'Ik ga dit leven zeker missen'

Thuis ben jij degene die de meeste ballen hooghoudt wat huishouden en kinderen betreft. Manlief is door zijn drukke baan veel van huis. Toch kriebelt het: je wil op uitzending. Maar hoe dan? Twee moeders zaten in hetzelfde schuitje. Ze zetten hun belemmerende gedachten opzij, zochten naar mogelijkheden en oplossingen en grepen hun kans. Beiden draaien hun eerste uitzending in de staf van de NATO Mission Iraq.

Tekst: Jopke Rozenberg-van Lisdonk | Foto’s: archief van Lin en Elsemieke

Lin in GVT buiten in gesprek met een Irakese vrouwelijke militair tijdens de afstudeerceremonie van de ‘Women Leadership and Skills Development Course’.

Naam: majoor Lin Brandwacht (33)

Thuisfront: man en een zoon van 3,5 jaar oud

In dienst: sinds 2017 bij de Koninklijke Landmacht

Op missie: persoonlijk assistent van de commandant NATO Mission Iraq

Elsemieke en Lin in DT in gesprek met een vrouw in burgerkleding op een bijeenkomst binnen.

Naam: luitenant-ter-zee 1 Elsemieke Fritzsche (39)

Thuisfront: man en vijf kinderen van 5, 9, 14, 15 en 16 jaar oud

In dienst: sinds 2007 bij de Koninklijke Marine

Op missie: militair assistent van de commandant NATO Mission Iraq

Verwonderd

Lin: “Toen ik na drie dienstjaren zwanger werd, dacht ik nooit meer op uitzending te gaan. Dat gaat niet als moeder, zo voelde dat. Dat mijn man commando is en doordeweeks nooit thuis is, was in dat opzicht natuurlijk ook geen handige situatie.”

Elsemieke: “Door zijn werk bij het Korps Mariniers is ook hij veel weg. Bij ons thuis is dat normaal, ondanks dat we als samengesteld gezin vijf kinderen hebben. Zelfs als hij op uitzending gaat, kijkt eigenlijk niemand - zowel privé als op het werk - daarvan op.”

Lin: “Als ik hier op missie een mannelijke collega vertel dat ik thuis een zoontje van drieënhalf heb, reageren ze verwonderd en uiten hun respect. Terwijl ze zelf ook vader zijn en thuiswonende kinderen hebben.”

Elsemieke: “Ja, gek eigenlijk dat men het bijzonder vindt als een moeder ook op uitzending gaat. Waarom zou dat voor een vader normaler zijn?”

Zestien kinderen

De negenkoppige staf van de NATO Mission Iraq. Midden voor luitenant-generaal Cas Schreurs. Hij heeft vijf Nederlandse stafleden, onder wie drie vrouwen. Zijn Amerikaanse plaatsvervanger beschikt over twee Amerikaanse stafleden. Op één na hebben alle stafleden kinderen, bij elkaar opgeteld zestien. Elsemieke en Lin pleiten voor een gemixt team. “Wij vrouwen pinpointen over het algemeen andere dingen dan mannen.”

Groepsfoto van de 9-koppige staf van de NATO Mission Iraq in GVT.

‘Voor moeders lijkt een uitzending minder vanzelfsprekend’

Champions League

Elsemieke: “In mijn eerste jaren bij de Klein Bovenwater Eenheden heb ik wel gevaren, maar dat waren geen echte missies. Ik heb zeker een bijdrage geleverd, maar wilde na zo’n zeventien jaar ook graag op uitzending. Bij de personeelsdienst gaf ik aan dat ik een half jaar op een individuele uitzending wilde. Vrij snel daarna kwam deze stoel beschikbaar.”

Lin: “Als militair word je opgeleid en getraind voor uitzendingen. Ik vergelijk het met een voetballer die traint voor de Champions League. Uiteindelijk wil je die wedstrijd gewoon spelen.”

Elsemieke: “Toch lijkt het voor moeders minder vanzelfsprekend. De reacties die jij en ik ontvingen, waren soms best veroordelend. Reacties die mijn partner nooit heeft gekregen.”

Lin: “Vóór mijn uitzending was ik Persoonlijk Assistent van commandant 11 Luchtmobiele Brigade generaal Cas Schreurs. Toen hij werd gevraagd om Force Commander van de NATO Mission Iraq te worden, vroeg hij mij mee als zijn adjudant. Ik was overrompeld, maar ook enthousiast. Hardop vroeg ik me af hoe het dan thuis moest met een man als commando en een kleine van drie. ‘We gaan regelen dat het thuis gaat lukken’, zei de generaal.”

Lin en de generaal met nog een militaire collega op de rug gefotografeerd terwijl ze voor een helikopterdetachement staan.
Behalve dat Lin als persoonlijk assistent iedere afspraak van de generaal (met name op logistiek gebied) voorbereid, vergezelt ze hem bij iedere werkafspraak.

