‘Zonneboot’ gaat voor goud

Matrozen doen mee aan bootrace op zonne-energie

Het is nu nog niet meer dan een lege boot met een stuurtje. Maar als het aan de matrozen Schaareman, Engelen, IJspeert en Hengst ligt, worden zij samen met hun team hiermee de beste van de wereld. Hoe? In ieder geval met een hoop zonnepanelen. 

Samen met aanvoerder sergeant-majoor Rik Pomstra en nog negen teamgenoten zijn zij de komende maanden maar met één ding bezig: hun zonneboot afbouwen om in juni deel te kunnen nemen aan de DONG Energy Solar Challenge, de Elfstedentocht voor zonneboten. De matrozen willen korporaal worden. Zij hebben daarvoor het MBO-3 niveau nodig. Hun opleiding bij de Koninklijke Marine Technische Opleidingen (KMTO) wordt deels uitbesteed bij het ROC Kop van Noord-Holland. Tijdens deze 1-jarige opleiding dienen de matrozen een proeve van bekwaamheid af te leggen. Voor het eerst konden de matrozen nu ook kiezen voor het solar project. 

Vernieuwing

Sergeant-majoor Pomstra maakte vorig jaar kennis met de Solar Challenge toen de school van zijn zoon deelnam aan deze zonnebotenwedstrijd. Hij was meteen enthousiast.  “Ik vond het zo vreemd dat ik helemaal geen marine vertegenwoordiging zag. Ik heb het direct geopperd bij de commandant van de KMTO met als resultaat dat we vanaf vorig jaar zomer ermee aan de slag konden.”

Kapitein-luitenant-ter-zee Rob Koerse zag wel heil in het idee: “Als opleidingsinstituut en school moeten we interessante trajecten aanbieden aan onze technici. We geven nu ongeveer vijf jaar deze opleiding deels bij het ROC. Het kan dan geen kwaad om eens iets nieuws en wervends toe te voegen. En de focus moet vooral liggen bij de vernieuwing in technieken, samenwerking in teamverband en gebruik maken van elkaars expertise.” 

Toekomstbeeld

Matroos Sven Schaareman raakt niet uitgepraat over het project. “Waarom een zonneboot? Omdat het weer heel iets anders is. Zonne-energie is bij Klein Boven Water eenheden nu nog nauwelijks aan de orde, maar je ziet wel dat de marine steeds meer dieselelektrisch gaat varen. Dit sluit prima aan bij het toekomstbeeld van de marine.” Voor Schaareman liggen er wel een paar uitdagingen, zoals hij zelf toegeeft: “Ik ben meer van het grote gereedschap. Met een schroevendraaier kom ik een heel eind, maar dit project vergt wel meer dan dat. Het hele elektro aspect is vrij nieuw voor mij. Ik zie het als een verrijking voor mezelf.” 

Kans pakken

Teamgenoot matroos-1 Rinke IJspeert ziet zijn uitdaging vooral in de groene energie. “Ik heb daar weinig ervaring mee en het lijkt me leuk om dit in de praktijk te brengen. Ik denk dat de marine ook steeds meer groen gaat varen dus het is goed om er nu al kennis mee te maken.” Matroos-1 Ben Hengst ziet veel technische mogelijkheden. “Dit is een heel interessant project om ideeën met elkaar te delen en technieken te verbeteren. Ik vind het interessant om zoveel mogelijk eigen componenten toe te voegen. Zo ben ik thuis al aan het oefenen met carbon en andere kunststoffen om de boot zo licht mogelijk te maken.” Groepsgenoot matroos-1 Frank Engelen ziet kansen. “Normaal is dit hogeschoolwerk. Nu moeten we deze kans pakken om bekend te raken met zonne-energie.”

Vaarbewijs

Uit het team van dertien matrozen worden er uiteindelijk zeven geselecteerd die aan de wedstrijd gaan deelnemen. Wie dat gaan worden, is nu nog niet bekend. Zelfs de bestuurder moet nog gekozen worden. Op dit moment zijn vier matrozen bezig om hun vaarbewijs 1 en 2 te halen. De zonneboot kan straks maximaal 30 kilometer per uur varen en een gedeelte van het parcours gaat de Waddenzee over. Een officieel vaarbewijs is daarom een vereiste. 

De Solar Challenge
De Solar Challenge was in de vorige edities een zonnige bootvariant op de beroemde Elfstedentocht. Dit jaar is er een ander traject, van de Blauwe stad in Groningen naar Leeuwarden in Friesland (29 juni – 5 juli). Over een afstand van 220 kilometer varen deelnemers uit binnen- en buitenland in een zelfgebouwde zonneboot langs verschillende Friese steden. De omstandigheden vragen het uiterste van de teams qua techniek en innovatief vermogen. Er wordt er in vier verschillende klassementen gevaren. De onderverdeling heeft te maken met technische specificaties, soort zonnepanelen en de bemanning. Het marineteam doet mee in de V20-klasse, een nieuwe klasse met een internationale allure. Deze boten zijn speciaal door firma Vripack (jachtontwerper) ontwikkeld. De verschillen in de boten zit in de innovatieve elementen zoals de besturing, energieverbruik, schroef en het soort draagvleugels.