Evacuatie uit Zuid-Soedan

Hoe halen we in mum van tijd tientallen landgenoten uit bedreigd gebied? Dat was de uitdaging voor de Directie Operaties. Luitenant-kolonel der mariniers Harry Engelsman, Hoofd Sectie Operaties: “We zaten continu in crisisberaad met Buitenlandse Zaken. In overleg kozen we voor twee vliegtuigen (strategisch en tactisch) en een robuust beveiligingsteam om op alles voorbereid te zijn. De situatie in Zuid-Soedan veranderde namelijk van uur tot uur. Grootste uitdaging was om op die korte termijn diplomatieke toestemming van overvliegen met verschillende landen te regelen. Gelukkig kon BuZa daarbij extra gewicht in de schaal leggen. Om op zo korte termijn deze klus te kunnen klaren, heeft echt veel voldoening gegeven.”

Het C-130 militair transportvliegtuig Bob van der Stok vertrok vanaf vliegbasis Eindhoven naar de Zuid-Soedanese hoofdstad Juba om evacués over te brengen naar Addis Abeba in Ethiopië. Tweede gezagvoerder majoor Ries: “Eigenlijk wisten we niet goed wat ons daar te wachten stond, daarom hadden we zelfbeschermingsmiddelen bij ons en was er een beveiligingsteam mee. Maar ter plekke bleek alles rustig; de grondafhandeling gebeurde prima en al snel konden we de evacués laten instappen. Naast de Nederlanders wilden ook allerlei andere nationaliteiten maar wat graag weg uit Zuid-Soedan. De kist was helemaal vol, de mensen zaten echt overal. Daar hoorde je echter niemand over klagen, iedereen was dolblij veilig weg te kunnen. Binnen 2 uurtjes stonden we in Addis Abeba aan de grond, waar de Nederlanders overstapten op de KDC-10 die uit Afghanistan was gekomen om de mensen naar Eindhoven te vliegen. Een gedenkwaardige missie.”

Kapitein Dirk was commandant van het team van het Korps Commandotroepen dat werd ingezet om de evacuatie te leiden. Woensdagmiddag kwam de opdracht in Roosendaal binnen. “In eerste instantie was het de bedoeling dat we dezelfde avond nog zouden vertrekken. Geen probleem. Uiteindelijk vlogen we pas donderdagochtend om 09.30 uur richting Addis Abeba. Onderweg namen we de tijd om ons goed te verdiepen in de situatie ter plaatse. De nacht in Addis Abeba sliepen we in de Hercules. Vrijdagochtend maakten we de slag naar Juba, 2 uur vliegen. Bij een NEO (Non-combattant Evacuation Operation, een evacuatie van Nederlanders of burgers van partnerlanden, red.) is de omgeving vaak onvoorspelbaar. We bereidden ons voor op alle mogelijke scenario’s. De evacuatie verliep rustig. We zagen wel mensen lopen op het vliegveld, maar niemand had speciale aandacht voor ons. We landden om 09.50 uur en 2,5 uur later vlogen we weer, met bijna 90 evacués aan boord. Je kon zien dat ze opgelucht waren dat ze weg konden. Het was krap, maar we wilden graag iedereen in 1 keer meenemen. Een opdracht als deze hoort ook bij onze taken en daarvoor hebben we altijd teams gereed staan. Ik dacht woensdagmiddag naar huis te rijden en rustig de kerst tegemoet te gaan. Een dag later zaten we in Ethiopië en Zuid-Soedan. Dat hoort bij ons werk en maakt het juist zo bijzonder. Gelukkig ging het snel en soepel en was iedereen ruim voor kerst thuis.”

“Ik ben bijzonder opgelucht dat alles zo vlot verlopen is en deze mensen veilig het land hebben kunnen verlaten”, aldus een vermoeide plaatsvervangend ambassadeur Paul Tholen nadat hij voet op Nederlandse bodem zette. “Dit was een prachtig staaltje coöperatie tussen Buitenlandse Zaken en Defensie.”

Evacué Pieter Buikema is “enorm blij weer terug in Nederland te zijn”. “Het was daar niet best. Er werd in Bor, het gebied waar ik verbleef, veel gevochten. We moesten dekking zoeken op de VN-compound. Er is zelfs een mortiergranaat binnen de compound gevallen, angstig allemaal. Tjonge, wat ben ik opgelucht weer veilig in Nederland terug te zijn.”