Mijn Materieel: Amfibisch Transportschip Zr.Ms. Johan de Witt

Vliegveld, haven, parkeergarage, ziekenhuis, hotel en communicatiecentrum in één

Duizenden burgermedewerkers en militairen bij het Commando Materieel en IT zetten zich dagelijks in om het best mogelijke materieel en de beste IT voor onze militairen binnen te halen. Eenmaal overgedragen aan de militair in het veld wordt het dagelijks gereedschap. In de rubriek Mijn Materieel vertellen militairen over hun materieel en IT-middelen. In deze editie: het amfibisch transportschip, ook wel Landing Platform Dock (LPD) genoemd. Nederland heeft er 2: Zr.Ms. Rotterdam en Zr.Ms. Johan de Witt.

“De LPD’s van de Koninklijke Marine zijn prachtig”, zegt Mitch, leidinggevende cluster Voorstuwing en Energiesystemen, zonder aarzelen over dit schip met als belangrijkste taak het ondersteunen van amfibische operaties, op de grens van land en water. De luitenant-ter-zee der 2e klasse oudste categorie voor de Technische Dienst (LTZ2OC TD) werkt alweer 2,5 jaar aan boord van de Zr.Ms. Johan de Witt. “Ik heb voor een jaar bijgetekend omdat ik sinds mijn plaatsing de midlife update (MLU) nog driekwart jaar heb meegemaakt, voordat wij de eerste meters gingen varen. En ik wil echt de volle 3 jaar varen. Het is mijn passie.” Mitch is al 23 jaar marineman in hart en nieren. Hij is aan boord verantwoordelijk voor de voorstuwing en de energiesystemen. Mitch geeft leiding aan 1 sergeant-majoor, 2 sergeanten, 5 korporaals en 4 matrozen. De machinekamer is hun natuurlijke habitat.

-12 graden

De leidinggevende van het cluster Voorstuwing en Energiesystemen is net terug uit Noorwegen. Zr.Ms. Johan de Witt deed daar in maart mee aan de grote NAVO-oefening Joint Viking. Met een temperatuur van -12 graden vormden de arctische omstandigheden een uitdaging om de motoren en systemen van het schip in optimale conditie te houden. Spoiler alert: dat is gelukt. “Maar daarvoor moesten we wel aan de bak”, vertelt hij. “Zo zijn de warmtewisselaars van de cv-installatie een keer gesprongen door de extreme kou. Die konden we direct vervangen zodat het aan boord niet kouder werd dan het minimum van 19 graden. Maar het smelten van een pakket van 12 kabels op de dieselmotor, doordat hete gassen na een lekkage vrijkwamen, was een complexere storing die we moesten oplossen.” Tijdens de werkzaamheden droeg het team van de technische dienst voor werkzaamheden buitendeks, zoals olieladen op zee, aftanken NH-90 en controles van systemen die buiten staan opgesteld, extra beschermende kleding; warme schoenen en handschoenen uit het zogenaamde ‘koudweer’-pakket.

24/7 onderhoud

Het onderhoud aan een schip als een LPD, en eigenlijk elk marineschip, gaat dag en nacht door. De officiële werktijden van Mitch zijn van half 8 ’s morgens tot kwart over 4 ’s middags. Als hij aan het begin van de dag de taken voor onderhoud en controle heeft verdeeld, besteedt hij zijn tijd aan de korte- en langetermijnplanning om het voortzettingsvermogen te garanderen. Onderdelen moeten op tijd worden besteld en periodiek onderhoud, na 500, 1.000 en 1.500 vaaruren, moet worden ingepland. “Ik heb doorlopend contact met de collega’s van de Directie Materiele Instandhouding (DMI) voor het plannen en uitvoeren van onderhoud. Het meeste onderhoud is planbaar. In het geval van storingen zijn procedures ingericht om deze zo snel mogelijk te verhelpen. Tijdens een oefening in 2024 hebben we een koerier uit Nederland naar Tromsø, Noorwegen, laten rijden met een printplaat voor een wapensysteem.”

