of de nasleep daarvan. Ze dragen het Nederlandse uniform, maar nadat Nederland en Nederlands-Indië zijn bezet, ook dat van de geallieerden. Er zijn ook landgenoten die kiezen voor Duitsland. Zo telde de Duitse Waffen SS ongeveer 25.000 Nederlandse vrijwilligers.

Bommen op Nederland

Op 10 mei 1940 begint de oorlog voor Nederland. 5 dagen strijd worden gevolgd door de Duitse bezetting. Maar dat betekent niet het einde van het krijgsgeweld in ons land. Zo zijn er regelmatig bombardementen door de Duitsers en geallieerden. Die maken heel wat slachtoffers.

Wereldvrede?

Op het moment van de capitulatie zitten er nog veel Nederlanders, Indo-Europese en Ambonese burgers en militairen in kampen en zijn dus nog steeds niet vrij. De schade door de oorlog in Nederland en Nederlands-Indië is enorm en het vergt vele jaren voor alles weer op orde is.

En écht vrede wordt het ook niet gelijk in 1945. De crisis in Nederlands-Indië - die begint met het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid - veroorzaakt nog jarenlang ellende voor Nederlanders, Ambonezen en Indonesiërs. In Europa krijgt ons land na de eerste wederopbouw te maken met de tegenstelling tussen Oost en West, de Koude Oorlog. Zelfs vandaag de dag kun je nog niet spreken van 'wereldvrede'. Defensie blijft hard nodig in deze onzekere wereld!

Ellende

Het belangrijkste van allemaal is misschien wel dat iedereen die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt, de herinnering aan die tijd met zich meedraagt. Met alle ellende die daarbij hoort, want laten we duidelijk zijn: oorlog heeft altijd grote impact op mensen. Het kost jaren om alles een plekje te geven. En soms lukt dat gewoon niet en nemen de veteranen de ellende van toen mee het graf in.

Wat de oorlog ons dan wel heeft gebracht? Vrijheid, bevrijding van het Duitse en Japanse juk en de mogelijkheid om binnen ons democratische bestel samen onze keuzes te kunnen maken. En dat is veel waard!