‘Thuisblijven bij de kinderen noemde mijn man zijn zwaarste missie ooit’

Op de fiets

Elsemieke: “Mijn man was op uitzending in Bosnië toen ik hem telefonisch vertelde dat ik deze uitzending wilde draaien. ‘Oké, die puzzel gaan we leggen, komt goed’, zei hij. Hij nam een tijdelijke niet-operationele functie in Den Helder aan en maakt nu voor het eerst in zestien jaar gebruik van ouderschapsverlof. Onze jongste van vijf is een vaderskind. Hij geniet volgens mij van hun tijd samen. Wat dat betreft is het ook een beetje een cadeautje.”

Lin: “Mijn man heeft nu ook een niet-operationele functie, als instructeur. Hij kan voor het eerst in dertien jaar op de fiets naar het werk. Nog steeds is hij druk en moet geregeld op oefening. Maar gelukkig kunnen de opa’s en oma’s bijspringen. We hebben een goed vangnet en tevoren met hen een logistiek plan gemaakt.”

Elsemieke: “‘Het is wel makkelijker om weg te gaan dan om thuis te blijven’, zei mijn man.”

Lin: “Inderdaad, mijn man noemde het zelfs zijn zwaarste missie ooit. Hij is zich er nu meer van bewust wat ik thuis allemaal doe en heeft daar bewondering voor; ‘hoe heb je dat al die tijd allemaal gedaan joh?!’, zei hij.”

Elsemieke achter een spreekgestoelte.
Voordat commandant Schreurs zijn lezing geeft op de American University in Bagdad introduceert Elsemieke hem.

‘De groei die ik hier heb doorgemaakt is zo bizar’

Voor jezelf zorgen

Lin: “Op uitzending heb je wat dat betreft een simpel leven. Je hoeft niet voor een ander te zorgen, niet na te denken over boodschappen of welke kleding je aantrekt. Alleen je was moet je af en toe doen, ha ha ha. We maken hier lange dagen, maar toch zorgen we beter voor onszelf. Ik ben nog nooit zo fit geweest. Als moeder vergeet je jezelf nog weleens.”

Elsemieke: “Dat is ook wat ik mee terugneem van deze uitzending: beter voor mezelf zorgen. Als moeder zit je vaak in een ondergeschikte rol, zeker als je partner veel weg is. Energie steken in wat je leuk vindt en waar je persoonlijk van groeit is zo belangrijk. Soms moet je daar weer even aan herinnerd worden.”

Lin: “De groei die ik hier heb doorgemaakt op persoonlijk en professioneel vlak is zo bizar. Op missie word je met jezelf geconfronteerd. Zeker op deze kleine basis waar het grootste hardlooprondje zo’n anderhalve kilometer bedraagt. Het is een soort camping waar je dicht op elkaar leeft en werkt. Aan het einde van de werkdag rijd je niet naar huis, maar ontspan je met diezelfde collega’s in diezelfde beperkte omgeving. Je kunt jezelf, je persoonlijkheid, niet verstoppen. Daardoor ga je je onvermijdelijk ook op dat vlak ontwikkelen. Op missie heb ik nog meer het gevoel dat ik niet alleen word gewaardeerd om wat ik kan, maar ook om wie ik ben.

Elsemieke: “Klopt, je gaat hier nog meer naar de kern van wie je bent. Ieder heeft een eigen rol en functie in deze ‘machine’. Alles wat je doet, doet ertoe. Dat geeft voldoening.”

Groepsfoto van Irakese vrouwen met hun certificaat. Daar tussenin drie Nederlandse vrouwelijke militairen.
Een groepsfoto tijdens de afstudeerceremonie van de ‘Women Leadership and Skills Development Course’. In deze cursus worden Irakese vrouwen opgeleid die werken bij de ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie. De drie Nederlandse vrouwelijke militairen praten tijdens dit soort bijeenkomsten met de Irakese vrouwen over het werk en de carrièremogelijkheden voor vrouwen.

‘Thuis word je afgeleid door de waan van de dag’

Tijd voor elkaar

Lin: “Met het thuisfront heb ik regelmatig contact. Ik bel op momenten dat ik daar écht de tijd voor kan nemen. Dat vind ik belangrijk. Ik wil die telefoontjes niet afraffelen.”

Elsemieke: “Mijn man, kinderen en ik hebben ook écht aandacht voor elkaars verhaal als we bellen. Misschien wel meer dan we dat thuis hadden. Daar word je vaak afgeleid door de waan van de dag, zeker in een gezin met vijf kinderen. Nu nemen we meer de tijd voor de gesprekken.”

Lin: “En als de een zegt dat het vandaag niet gaat lukken, is dat ook oké. Je bent wat toleranter naar elkaar.”

Elsemieke: “Gelukkig zijn we gezegend met een goede internetverbinding. Andere ouders die varen of in het veld zitten, hebben niet altijd de luxe om dagelijks naar huis te kunnen bellen.”

Lin: “We hebben er inmiddels vijf van de zes maanden opzitten. Ik kijk ernaar uit om naar huis te gaan, maar ik ga dit leven ook zeker missen.”

Lin poseert in GVT en Elsemieke in DT voor de camera.
Momenteel wordt de ‘presence, posture and profile’ van de missie onder de loep genomen: hoe kom je ergens binnen en wat voor signaal geef je af? Lin en Elsemieke maakten dit onderwerp visueel met deze foto.