Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 15
Terugkijker
Het is weer tijd voor een blik op de kalender. In de rubriek 'Terugkijker' richten we het vizier om de week op een gebeurtenis uit het verleden. Van militair-historische aard en gebeurtenissen waarbij Defensie betrokken was, maar ook situaties die invloed hebben gehad op de hele wereld.
Om hiermee het ‘o ja’-gevoel op te roepen, maar ook omdat we in deze jachtige tijd gebeurtenissen vaak zo snel vergeten of ons deze niet meer exact herinneren. Vandaag blikken we terug op de loopbaan van de befaamde Amerikaanse generaal Douglas MacArthur (1880-1964). Het is deze maand zestig jaar geleden dat hij overleed.
Tekst: Evert Brouwer | Foto’s: archief US Army, diversen
“Old soldiers never die, they just fade away”. Het is een bekende uitspraak van generaal Douglas MacArthur bij zijn pensionering en zeker van toepassing op deze charismatische legerleider. Hij dient bijna vijftig jaar lang bij de Amerikaanse landmacht en maakt in die tijd drie oorlogen mee: de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de Koreaoorlog. MacArthur veranderde het militair leiderschap door niet boven, maar tussen de troepen te staan.
Moeder mee
Douglas MacArthur komt uit Little Rock in het zuiden van de Verenigde Staten, hoofdstad van de staat Arkansas. Dat hij militair wordt, staat eigenlijk meteen al vast. Zijn vader, Arthur MacArthur Jr., dient als generaal tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog en is veelvuldig gedecoreerd. Na de middelbare school gaat de jonge Douglas naar de West Texas Military Academy en vervolgens naar de befaamde militaire academie West Point. Dat doet hij met een toch wel bijzondere reisgenoot: zijn moeder. Zij betrekt een appartement met uitzicht op de academie.
Zijn visie op oorlogvoering is baanbrekend
Snel opklimmen
Na zijn afstuderen krijgt MacArthur verschillende militaire functies, waarbij hij snel opklimt in de rangen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog onderscheidt hij zich door moed en leiderschap. Zijn strategisch inzicht en vermogen om troepen te motiveren worden al snel erkend, wat resulteert in zijn promotie tot brigadegeneraal.
Na de Great War blijft MacArthur een belangrijke rol spelen binnen de Amerikaanse landmacht. Hij dient als chef-staf bij de US Army en speelt een cruciale rol in de hervorming en modernisering van de Amerikaanse strijdkrachten.
Recordaantal
Zijn visie op oorlogsvoering is gericht op mobiliteit, flexibiliteit en technologische vooruitgang. Baanbrekend voor die tijd. Maar MacArthur is van meer markten thuis. Als de voorzitter van het Amerikaanse Olympisch Comité vlak voor de Spelen in Amsterdam (1928) overlijdt, neemt generaal MacArthur het stokje over.
In 1941 komt MacArthur terug als commandant in de Pacific
En dat hebben ze geweten. Zijn credo ‘we have not come three thousand miles just to lose gracefully’ (‘we hebben niet 4.600 kilometer gereisd om op een mooie manier te verliezen’) slaat aan. Ook hier staat hij tussen de atleten, slaat bijna geen training over van de ploegen en motiveert iedereen tot op het bot. Team-VS gaat met een record aantal medailles naar huis.
Betrekkelijke rust verstoord
In 1935 wordt MacArthur, hij is dan 55 jaar, militair adviseur van de Filipijnse regering. Een functie die hij na zijn pensionering behoudt in de rang van maarschalk. De deelname van Amerika aan de Tweede Wereldoorlog, na de Japanse aanval op Pearl Harbour (1941), verstoort de betrekkelijke rust.
Hij voorkomt dat keizer Hirohito voor de rechter komt
MacArthur komt terug in actieve dienst, nu als commandant van de geallieerde strijdkrachten in het Verre Oosten. Zijn commando in de regio is uiteindelijk essentieel voor de overwinning op Japan. De bekendste slagen die hij weet te winnen zijn de bevrijding van de Filipijnen en de invasie van Okinawa. Hij ontvangt voor zijn inzet de hoogste militaire onderscheiding: de Medal of Honour. Bijzonder daaraan is dat ook zijn vader die eer te beurt viel; een primeur voor een vader en zoon.
Basis voor goede betrekkingen
Na de Tweede Wereldoorlog krijgt MacArthur de functie van opperbevelhebber van de geallieerde bezettingsmacht in Japan, een land dat hem nog altijd eert; hij heeft voorkomen dat de toenmalige keizer Hirohito voor de rechter moet verschijnen. Zijn inspanningen leggen daarmee de basis voor de moderne Japanse staat en versterken de Amerikaans-Japanse betrekkingen.
MacArthur botst met president Truman over China
Conflict over China
MacArthur's carrière komt echter niet zonder onenigheid tot een einde. In de Korea Oorlog (1950-1953) pleit hij ervoor om de strijd uit te breiden naar (communistisch) China. Het leidt tot spanningen en uiteindelijk tot zijn ontslag door president Harry S. Truman in april 1951.
Douglas MacArthur overlijdt uiteindelijk dertien jaar later, op 5 april 1964, op 84-jarige leeftijd. Zestig jaar na zijn dood is hij nog lang niet vergeten, al zal menig inwoner van pakweg Ede zich afvragen naar wie de MacArthurdreef is vernoemd.
Vele verwijzingen
In de Verenigde Staten zijn er meer verwijzingen naar zijn faam; zoals MacArthur Park (Los Angeles), zo mooi bezongen door Richard Harris en Donna Summer. Maar meer nog staat generaal Douglas MacArthur bekend om zijn iconische verschijning: met een gouden pet, een bekend merk ‘vlieger’ zonnebril en zijn nog veel opmerkelijkere pijp, in de vorm van een maiskolf. Die MacArthur 5-Star Corn Cob Pipe is nog steeds een populair item van de maker, de Missouri Meerschaum Company. Hij is dus zeker niet vergeten en ook niet in de mist van de geschiedenis verdwenen.