Het cluster Voorstuwing en Energiesystemen werkt met 2 ploegen. 1 team, ‘de koude boel’, doet de dagdienst. Zij werken dezelfde uren als Mitch. Het 2^e team, ‘de zeewacht’, is ingedeeld in drie ploegen. Dit team werkt van 08.00 tot 12.00 uur, van 12.00 tot 16.00 uur en van 16.00 tot 20.00 uur. Dit rooster herhaalt zich in de avond/nacht met dezelfde personen. Bij een storing die langer dan 15 minuten duurt, wordt Mitch gebeld. Hij geeft de details van de storing door aan het Hoofd Technische Dienst (HTD) die zich op de brug bevindt.

Unieke specificatie

Zr.Ms. Johan de Witt heeft één unieke specificatie die de Zr.Ms. Rotterdam niet heeft: POD (Podded Propulsers), roerpropellers met grote draaibare elektromotoren die onder het schip zitten. De POD’s, 1 aan bakboord en 1 aan stuurboord, maken het mogelijk om stil op één plek te liggen, ongeacht stroming. Ideaal voor mariniers tijdens amfibische operaties. Ook kan het schip dankzij de roerproppellers 360 graden draaien terwijl het niet van positie verandert.

Mini-maatschappij

Om zonder haven personeel en goederen aan land te brengen, kan de achterzijde van Zr.Ms. Johan de Witt tot 4 meter zakken. Zo stroomt water het inwendige dok binnen en kunnen de meegevoerde landingsvaartuigen van het LPD uitvaren. De Johan de Witt kan 2 LCU’s (Landing Craft Utility) in zijn interne dok meevoeren. 2 LCVP’s (Landing Craft Vehicle Personnel) en 2 Frisc’s (fast raiding interception and special forces craft) staan aan de buitenzijde onder het helidek. Op het (helikopter)dek kunnen 2 helikopters landen.

Een LPD als de Johan de Witt is zonder problemen een maand lang zelfvoorzienend. Dit betekent dat er voorraden voor een compleet mariniersbataljon en voor de bemanning aan boord zijn. Ook heeft het schip een ontziltingsinstallatie waarmee per dag tot 200 m3 drinkwater uit zout zeewater kan worden gemaakt. LPD's worden ook ingezet bij crisisbeheersingsoperaties, natuurrampen en evacuaties.

“Een LPD is vliegveld, haven, parkeergarage, ziekenhuis, hotel en communicatiecentrum in één”, legt Mitch uit. “Dat maakt het werken aan boord ook zo gaaf. Ik kom als techneut in aanraking met zo veel verschillende collega’s. Van koks tot vliegers en van mariniers tot artsen. Dit marineschip is een mini-maatschappij.”

Systemen aan boord worden niet alleen doorlopend onderhouden, maar ook doorontwikkeld of uitgebreid. Zo wordt de bewapening momenteel uitgebreid met 3 Lionfish .50 machinegeweren. Binnenkort bedienen operators in het schip via een joystick en met behulp van camera’s de machinegeweren die op bakboord en stuurboord brugvleugel en bakboord drijver worden geplaatst. Hiermee kan de bemanning kleine boten uitschakelen. Dit betekent een stevige versterking van de huidige vuurkracht van de tot 10 zware 12,7mm-mitrailleurs.

Toekomst

Met pijn in het hart zal Mitch straks 6 jaar aan wal werken. Maar zijn blik blijft op het water gericht. “Ik kom terug op zee als Hoofd Technische Dienst. Dat is mijn ambitie. De tijd aan wal gebruik ik om hiervoor opgeleid te worden. En tot die tijd zet ik mij elke dag in voor de voorstuwing en energiesystemen van de Johan de Witt. En dat is elke dag nog super uitdagend. Op dit moment zijn we de modificatie van de omstuwingsvormers aan het finetunen. Deze reguleren de toeren en het vermogen dat naar de POD’s gaat. We hebben ze voor Joint Viking in 10 weken vervangen. Een complexe operatie. Ze vallen niet uit, het schip is in bedrijf, maar we moeten nog zaken finetunen. Maar dat is logisch. Je bent nooit klaar op een schip als dit.”