Coming Out Day: waar staat Defensie en wat valt er nog te winnen?
'Het is goed dat het lhbti+-netwerk SHK er is'
Defensie besteedt ook dit jaar aandacht aan Coming Out Day. Op 11 oktober wappert de progressvlag op het ministerie en militaire locaties. Een dag eerder ligt ook de regenboogloper al voor het Haagse departement. Zichtbare steun aan medewerkers die zich identificeren als lhbti+. Toch gaat inclusie verder dan symboliek alleen.
Tekst: Bettine Hilbrands | Foto’s: Sjoerd van der Hucht en Louis Meulstee.
Hoe voelt het om binnen Defensie open te zijn over wie je bent? Waar loop je tegenaan, en wat helpt juist om jezelf te kunnen zijn? Drie medewerkers, Lisa, Shaquille en Finn, vertellen hun verhaal.
'Er zijn meer gelijkgestemden dan je denkt'
‘Wees bewust van impact reacties op social media’
Lisa is hoofd stafbureau directie Bedrijfsvoering en Evaluatie bij het Directoraat-Generaal Beleid. Ze is panseksueel. Lisa valt op iemands persoonlijkheid, ongeacht genderidentiteit of geslacht.
“Sinds ik bij Defensie werk betekent Coming Out Day voor mij meer omdat ik zie dat veel mensen er moeite mee hebben om uit de kast te komen. Er wordt in deze organisatie toch nog heel erg heteronormatief gedacht. Als ik het bijvoorbeeld heb over mijn partner dan wordt er vaak gereageerd met ‘hoe oud is je man’ of ‘wat doet je man’. Dat vind ik wel jammer.”
“Er zijn best een aantal collega’s waarvan ik weet dat ze niet hetero zijn. Die zie ik gewoon ontspannen als ze er achter komen dat ik dat ook niet ben. Daar schrik ik van, want zij dragen dus altijd een harnas met zich mee. Het is dan fijn als je elkaar weet te vinden. Daarom is het ook goed dat het lhbti+-netwerk SHK er is.”
“Ik zie natuurlijk ook hoe sommige collega's op Instagram of LinkedIn op posts over de Pride reageren. Dat is vaak behoorlijk heftig. Ik vraag me dan af wat we daar als organisatie mee doen. Het betekent natuurlijk ook wel wat voor het imago van Defensie als de eigen medewerkers zulke reacties onder posts van hun ministerie plaatsen.”
“Je kunt zeggen: 'negeer dit soort opmerkingen gewoon'. Maar het doet wel wat met je. Ik denk ook dat het mensen in de kast houdt, als ze nare reacties zien van misschien wel een naaste collega. Ik hoop dat iedereen zich bewust is van de impact die zo’n reactie kan hebben op collega’s die het lastig vinden om zichzelf te zijn.”
“Het goede voorbeeld geven vanuit Den Haag is één ding, maar ik denk dat juist ook de kazernecommandant op locatie dat moet doen. Vlaggen op speciale dagen zoals Coming Out Day is dan al een begin.”
“Tegen collega’s die nog twijfelen om uit de kast te komen zeg ik: 'begin met onderzoeken wat het moeilijk maakt. En praat als dat lukt met een collega bij wie het veilig voelt'. Je ziet het niet altijd aan iemand, maar er zijn echt meer gelijkgestemden dan je denkt!”
'SHK mag best wat meer bekendheid krijgen'
'Ik maak me zorgen over de ontwikkelingen in de Verenigde Staten'
‘Alert zijn dat niemand wordt buitengesloten’
Luitenant-ter-zee der 2e klasse oudste categorie Shaquille, behandelaar Bezwaar en Beroep en bestuurslid Multicultureel Netwerk Defensie (MND).
“Voordat ik bij Defensie kwam werken was ik al uit de kast, dus over het algemeen vind ik het niet lastig om voor mijn seksualiteit uit te komen. Ik ben echter wel op mijn hoede en voorzichtig met wat en hoeveel ik deel. Defensie is namelijk nog een heel masculiene organisatie.”
“Voor mij is het belangrijk dat iedereen zichzelf kan zijn op het werk. Als dat niet kan, dan functioneer je niet goed en ga je er met minder plezier naartoe. Of erger, denk aan depressie of suïcide. Dat wil geen enkele werkgever. Het is echt van levensbelang. Defensie beschermt wat ons dierbaar is, onder meer het NAVO-grondgebied. Het gaat echter ‘ook’ om de levens die zich daarop bevinden. Het zou tegenstrijdig zijn als wij dan niet staan voor de levens van onze eigen mensen.”
