Vernieuwd, gemoderniseerd, veiliger

Accu Test Centrum weer bij de tijd

Doordat accu’s en batterijen ook bij de marine steeds meer toepassingen krijgen, zou je verwachten dat de werklast van het Accu Test Centrum (ATC) veel diverser wordt. Maar dat blijkt ten dele het geval. Het opladen en testen van batterijen voor de aandrijving van de onderzeeboten is nog steeds de voornaamste bezigheid. Onlangs werd het in Europa unieke proefstation volledig vernieuwd en gemoderniseerd opgeleverd.

Projectmanager Rob Leurs van Techniekgroep Facilitair Onderhoud van de Directie Materiële Instandhouding (DMI) is de spil in het updaten van het ATC. Een faciliteit die eerder onder de naam Accuwerkplaats al sinds 1988 was gevestigd aan de Nieuwe Haven, nabij Dok 6.

“De installaties zijn vrijwel allemaal vanaf de bouw in gebruik en waren dringend aan vervanging toe”, begint Leurs. Een van de voornaamste daarvan is het ventilatiesysteem, dat volgens de projectmanager volledig is aangepast aan de huidige eisen van milieu en ventilatie. Bij het laden en ontladen van de accu’s komt waterstof vrij, een explosief gas. Een klein vonkje kan catastrofale gevolgen hebben. “Met de nieuwe installatie kunnen we de kans op een explosie sterk verlagen of zelfs wegnemen.”

Optimale flow

Vermeldenswaard is volgens Leurs de efficiëntie waarmee het ventilatiesysteem vervuilde lucht in de onderzeeboothallen ververst. Hier worden de batterijen geformeerd, gevuld en getest. In samenwerking met een ingenieursbureau is een computersimulatie ingezet om een optimale flow te bereiken. Geen overbodige luxe, want bij het opladen kan naast waterstofgas ook stibine en arsine in geringe mate vrijkomen. “Deze 2 giftige stoffen zijn zwaar, waardoor ze naar de grond zakken en moeilijker af te voeren zijn.”

Fysieke barrière

Het testen en opladen van onderzeebootbatterijen is een van de 3 hoofdprocessen die bij het ATC plaatsvinden. Onderhoud verrichten aan kleinere lood- en alkalische batterijen – voor onder meer vrachtwagens, heftrucks en het starten van boten – is het tweede, net als aan accu’s voor de zogenoemde Unbreakable Power Supply. Die wordt gebruikt als back-up voor het computersysteem van de schepen. Nieuw bij het werken met de kleinere stroomdragers is dat medewerkers niet meer in dezelfde ruimte hoeven te staan als waar het laden en ontladen plaatsvindt. Er is nu een fysieke barrière, mocht een accu ontploffen en accuzuur wegspatten.

Het maken en leveren van gedemineraliseerd water is het derde proces binnen het ATC. Dit is een belangrijk bestanddeel voor de lood-/zwavelzuur-batterijen, voor onder andere de onderzeeboten. De zogenoemde demiwaterinstallatie is een aantal jaren geleden vernieuwd. Ook zijn de roterende omvormers voor de onderzeeboothallen vervangen door een statische variant. Deze exemplaren hebben geen draaiende onderdelen en leveren daardoor een beter rendement, Tevens hebben ze minder onderhoud nodig.

Hoge belasting

Andere belangrijke taak is het formeren van de batterijen voor de onderzeeboten. Nieuwe exemplaren worden leeg aangeleverd en vervolgens aan elkaar gekoppeld en in serie geschakeld, om zo de vereiste bedrijfsstroom te bereiken. Zodra alles aan elkaar zit, worden ze gevuld met verdund zwavelzuur. Daarna laadt het personeel de batterijen helemaal op, om die vervolgens weer te ontladen. “De metingen tijdens deze procesgang geven uitsluitsel of de batterijen aan de voorgeschreven eisen voldoen”, vertelt André van der Woude, hoofd Productie Electrotechniek en Werktuigbouw binnen de Productgroep Platform van DMI. “Het laden en testen duurt bij elkaar 28 dagen en nachten. In 14 hebben we de helft van de onderzeebootbatterijen getest en geladen. Daarna volgt de andere helft.”

Reden waarom er in 2 formaties wordt gewerkt, is vanwege de hoge belasting voor het elektriciteitsnetwerk. “Ook voor het laden van 1 formatie is al zoveel vermogen nodig, dat we dit van tevoren aanmelden bij het Energiedistributiebedrijf op de marinebasis. Met de vernieuwde installatie kunnen we bij het ontladen ook stroom terug leveren aan het net. Dat kunnen we sinds kort ook met de kleinere typen batterijen.”

Volledig gasloos

Nog een aanpassing: het zogenoemde tankenplan, benodigd voor het reguleren van onder meer de opslag van accuzuur, is volledig vernieuwd. Doordat aan de achterzijde van het ATC een aantal overbodige tanks is gesloopt, ontstond er ruimte voor 2 nieuwe exemplaren, met grotere capaciteit. Hierin kan het volume voor een halve onderzeeboot-batterijformatie opgeslagen worden.

Binnen het tankenplan werden ook verbeteringen op het gebied van Arbo doorgevoerd. Een belangrijke is dat tankauto’s die het accuzuur naar het ATC brengen, bij het overpompen niet langer onder spanning kunnen komen te staan. Verder maakt Leurs er melding van dat het ATC is aangesloten op het warmtenet van het Kracht Warmte Station van de Nieuwe Haven. En er zijn 2 warmtepompen geïnstalleerd. “Daarmee zijn we volledig gasloos, wat weer beter is voor het milieu. ‘Marine, je denkt ook aan alles’, zullen we maar zeggen.”