Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto Mediacentrum Defensie

Kijkje bij het CAT

Het Crisis Actie Team (CAT) van het ministerie van Defensie bepaalt of, waar en wanneer militairen en materieel worden ingezet in de strijd tegen het coronavirus. Maar hoe gaat het eraan toe in dit epicentrum van de bijstandverlening?

‘Bij een hulpvraag is het uitgangspunt: kunnen, willen en mogen we het’

16 stapelbedden en 32 matrassen naar Steenwijk, 10.000 kilo levensmiddelen voor de Voedselbank en 42 beademings- en röntgenapparaten zijn bestemd voor verschillende ziekenhuizen verspreid over het land. Infanteristen worden gevraagd voor de beveiliging van medicijnenopslagen en militaire planners bij medische instellingen om bepaalde zaken op orde te brengen. Het is aan het Crisis Actie Team (CAT) om hulpvragen te coördineren en te bepalen wanneer wel of geen hulp wordt geboden.

“Bij die afweging hanteren we 3 uitgangspunten: willen, kunnen en mogen we helpen”, legt het hoofd van het CAT luchtmachtkolonel Peter Tankink uit. “Willen is vaak niet het probleem, maar kunnen we het ook qua capaciteit en is het juridisch mogelijk? Als er iets met een vliegtuig opgehaald moet worden in een ander land, kan de luchtmacht dat doen. Maar ook vliegtuigmaatschappijen liggen stil. Wij mogen geen concurrent zijn.”

Een kijkje bij het CAT. De werkplekken zijn keurig 1,5 meter van elkaar verwijderd en op grote schermen is naast het laatste nieuws ook te zien hoeveel coronabesmettingen, doden en genezingen er wereldwijd zijn.

Acties binnen Defensie

Het CAT is ook verantwoordelijk voor acties die binnen de krijgsmacht genomen worden. Denk aan het stilleggen van missies en oefeningen, en het al dan niet terughalen van militairen. Dinsdag werd de knoop doorgehakt: uitgezonden militairen in Irak en Afghanistan moeten terug. Alleen militairen met een essentiële functie blijven in het missiegebied en worden binnenkort afgelost door een vervanger. Donderdagavond kwamen de eerste militairen aan op vliegbasis Eindhoven. Ritmeester Saminna van den Bulk was erbij. Lees hier haar verslag. 

‘Civiele instanties zoals ziekenhuizen en GGD’s kunnen om bijstand vragen’

35 pallets vol levensmiddelen, ruim 10.000 kilo, zijn afgeleverd bij 3 distributiecentra van de Voedselbank.

‘16 stapelbedden voor nachtopvang kinderen van ouders met vitaal beroep’

Vragen uitzetten

Het crisiscentrum is gevestigd in het ministerie van Defensie in Den Haag en 24/7 actief. Dit crisisteam was voor het laatst operationeel na orkaan Irma in augustus 2017. “Civiele instanties zoals ziekenhuizen, GGD ‘s en Veiligheidsregio’s kunnen een bijstandsaanvraag doen bij het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum (LOCC). Daar worden vragen of aanbiedingen weer doorgezet naar onder meer het CAT van Defensie”, vertelt luitenant-kolonel Pieter Bas, vandaag Battle Watch Captain.

“Bij mij komen al die hulpvragen en andere verzoeken binnen. Soms enkele, soms vele tientallen per dag. Ik (of mijn collega’s, want we werken in shifts) verdeel die aanvragen onder portefeuillehouders die bij het CAT zitten namens 7 belangrijke afdelingen. Denk aan een sectie medisch, nationale operaties of logistiek en ondersteuning. Zij fungeren als contactpersonen die vragen verder in de organisatie uitzetten.” 

Defensie bracht 1 röntgenapparaat naar een ziekenhuis in Venlo en 1 naar Amsterdam.

‘Laten we ons eerst bevrijden van dit virus’

Kinderdagverblijf

Als duidelijk is dat Defensie bepaalde verzoeken wil, kan en mag honoreren hakt kolonel Tankink als hoofd van het CAT de knoop door. Dit doet hij in samenwerking met onder anderen de Commandant der Strijdkrachten en de minister van Defensie. “Bij groen licht gaan operatiecentra* in het land, in dit geval TOC, over tot uitvoering.”

Dat gebeurde onder meer eerder deze week met een hulpvraag van de Veiligheidsregio IJsselland. Voor een kinderdagverblijf in Steenwijk werden 16 stapelbedden met matrassen gezocht. Er zijn kinderen waarvan de ouders een vitaal beroep hebben en ook ’s nachts moeten werken. Om bij het kinderdagverblijf te kunnen logeren waren de bedden nodig. Bij 43 Gemechaniseerde Brigade in Havelte hadden ze die nu over. Bovendien was het een korte rit van goed en wel 10 kilometer naar Steenwijk. “Simpel te organiseren en we nemen grote zorgen weg", verduidelijkt Tankink. 

*Operatiecentrum (TOC)

Het Territoriaal Operatie Centrum (TOC) van de landmacht is 1 van de operatiecentra die concreet aan de slag gaat met een opdracht van het CAT. Als het CAT heeft bepaald dat er beademingsapparatuur geleverd moet worden, regelt het TOC dat de machines goed werken en ook daadwerkelijk in de ziekenhuizen terecht komen. Lees hier de reportage van ritmeester Arthur van Beveren bij dit operatiecentrum.

Defensie leverde eerder deze week stapelbedden af bij een kinderdagverblijf in Steenwijk, omdat daar kinderen logeren waarvan de ouders een vitaal beroep hebben.
Majoor Kim zit namens de Directie Communicatie in het CAT.

Hectiek

Een dag op het CAT is hoe dan ook hectisch. Naast belangrijke afwegingen die ieder uur van de dag worden genomen, moet ook de defensietop worden bijgepraat. Desondanks is de sfeer gemoedelijk. “Ik ben blij dat ik mijn steentje kan bijdragen”, reageert majoor Kim, die bij het CAT meedraait als souschef voor de Directie Communicatie. “Ik ben erg blij dat ik hier iets waardevols kan doen, nu mijn werk omtrent 75 jaar bevrijding stil is gelegd. Laten we ons eerst maar eens bevrijden van dit virus.”