Tekst Bert van Elk
Foto en video: KPLCURMIL Danilo Robles de Medina
'Komende 10 tot 11 jaar kunnen we goed uit de voeten'
Als nieuw is het schip weer. Zr.Ms. Pelikaan arriveerde 1 oktober na zo'n 11 maanden afwezigheid, vanwege groot onderhoud in Nederland, weer in de haven van Willemstad. Begeleid door 3 snelle motorboten van de mariniers, de FRISC's, legde het ondersteuningsvaartuig het laatste stukje af naar de steiger in de marinehaven. Daar volgde een warm welkom door familieleden en collega’s van de opvarenden.
De Pelikaan is tot aan het zomerverlof flink onder handen genomen op de werven van Damen in Den Helder en Harlingen. Toch duurde het nog tot half september voordat de terugtocht begon. "Als een schip in onderhoud is geweest, kun je niet zomaar de contactsleutel omdraaien en wegvaren", zegt commandant luitenant ter zee 1 David Boom met een lach. "We hebben eerst alle nieuwe systemen getest en van het hele platformmanagementsysteem de sensoren op de hoofdmotor uitgeprobeerd. Daarnaast hadden we ook nieuwe bemanningsleden gekregen, dus moesten we oefenen om het schip veilig te kunnen varen.”
Veel meer doen
"Het manoeuvreren is hetzelfde gebleven. Er is niets gebeurd met de roeren en de voortstuwing, behalve dan dat ze uit elkaar zijn gehaald en groot onderhoud hebben gehad. De boegschroef idem. Maar, we hebben wél een nieuwe kraan en daar draait het om bij een transport- en ondersteuningsschip als de Pelikaan. We kunnen veel meer doen, zoals ook varend vaartuigen lanceren op zee. Wij hebben weliswaar geen eigen FRISC's, maar de mariniers wel en daar oefenen we vaak mee. Die boten kunnen we nu ook aan en van boord hijsen op zee."
'Ook gekeken naar het welzijn van de bemanning; het verblijf is vernieuwd, zijn we allemaal heel blij mee'
Flexibeler, groot pluspunt
Er gebeurde meer tijdens het onderhoud. "Er is ook gekeken naar het welzijn van de bemanning. Het verblijf is vernieuwd, daar zijn we allemaal heel blij mee. We hebben aan boord daarnaast flexibelere capaciteit voor 60 opstappers. We hadden eerst 5 hutten voor 12 personen. 1 hut is nu gesplitst in 2 keer 6. Daardoor zijn we flexibeler in het meenemen van vrouwen. Die hadden we regelmatig aan boord, maar 1 of 2 vrouwen in zo'n grote hut… We zijn nu flexibeler, een groot pluspunt."
En voor de technici: het platformmanagementsysteem, alle sensoren, alle meldinstallaties aan het platform; ze zijn allemaal ge-upgrade. "Ook onze radiocentrale is goed aangepakt. We hebben vernieuwde apparatuur voor het VHF- en HF-berichtenverkeer. En we hebben er een diepzee-echolood bij gekregen, onzichtbaar onder de scheepshuid. Dat systeem is voor een groot deel selfsupporting. Het enige wat wij doen, is de gegevens uit het systeem halen en naar de Dienst der Hydrografie opsturen."
‘Refurbish’ van de systemen
De Pelikaan was pas halverwege haar operationele leven, maar toch was de modernisering geen overbodige luxe, stelt Boom. "De voortstuwing kan makkelijk 30 jaar mee, maar de Pelikaan vaart in de Caraïben. Het is hier altijd 30 graden en vochtig, dus de systemen slijten meer en sneller. Daarom was na 14 jaar een refurbish van de systemen wel nodig. 15 jaar geleden hadden de mariniers niet de beschikking over de FRISC. Die is later gekomen. We trainen nu anders dan vroeger. Het schip moet mee met haar tijd en daarom heet het ook een upgrade. De Pelikaan is door de modernisering beter voorbereid op de toekomst. De marine gaat uit van een levensduur van 25 tot 30 jaar voor een schip. De nieuwe ‘Pelikaan’ moet in 2031 varen, maar de komende 10 tot 11 jaar kunnen we nog goed uit de voeten bij alle operaties, met de basisbemanning op het huidige schip."
Goed afronden
De Pelikaan gaat niet gelijk volgende week weer de Caribische Zee op. "We zijn 11 maanden in Nederland geweest en dus krijgt de bemanning nu eerst vrij, om bij het thuisfront te zijn; dat is ook echt nodig", vindt commandant Boom. "Daarnaast gaan we het groot onderhoud goed afronden en het reguliere programma voorbereiden. Zoals opleidingen ondersteunen, van bijvoorbeeld de Curaçaose of Arubaanse militie, van buitenlandse eenheden, zoals internationale duikteams, of van de Netherlands Maritime Special Operations Forces. Ook oefenen we met de mariniers van het 32e Raiding Squadron op Aruba en voeren we transporten uit tussen de eilanden, zoals – voor zover mogelijk tijdens de coronacrisis – voor de Compagnie in de West van de landmacht."
'Als een schip in onderhoud is geweest, kun je niet zomaar de contactsleutel omdraaien en wegvaren'
Restpunten
Er zijn nog enkele restpunten van het onderhoud blijven liggen. "Niet veel, vooral dingen waar je in de praktijk achter komt. Een voorbeeld: als je 's nachts de wacht loopt op de brug, moet het goed donker zijn. Je wilt immers naar buiten kunnen kijken. Dan moet je geen last hebben van 'achtergrondverlichting'. Van alle panelen kwam te veel licht en dat was niet goed te dimmen. Daar wordt nu naar gekeken. Verder liggen er nog wat software-updates die bij vertrek nog niet gereed waren en moeten we de tekeningen en het onderhoudsschema nog in SAP invoeren."
Het orkaanseizoen in de West is bijna afgelopen. "De piek is van september tot half oktober. Ik kan me niet herinneren dat er in november nog een orkaan is geweest. Aan de andere kant: er kan zich altijd ergens een aardbeving voordoen en dan is de Pelikaan gewoon inzetbaar. Als er nu op de knop wordt gedrukt, staan we te trappelen om weer aan de slag te gaan."