“Het blijft belangrijk dat we er aandacht aan geven dat iedereen altijd zichzelf kan zijn. Dat kan middels SHK, of andere gremia of instellingen. SHK, maar ook het MND en de overige netwerken mogen wat mij betreft best wat meer bekendheid krijgen vanuit de organisatie.”
“Tijdens de initiële opleiding kan ik mij goed voorstellen dat je niet buitengesloten wil worden en dus helemaal niets prijsgeeft over je geaardheid. Jonge collega’s die nog met hun coming out worstelen kunnen zelfs nog verder de kast ingeduwd worden. Ik vind dat vooral de commandanten van de initiële opleidingen, waar het kaf van het koren gescheiden wordt, hier alert op moeten zijn. Zodat mensen niet tot het ‘kaf’ gaan behoren omdat ze niet zichzelf kunnen zijn.”
“Ik maak me uiteraard ook zorgen over de ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Defensie laat zich daar momenteel niet door beïnvloeden en ik merk dat de organisatie juist tegengeluid wil geven. Wat dat betreft zie ik de toekomst positief in.”
“Je hoort vaak ‘je mag geen grapjes meer maken’ of ‘je kan ook niks meer zeggen’ of meer van dat soort dooddoeners. Maar grapjes zijn pas grappig als degene om wie het gaat dat ook vindt. Verdiep je daarin. Je mag zeker grappen maken, maar het gaat ook om de manier waarop en of je überhaupt wel zo’n verstandhouding met iemand hebt om dat te kunnen doen. Wees dus niet egoïstisch en houd rekening met een ander.”
“Mijn boodschap aan collega’s die nog in de kast zitten: het is jouw proces, dus houd de regie erover. Laat een ander niet voor jou bepalen wanneer je er uit moet komen en weet dat er mensen binnen onze organisatie zijn met wie je kan praten.”
'Ik kies ervoor om gelukkig te zijn'
‘Deze trans man doet er alles aan om jouw leven te redden’
Wachtmeester der eerste klasse Finn, trainer bij de grensbewaking van de Koninklijke Marechaussee. Finn is hetero en trans man.
“Mijn coming out was bij 400 Geneeskundige Bataljon in Ermelo. Daar was ik niet de eerste transgender, dus dat scheelde wel. Het ging eigenlijk heel vloeiend. Ik heb nooit problemen gehad op het werk of waar dan ook. Voor mij is het een bijzaak. Ik word op mijn werk niet daar op beoordeeld, maar op mijn kennis en kunde.”
“Ik ben nogal zichtbaar op social media. Daar krijg ik wel vaak negatieve reacties, bijvoorbeeld op Facebook. Dan lees ik onder meer dat het een schande is dat ik bij Defensie werk. Maar dan reageer ik met: ‘vergeet niet dat deze trans man er alles aan zal doen om jouw leven te redden als het nodig is’.”
“Het is heel goed dat het SHK er is als aanspreekpunt. Bijvoorbeeld als iemand er niet uitkomt met een leidinggevende of gepest wordt. Zij kunnen dan advies geven. Ik zit zelf in het bestuur en ik ben ook buddy. Dat betekent dat ik vanuit mijn eigen ervaring voor andere transgenders als vraagbaak fungeer of tips geef. Ik probeer een stem te zijn voor anderen. Als ze iets willen zeggen en ze durven het niet, dan mogen ze het ook via mij doen. We zijn er niet alleen voor de doelgroep, maar ook voor leidinggevenden die vragen hebben.”
“Als je als leidinggevende te maken krijgt met een medewerker die in transitie wil en je hebt er geen verstand van, ga er dan over in gesprek. Vraag advies en zoek dingen op. Iedereen is anders, transgenders bepalen zelf hoe ver ze in transitie gaan. Ook het benodigde verlof voor herstel is voor iedereen anders. Bij de één gaat het heel goed, een ander heeft misschien een complicatie bij een operatie en dan duurt het wat langer. Maar iedereen die een operatie ondergaat kan tegen complicaties aanlopen. Het werk gaat gewoon door, ook als er een medewerker tijdelijk wegvalt. Dan pakt een ander het wel op. Het is natuurlijk ook geen keuze. Als ik de keuze had gehad, dan had ik die transitie niet ondergaan. Ik kies er wel voor om gelukkig te zijn!”
“Collega’s die zelf in transitie gaan, raad ik aan om de mensen om hen heen mee te nemen. Geef ze de ruimte om te wennen aan de veranderingen. Als je wil dat mensen jou behandelen zoals je graag behandeld wil worden, dan zal je daar zelf ook een stap in moeten zetten.”
“Tegen collega’s die nog twijfelen om uit de kast te komen zeg ik: kies voor je eigen geluk. Waarom zou je jezelf niet laten zien? Het is een onderdeel van wie jij echt bent.”
